Η λειψυδρία που έχει πλήξει το Ηράκλειο, ειδικά τη φετινή χρονιά, είναι ένα σημαντικό «καμπανάκι» της κλιματικής αλλαγής. «Η κλιματική αλλαγή μάς αφορά όλους και δεν αντιμετωπίζεται με μεμονωμένες δράσεις μικρής διάρκειας» τονίζει στην «Π» ο κ. Αχιλλέας Σπαής, επιχειρησιακός μάνατζερ του EIT Climate-KIC Hub Greece, που συνδιοργανώνει την εκδήλωση Climathon την ερχόμενη Παρασκευή, 26 Οκτωβρίου στο Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρου (Πλαστήρα & Ρωμανού).
Τίτλος του Climathon Heraklion είναι «Το Ηράκλειο απέναντι στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής».
Σημειώνεται πως τα Climathons είναι μια καινοτόμα πρωτοβουλία της Ε.Ε. για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής που οργανώνονται από το Climate-KIC και μπορούν να θεωρηθούν πλέον παγκόσμιο κίνημα, καθώς τέτοιες δράσεις λαμβάνουν χώρα σε μεγάλα αστικά κέντρα ανά τον κόσμο.
Σε αυτά ενεργοί πολίτες συγκεντρώνονται και συζητούν για ένα 24ώρο προκειμένου να διαπιστώσουν τα προβλήματα που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή στην πόλη τους και να προτείνουν λύσεις.
Το Climate-KIC είναι μια ευρωπαϊκή κοινότητα γνώσης και καινοτομίας, και υποστηρίζεται από το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Καινοτομίας και Τεχνολογίας. Για την πόλη του Ηρακλείου τη διοργάνωση έχουν αναλάβει η Ομάδα Κοινωνικό-Εκπαιδευτικής Έρευνας και Καινοτομίας του Ι.Τ.Ε και ο Δήμος Ηρακλείου.
Η συνέντευξη
Το κείμενο της συνέντευξης του κ. Σπαή έχει ως εξής:
-Ποιος είναι ο στόχος του Climathon που διοργανώνεται για πρώτη φορά στην Κρήτη;
«Στόχος του Climathon είναι να πάει ένα βήμα πιο πέρα από την ευαισθητοποίηση του κοινού για την κλιματική αλλαγή καλώντας το να γίνει μέρος της λύσης!
Αν σκεφτούμε ότι η κλιματική αλλαγή είναι αποτέλεσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας, τότε είναι λογικό να ψάξουμε τις λύσεις ακριβώς εκεί, στις δραστηριότητες μας, στον τρόπο δηλαδή που ζούμε, που εργαζόμαστε και που σκεφτόμαστε, ειδικά όταν μιλάμε για το μέλλον της οικονομίας, της επιχειρηματικότητας και την έννοια της ανάπτυξης που στο παρελθόν υπήρξαν προβληματικές για το περιβάλλον.
Για αυτό το λόγο στοχεύουμε να προσελκύσουμε κυρίως, αλλά όχι μόνο, άτομα ή ομάδες που είναι σε διαδικασία δημιουργίας τους επαγγελματικής ή ερευνητικής τους καριέρας, που βλέπουν μπροστά στο μέλλον τη θέση της επιχειρηματικότητας σε ένα κόσμο που έρχεται αντιμέτωπος με τους προκλήσεις τους κλιματικής αλλαγής.
Στόχος της διοργάνωσης είναι και η διερεύνηση των απόψεων των πολιτών του Ηρακλείου σχετικά με τα τοπικά προβλήματα που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή, καθώς και η ανάπτυξη βιώσιμων και εφαρμόσιμων λύσεων και εργαλείων από τη βάση της τοπικής κοινωνίας, δηλαδή τους πολίτες. Οι συμμετέχοντες, σε συνεργασία μεταξύ τους και δουλεύοντας σε ομάδες, θα επεξεργαστούν καινοτόμες λύσεις για την πόλη με τη βοήθεια και την καθοδήγηση ειδικών».
