Με έναν μαινόμενο ταύρο, που ματώνει από παντού, παρομοιάζει τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο διακεκριμένος τουρκολόγος, κ. Δημήτρης Κιτσίκης, ενόψει των εκλογών που διεξάγονται στη γειτονική χώρα την ερχόμενη Κυριακή 24 Ιουνίου.
Θεωρεί πως είναι καταστροφική η συμφωνία που υπέγραψε η χώρα μας για τη «Βόρεια Μακεδονία» αλλά τονίζει πως επιβλήθηκε από τις μεγάλες δυνάμεις.
Ο κ. Κιτσίκης μιλά στην «Π» λίγες μέρες πριν την παρουσίαση του βιβλίου που συνέγραψε με άλλους πανεπιστημιακούς, με τίτλο «Βαλκάνια, η μεγάλη τρικυμία, η νοτιοανατολική Ευρώπη του χθες και του σήμερα, μια αναδρομή».
Η εκδήλωση θα γίνει την ερχόμενη Τρίτη 26 Ιουνίου στις 8 το βράδυ στο Πολύκεντρο Νεολαίας του δήμου Ηρακλείου. Διοργανωτές είναι το Βιβλιοπωλείο Ελευθερουδάκης και οι εκδόσεις Κασταλία.
Με τον συγγραφέα συζητάει ο κ. Γιώργος Νικολακάκης, καθηγητής Πανεπιστημίου Κρήτης.
Το κείμενο της συνέντευξης έχει ως εξής:
Ποια είναι η γνώμη σας για τη συμφωνία με το όνομα «Βόρεια Μακεδονία»; θα φέρει την πολυπόθητη ισορροπία στα Βαλκάνια ή η χώρα μας βγαίνει χαμένη από αυτήν;
«Όχι ότι ήταν καλή λύση να παραμείνει αυτός ο μύθος των Σκοπίων, ότι είναι ο συνεχιστής του Μεγάλου Αλεξάνδρου, που ήταν κάτι πολύ αστείο, να έχεις τα αγάλματα του Αλεξάνδρου, του Φιλίππου…
Αν ήμουν ο ηγέτης της Ελλάδας θα έλεγα «να σας αγκαλιάσω, λέτε ότι δε μιλάτε ελληνικά, ο Αλέξανδρος πάντως σλαβικά δε μιλούσε».
Αυτό που ξέρουμε σίγουρα είναι ότι οι Μακεδόνες εξελληνίστηκαν και μπήκαν στον ελληνικό κόσμο, ότι πήραν μέρος στους Ολυμπιακούς αγώνες, όταν ήταν απόδειξη ότι ήσουν μέρος της ελληνικής οικογένειας.
Η λύση αυτή είναι ακόμα χειρότερη.
Όταν λες ότι υπάρχει μακεδονική γλώσσα επισήμως, ότι η εθνότητα είναι μακεδονική.
Έχουμε από τη μια μεριά μία Βόρειο Μακεδονία και από την άλλη την Ελλάδα, δηλαδή πάει η Μακεδονία, εδώ υπάρχει αλυτρωτισμός πολύ μεγάλος.
Βόρεια Μακεδονία θα πει ότι υπάρχει και Νότια, ποια είναι η πρωτεύουσα, ιστορικά η Θεσσαλονίκη, το πάμε ανοιχτά πλέον σε ένα ανεξάρτητο κράτος με πρωτεύουσα τη Θεσσαλονίκη, που να ενώσει τις δύο».
Πώς φτάσαμε
Γιατί, όμως, φτάσαμε εδώ; Γιατί η Ελλάδα υπέγραψε τη συμφωνία;
«Εμείς φοβόμαστε και είναι φυσικό ότι είναι οι μεγάλες δυνάμεις και μας λένε ότι είμαστε συνωμοσιολόγοι. Όλες οι μικρές δυνάμεις λένε ότι είναι προτεκτοράτα των μεγάλων δυνάμεων.
Ο Βενιζέλος και ο Μεταξάς είχαν, μεταξύ άλλων, ένα κοινό σημείο, συμφωνούσαν ότι είναι μικρή δύναμη η Ελλάδα και εξαρτάται από τις μεγάλες δυνάμεις. Κατάλαβαν το αυτονόητο.
