Ιωάννης Ακουμιανάκης, o Κρητικός επιστήμονας με το βραβείο του καλύτερου «Νέου Ερευνητή» στην «Π»

Η Ιατρική και συγκεκριμένα η Καρδιολογία τον κατέκτησαν από μικρή ηλικία, αφοσιώθηκε στην επιστήμη του και δε σταματά να συλλέγει διακρίσεις. Πρόσφατα ο μόλις 28 ετών Ηρακλειώτης, Ιωάννης Ακουμιανάκης, τιμήθηκε με το βραβείο του Νέου Ερευνητή, κατά τη διάρκεια των εργασιών του Ευρωπαϊκού Συνεδρίου Καρδιολογίας.

«Η Καρδιολογία με κέρδισε λόγω του γεγονότος ότι αποτελεί μια ιατρική ειδικότητα που απευθύνεται σε ένα μεγάλο πληθυσμό ασθενών, έχει ένα ευρύτατο ερευνητικό πεδίο και προσφέρει ευελιξία σε κλινικό επίπεδο», εξηγεί στην «Π» ο νεαρός ερευνητής της Οξφόρδης, όπου βρίσκεται από το 2014, οπότε και έλαβε το πτυχίο του από το Τμήμα Ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης.

Μιλά στην «Π» για την έρευνά του ενώ εξομολογείται ότι δεν σκέφτεται, προς το παρόν, το ενδεχόμενο να επιστρέψει στη χώρα μας.

Το κείμενο της συνέντευξης έχει ως εξής:

Η συνέντευξη

Εξηγήστε μας το αντικείμενο της έρευνάς σας, για το οποίο διακριθήκατε.

Ο νεαρός επιστήμονας βρίσκεται στην Οξφόρδη από το 2014 και παραδέχεται ότι δεν εξετάζει το ενδεχόμενο να επιστρέψει στη χώρα μας
Ο νεαρός επιστήμονας βρίσκεται στην Οξφόρδη από το 2014 και παραδέχεται ότι δεν εξετάζει το ενδεχόμενο να επιστρέψει στη χώρα μας

«Η έρευνά μου επικεντρώνεται στους μηχανισμούς με τους οποίους ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 (δηλαδή αυξημένα επίπεδα γλυκόζης στον οργανισμό) επηρεάζει την ανάπτυξη καρδιαγγειακών παθήσεων.

Είναι γνωστό ότι αυξημένα επίπεδα γλυκόζης σχετίζονται με σοβαρές αγγειακές επιπλοκές, αλλά αρκετές πρόσφατες τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι η επιθετική ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης με χρήση ινσουλίνης δεν αρκεί για να ελαττώσει τον κίνδυνο αυτών των επιπλοκών σε διαβητικούς ασθενείς.

Επομένως, υπάρχουν αναπάντητα ερωτήματα σχετικά με τις αγγειακές επιπτώσεις της θεραπείας με ινσουλίνη.

Η έρευνά μου αναδεικνύει για πρώτη φορά την ύπαρξη τοπικής αντίστασης στην ινσουλίνη στα αγγεία όλων των ασθενών με αθηρωματική νόσο, γεγονός που αντιστρέφει τις αναμενόμενες θετικές επιπτώσεις της θεραπείας με ινσουλίνη και επιδεινώνει την αγγειακή λειτουργία.

Επίσης, η έρευνά μου προτείνει τρόπους «επιδιώρθωσης» αυτού του φαινομένου. Αυτά τα αποτελέσματα πιθανώς θα αλλάξουν στο μέλλον τον τρόπο με τον οποίο διαχειριζόμαστε τους διαβητικούς ασθενείς αναφορικά με την πρόληψη καρδιαγγειακών επιπλοκών».