-Η κλιματική αλλαγή είναι εδώ; Ποια είναι τα σημάδια ότι το κλίμα έχει αλλάξει και τι πρέπει να περιμένουμε τα επόμενα χρόνια;
«Η ύπαρξη της κλιματικής αλλαγής διαπιστώνεται με μια σειρά από δείκτες που αλλάζουν σε παγκόσμια κλίμακα, όπως η θερμοκρασία ή η βροχόπτωση. Για την Ελλάδα υπάρχουν οι αντίστοιχες ενδείξεις, αλλά θα πρέπει να τονίσουμε ότι το φαινόμενο δεν είναι τοπικό. Δηλαδή, δεν πρέπει να παρασυρόμαστε από ενδείξεις σε μια περιοχή ή χώρα για να πιστοποιήσουμε ή όχι ότι το κλίμα αλλάζει.
Το κλίμα εμφανίζει και φυσικές μεταβολές, οι οποίες δυσκολεύουν την αναγνώριση των μεταβολών που οφείλονται στην ανθρώπινη δραστηριότητα. Έτσι, πολλοί νομίζουν ότι η αλλαγή θα έπρεπε να είναι συγκεκριμένη και προφανής, σαν ταινία καταστροφής, όμως στην πραγματικότητα οι επιπτώσεις κάνουν την εμφάνισή τους σταδιακά και με πολλούς τρόπους. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα στο παρελθόν να αμφισβητηθούν οι ενδείξεις που υπήρχαν για αλλαγή του κλίματος.
Παρ’ όλα αυτά, τα τελευταία χρόνια υπάρχει συμφωνία μεταξύ των επιστημόνων ότι το κλίμα άρχισε ήδη να προσαρμόζεται στα υψηλά επίπεδα των αερίων του θερμοκηπίου, τα οποία οφείλονται στις ανθρωπογενείς εκπομπές των προηγουμένων ετών.
Συνέπεια όλων αυτών θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι τα ακραία καιρικά και κλιματικά φαινόμενα που παρατηρούνται όλο και πιο συχνά. Η εκδήλωση του Climathon Heraklion περιλαμβάνει ενημερωτικές παρουσιάσεις και ομιλίες από ειδικούς που έχουν μελετήσει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής σε τοπικό επίπεδο αλλά περιμένουμε και τους ίδιους τους πολίτες να μας πουν αν και πώς επηρεάζουν την καθημερινότητά τους, καθώς και το ποιες θεωρούν ότι είναι οι ενδεδειγμένες λύσεις για μετριασμό αυτών των επιπτώσεων».
-Το Ηράκλειο πώς μπορεί να σταθεί απέναντι στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής;
«Με αναγνώριση του προβλήματος, ανάληψη ευθυνών και συνεργασία μεταξύ πολιτών, επιστημόνων και τοπικής αυτοδιοίκησης! Η κλιματική αλλαγή μάς αφορά όλους και δεν αντιμετωπίζεται με μεμονωμένες δράσεις μικρής διάρκειας.
Επειδή όμως, δυστυχώς, η σύγχρονη τάση είναι να εργαζόμαστε με προγράμματα που έχουν ημερομηνία λήξης, στόχος του Climathon είναι να δώσει το έναυσμα για επόμενες, ουσιαστικές δράσεις και να φέρει κοντά διαφορετικούς ανθρώπους που ήδη εργάζονται ή έχουν τη διάθεση να εργαστούν πάνω στην αντιμετώπιση συγκεκριμένων προκλήσεων της κλιματικής αλλαγής.
Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής έχουν άλλωστε οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές διαστάσεις, οπότε η συμβολή σε κάθε τομέα είναι πολύτιμη. Οι πόλεις είναι ιδιαίτερα ευάλωτες στην κλιματική αλλαγή και ανάλογα με τα ειδικά χαρακτηριστικά τους θα κληθούν να αντιμετωπίσουν σημαντικές προκλήσεις.
Το Ηράκλειο, για παράδειγμα, έχει ήδη βιώσει τα προβλήματα που φέρνει η λειψυδρία. Παρ ‘όλα αυτά, προτίμησε να υιοθετήσει τον γενικό τίτλο «Το Ηράκλειο απέναντι στις προκλήσεις τις κλιματικής αλλαγής» διότι αναμένει να διερευνήσει τις απόψεις των συμμετεχόντων για το πώς επηρεάζει η κλιματική αλλαγή την πόλη του Ηρακλείου, τι επίδραση έχει στην καθημερινότητά τους, καθώς και πώς μπορούνε να σταθούνε όλοι μαζί «απέναντι» σε αυτή την πρόκληση για να επιβιώσουνε».