Αυτό το λέμε στην ιστορία “το ανατολικό ζήτημα” και άρχισε στον 18ο αιώνα. Οι Δυτικές δυνάμεις ήθελαν να διαλύσουν την Οθωμανική Αυτοκρατορία για να περάσουν στην Ανατολή. Η καθεμία τα ήθελε όλα για τον εαυτό της. Η Αγγλία σκέφτηκε ότι θα πάρει ο καθένας μόνο ένα κομμάτι και έλεγε να παραμείνει ως είναι η Οθωμανική Αυτοκρατορία αλλά να την εξασθενήσουμε, όχι να τη διαλύσουμε.
“Ο ασθενής της Ευρώπης” τον είπαν, κουτσός μεν, τον κρατάμε εμείς να μην πέσει όρθιο, τον έχουμε αποκάμει, αλλά δεν τον διαιρούμε, γιατί θα πάρει ένα κομμάτι η Ρωσία, η Γαλλία, η Αγγλία…
Τελικά, έγινε αποσχιστικά. Η Ελλάδα αποκόπηκε με τη βοήθεια της Ρωσίας λόγω του Καποδίστρια. Φτάσανε οι Βαλκανικοί Πόλεμοι, η Αγγλία δεν μπορούσε να κρατήσει εδαφικά ενωμένη την Οθωμανική Αυτοκρατορία λόγω των άλλων δυνάμεων και όσα έγιναν το 1914 με τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και αποφάσισε να την κομματιάσουν επισήμως με όλες τις διεθνείς συμφωνίες.
Η Ρωσία πήρε την Κωνσταντινούπολη το 1915 αλλά έγινε η μπολσεβίκικη επανάσταση το 1917 και σώθηκε η Αγγλία. Ο Λένιν έσωσε τις δυτικές δυνάμεις και έπαψε να διεκδικεί τα στενά.
Σήμερα συνεχίζεται το ανατολικό ζήτημα για να γίνουμε όλοι Κοσσυφοπέδιο. Θα διαλυθούμε όχι μόνο εμείς, βεβαίως και θα μας διαμελίσουν και την Τουρκία, όπως και τη Γιουγκοσλαβία, όλα τα κράτη των Βαλκανίων και της Μικρασίας. Θέλουν να τα κάνουν Κόσσοβο, είναι σχέδιο των μεγάλων δυνάμεων».
Ο Ερντογάν
Παρακολουθούμε τις εξελίξεις στην Τουρκία με έναν ηγέτη που δεν ξέρουμε αν είναι ιδιοφυία ή παρανοϊκός.
«Παρανοϊκός είναι σίγουρα, όπως όλοι οι μεγάλοι άντρες. Δεν μπορείς να είσαι μεγάλος αν δεν είσαι τρελός. Όπως και το Δονάλδο (εννοεί το Ντόναλντ Τραμπ), τον είπαν τρελό, και τι δεν τον έχουν πει, όμως εκείνος προχωρεί. Ως ιστορικός νομίζω πως είναι μεγαλοφυής, εκείνος πάει εκεί που θέλει, άλλο αν διαφωνεί ή συμφωνεί κανείς μαζί του.
Τον Ερντογάν τον ξέρω πολύ καλά, έχω επί χρόνια συνεργαστεί με ηγετικές ομάδες της Τουρκίας, όπως τον Φετουλάχ Γκιουλέν. Εγώ θεωρούμαι Φετουλαχτζής αλλά εξαιρούμαι γιατί είμαι διαφορετικός.
Πριν από δύο μήνες μου τηλεφώνησε το δεξί χέρι του Ερντογάν, όταν ήμουν στην Οτάβα, εκ μέρους του προέδρου από το λευκό παλάτι στην Άγκυρα. Μου ζήτησε να του δώσω ένα μέρος του αρχείου μου, αλλά απάντησα ότι το έχω δώσει στο Ηράκλειο.
Είπα, όμως, ότι έχω ακόμα υλικό στην Οτάβα. Ακολούθησε επαφή μου με τον πρέσβη της Τουρκίας στην Οτάβα.