“Ο καθένας από εμάς μπορεί να κάνει πολλά”
«Ο καθένας από μας μπορεί να κάνει πολλά, αλλά τίποτα δεν θα είναι αρκετά αποτελεσματικό, αν δεν αποφασίσουμε συλλογικά, σε παγκόσμιο οικονομικο-πολιτικό επίπεδο, να λάβουμε δραστικά μέτρα για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Ο όρος «μετριασμός της κλιματικής αλλαγής» αναφέρεται γενικά σε μέτρα με στόχο τη μείωση των εκπομπών CO2 και άλλων αερίων του θερμοκηπίου και στην αύξηση της απορρόφησης CO2 από τις δασικές εκτάσεις.
Οι τομείς της βιομηχανίας, των μεταφορών και της παραγωγής ενέργειας είναι δηλαδή αυτοί που μας απασχολούν περισσότερο. Η πολιτική βούληση σε παγκόσμιο επίπεδο λοιπόν είναι κρίσιμη. Παρ’ όλα αυτά, ο καθένας από εμάς μπορεί να αλλάξει τον τρόπο ζωής του, ώστε να κάνουμε οικονομία πολύτιμων πόρων, όπως είναι το νερό, και να περιορίσουμε το οικολογικό μας αποτύπωμα.
Πρέπει να αποκτήσουμε συνείδηση στη χρήση του νερού. Δεν είναι ανάγκη να πλένουμε τα μπαλκόνια μας συνέχεια, να αφήνουμε τη βρύση να τρέχει χωρίς λόγο, να πετάμε νερό γενικά. Επίσης, είναι σημαντικό να περιορίσουμε τον καταναλωτισμό μας. Δεν είναι ανάγκη να αγοράζουμε καινούργιο κινητό αν δεν έχει χαλάσει το παλιό μας, να πετάμε ό,τι επισκευάζεται, να αγοράζουμε ό,τι δεν χρειάζεται. Αυτό διότι ό,τι παράγεται και μεταφέρεται σε μας απαιτεί πόρους και καύσιμα!
Για τον ίδιο λόγο μπορούμε να επιλέγουμε τοπικά προϊόντα, ειδικά όσον αφορά στα τρόφιμα, καθώς «γλυτώνουμε» το περιβαλλοντικό κόστος της μεταφοράς. Μπορούμε να επιλέγουμε συσκευασίες που ανακυκλώνονται (και να κάνουμε ανακύκλωση σωστά φυσικά) ή να αποφεύγουμε τις συσκευασίες γενικά, φέρνοντας τη δικιά μας πάνινη τσάντα στη λαϊκή ή στο σούπερ μάρκετ.
Μπορούμε να χρησιμοποιούμε το ποδήλατο, το λεωφορείο ή τα πόδια μας για τις μεταφορές μας όποτε είναι εφικτό. Να προσπαθήσουμε να αυξήσουμε τους πράσινους χώρους στην πόλη. Και είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι οι παραπάνω ιδιωτικές πρωτοβουλίες πρέπει απαραιτήτως να στηριχθούν σε πολιτικό επίπεδο για να είναι επιτυχημένες (όπως γίνεται, με τον ορισμό ποδηλατικών διαδρομών στην πόλη, το περιβαλλοντικό τέλος στις πλαστικές σακούλες, κτλ.) και ότι η συμβολή της τεχνολογίας και της επιστήμης είναι πάντα αναγκαία, ώστε να βρεθούν «έξυπνες» λύσεις, εφαρμογές και εργαλεία που θα μειώσουν το περιβαλλοντικό μας αποτύπωμα χωρίς να χρειάζεται να «θυσιάσουμε» πολλές από της ανέσεις του σύγχρονου τρόπου ζωής.
Αναμένουμε λοιπόν με αγωνία τις ιδέες, τις προτάσεις και τα εργαλεία που θα προκύψουν ως αποτέλεσμα από το Climathon Heraklion!».