Τελικά, μου έγινε πρόταση να μείνουν τα αρχεία στο Ηράκλειο, αφού δεν μετακινείται ένα ίδρυμα, αλλά να φτιάξουμε ένα κέντρο ερευνών στην Άγκυρα που να συνεργάζεται με το Ηράκλειο και να μείνει το ίδρυμα στην Ελλάδα για να έχουμε τη συνεργασία. Ούτως ή άλλως περιμένω τις εκλογές και δεν πρόκειται να προχωρήσω αφού δεν ξέρω τι θα γίνει».
Οι εκλογές στην Τουρκία και ο… μαινόμενος ταύρος Ερντογάν
Οι εκλογές
Τι περιμένετε να γίνει στις εκλογές της ερχόμενης Κυριακής;
«Η εικόνα που έχω για τον Ερντογάν είναι πως είναι ένας ταύρος μαινόμενος, πληγωμένος από τη Δύση, τον έχουν ματώσει από παντού, έχει τρελαθεί ο άνθρωπος.
Τρεις φορές προσπαθούν να τον δολοφονήσουν, να τον ρίξουν.
Η πρώτη φορά έγινε τον Μάρτη του 2013 όταν έγινε η ας πούμε έγχρωμη επανάσταση, κατευθυνόμενη από Αμερική, επί Ομπάμα. Τότε ο κόσμος ξεσηκώθηκε, όπως στην Αίγυπτο και τις άλλες φτιαγμένες ανοίξεις. Τότε, κινδύνευσε να πέσει. Είχε δοθεί εντολή στον Γκιουλέν να αλλάξει στάση προς τον Ερντογάν, ο οποίος είχε έρθει στην εξουσία χάρη στον Γκιουλέν.
Είχε κατορθώσει να γίνει δήμαρχος Κωνσταντινουπόλεως, έκανε το λάθος να πει ανοιχτά τη γνώμη του, πήρε ένα ποίημα που έλεγε ότι εμείς έχουμε πυραύλους να κτυπήσουμε τον εχθρό, είναι τα τζαμιά και μιναρέδες μας. Τότε τον έβαλαν φυλακή και έβαλε μυαλό ότι δεν μπορεί να είναι ισλαμιστής και να πάρει την αρχή.
Τον Γκιουλέν τον έκαναν πράκτορά τους οι Αμερικανοί, κατόρθωσε με χρήματα της Αμερικής να εξαπλωθεί και να διευρυνθεί, όχι μόνο στην Τουρκία αλλά σε όλη την Ανατολή.
Δημιούργησε σχολεία για την αριστοκρατία και στη Ρωσία, στην Τουρκία, είχαν καταφέρει να ελέγξουν την μικροαστική τάξη των επιχειρηματιών, είχαν γίνει φανατικοί Γκιουλενικοί, έπαιρναν χρήματα, είχε φτιάξει δική του τράπεζα, δικές του εφημερίδες, είχε τη δικαιοσύνη υπό τον έλεγχό του, όπως το στρατό, την εκπαίδευση και την οικονομία.
Μάλιστα, το 2011 δίδαξα σε ένα τέτοιο Πανεπιστήμιο της Σμύρνης, το οποίος μόλις έγινε το πραξικόπημα το κλείσανε.
Από το 2003 ως το 2013, οι σχέσεις τους ήταν θαύμα αλλά οι Αμερικανοί είπαν ότι ήρθε η στιγμή να τον ρίξουμε και είπαν στον Γκιουλέν να τον κατηγορήσει για διαφθορά. Τότε, ήρθε ένας αντιπρόσωπος του Γκιουλέν στο σπίτι μου στην Οτάβα και μου είπε ότι πρέπει να τον ρίξουμε γιατί είναι διεφθαρμένος. Του είπα πως δέκα χρόνια διανύουν μήνα του μέλιτος, αλλά, φυσικά, όλοι οι πολιτικοί από τη στιγμή που μπαίνουν στην εξουσία, διαφθείρονται.
Τον Απρίλιο του 2016 με καλούν στην Τουρκία επισήμως και μαθαίνω ότι ετοιμάζεται πραξικόπημα κατά του Ερντογάν από την αμερικανική βάση του Ιντσιρλίκ. Μου είπαν ότι αυτή που θα αντικαταστήσει το δολοφονημένο πρόεδρο θα είναι η Μεράλ Ακσενέρ, από τους Γκρίζους Λύκους, είναι γυναίκα, που είναι στη μόδα, και είναι πολύ δυναμική. Είχα μιλήσει στην Ελλάδα για αυτήν που όταν απέτυχε το πραξικόπημα έκανε δικό της κόμμα. Τότε την είπαν λύκαινα.
Οι εκλογές είναι η τρίτη προσπάθεια των Αμερικανών να ρίξουν τον Ερντογάν, ο οποίος μοιάζει με μαινόμενο ταύρο που δεν φοβάται τίποτα και προχωρεί στον ουδετερισμό.
Ανεξαρτητοποιείται, παίζει πλέον με τους Ρώσους, με τους πάντες, είναι η ζωή του. Δεν μπορεί να χάσει τις εκλογές, θα χάσει τη ζωή του ή θα τις νοθεύσει, εκτός και αν κατορθώσει με την προπαγάνδα να πάρει την πλειοψηφία. Υπάρχει, όμως, και το μεγάλο πρόβλημα της Βουλής.
Είναι η τρίτη προσπάθεια εξόντωσής του από τη Δύση. Τον Ερντογάν πολλοί Έλληνες τον θαυμάζουν, λένε ότι εμείς δεν τολμάμε αλλά εκείνος το κάνει».
Οι δεσμοί με το Ηράκλειο και η… τρικυμία
Διατηρείτε πάντα ισχυρούς δεσμούς με το Ηράκλειο;
«Είναι η οικογενειακή μου η ιστορία. Η μητέρα είναι το Α και το Ω για το παιδί, όσο και αν γεράσει. Επειδή έχασα τη μητέρα μου, ως κομμουνίστρια την είχαν καταδικάσει σε θάνατο, με έστειλαν όταν ήμουν 12 ετών παιδί στη Γαλλία. Για μένα το Ηράκλειο έγινε η μάνα μου, η Κρήτη η πατρίδα μου».
Για αυτό θέλατε να δωρίσετε το αρχείο σας στο Γενικά Αρχεία του Κράτους στο Ηράκλειο.
«Ήταν ηθελημένο γνωρίζοντας ότι οι δημοτικές αρχές της Ελλάδας είναι «θατζήδες». Στα Γενικά Αρχεία του Κράτους έχουν πολύ φτωχά μέσα, τριτοκοσμικές συνθήκες. Παρ’ όλα αυτά κάγτχνε πολύ καλή δουλειά. Είμαι ενθουσιασμένος με την προσωπική δουλειά που έκαναν τρεις κυρίες βιβλιοθηκονόμοι που στήσανε το γραφείο μου εδώ και ένα χρόνο».
Τρικυμία στα Βαλκάνια
Τό βιβλίο «Βαλκάνια, η μεγάλη τρικυμία: Η Νοτιανάτολική Ευρώπη του Χθες και του Σήμερα, μία αναδρομή», αποτελεί συλλογικό έργο, στο οποίο παρουσιάζεται ο “φάκελος” κάθε κράτους της Βαλκανικής αυτοτελώς, όπως και των μεταξύ τους σχέσεων και εξαρτήσεων.
Επεξηγείται, ακόμη, ο ανταγωνισμός επιρροής των μεγάλων δυνάμεων στην περιοχή αυτή, όλως ιδιαιτέρως των ΗΠΑ και της Γερμανίας.
Προς τούτο περιλαμβάνονται, σε αυτό το βιβλίο των Εκδόσεων “ΚΑΣΤΑΛΙΑ”, γεωπολιτικές αναλύσεις από τους κατά περίπτωση εξειδικευμένους επιστήμονες- πανεπιστημιακούς για κάθε χώρα, ξεκινώντας από χρονολογίες-ορόσημο καθεμιάς, του 19ου και του 20ού αιώνα.
Παρουσιάζονται, επίσης, λεπτομερώς όλες οι μεταβολές και ανατροπές που έχουν επέλθει από το 1989 και επέκεινα, με αναφορές σε πολεμικές συγκρούσεις, στοιχεία εκλογικών αναμετρήσεων, διμερείς σχέσεις και δεδομένα, πολιτικο-οικονομικά, κοινωνιολογικά, εθνολογικά και στατιστικά.
Ιδιαίτερη μνεία υπάρχει στο Ελληνικό Σχέδιο για την Οικονομική Ανασυγκρότηση των Βαλκανίων (ΕΣΟΑΒ).