Η πρόκληση

Γιατί σας κέρδισε η Καρδιολογία; Ποιο είναι το όραμά σας για το μέλλον της επιστήμης σας;

«Η Καρδιολογία με κέρδισε λόγω του γεγονότος ότι αποτελεί μια ιατρική ειδικότητα που απευθύνεται σε ένα μεγάλο πληθυσμό ασθενών, έχει ένα ευρύτατο ερευνητικό πεδίο και προσφέρει ευελιξία σε κλινικό επίπεδο, περιλαμβάνοντας κρίσιμα επείγοντα περιστατικά αλλά και την δυνατότητα πραγματοποίησης πολλών επεμβατικών πράξεων που ήδη ελαττώνουν (και θα ελαττώσουν περισσότερο στο μέλλον) τις ανάγκες για «ανοιχτές» χειρουργικές επεμβάσεις.

Νομίζω ότι η πρόκληση για την Καρδιολογία, παρά την σημαντικότατη πρόοδο που έχει παρατηρηθεί τα τελευταία χρόνια, παραμένει η ανακάλυψη νέων προβλεπτικών δεικτών που θα βοηθήσουν την ακριβέστερη ταξινόμηση των ασθενών σε ομάδες υψηλού και χαμηλού κινδύνου για την βελτιστοποίηση της κατά περίπτωση διαχείρισης των ασθενών. Επίσης, οι καρδιαγγειακές παθήσεις είναι πολυπαραγοντικές και δεν υπάρχει οριστική θεραπεία για αυτές, οπότε παραμένει επιτακτική η ανακάλυψη νέων θεραπευτικών τεχνικών και φαρμάκων.

Δεδομένης της ερευνητικής έκρηξης στο πεδίο της Καρδιολογίας, ευελπιστώ ότι σύντομα θα είναι εφικτή η άριστη πρόβλεψη και θεραπεία των καρδιαγγειακών επιπλοκών σε βαθμό που οι ασθενείς θα ζουν για πολλά χρόνια με ικανοποιητικό έλεγχο της πάθησής τους ή – γιατί όχι- και πιθανώς με την δυνατότητα οριστικής θεραπείας της».

Η ελπίδα

Θα ελπίζαμε ότι στο μέλλον δεν θα είχαμε τόσους θανάτους από παθήσεις της καρδιάς;

ο κ. Ιωάννης Ακουμιανάκης στην «Π»
«Είμαι σίγουρος ότι στο προσεχές μέλλον θα προστεθούν πολλές προβλεπτικές και θεραπευτικές επιλογές που θα μειώσουν σημαντικά τη θνητότητα από καρδιαγγειακά αίτια», αναφέρει ο κ. Ιωάννης Ακουμιανάκης στην «Π»

«Αν και δεν είναι εύκολο να προβλεφθεί με ακρίβεια το πότε και πώς, είμαι σίγουρος ότι στο προσεχές μέλλον θα προστεθούν πολλές προβλεπτικές και θεραπευτικές επιλογές που θα μειώσουν σημαντικά την θνητότητα από καρδιαγγειακά αίτια».

Ποιες είναι οι απλές συμβουλές για να μην αντιμετωπίζουμε πρόβλημα ή οι καρδιαγγειακές παθήσεις «χτυπούν» τον οποιοδήποτε;

«Δυστυχώς, όπως προανέφερα, οι καρδιαγγειακές παθήσεις είναι πολυπαραγοντικές και επηρεάζονται από ένα πλήθος γενετικών/κληρονομικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Συνεπώς, οποιοσδήποτε είναι πιθανό να «χτυπηθεί» από αυτές.

Αν και οι ερευνητικές εξελίξεις κατά περιόδους τροποποιούν την κλινική πράξη και μπορεί να αλλάξουν τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τις καρδιαγγειακές παθήσεις, είναι κοινώς αποδεκτό ότι το απλούστερο που μπορεί να κάνει κανείς σε πρακτικό επίπεδο είναι ο έλεγχος των κλασικών καρδιαγγειακών παραγόντων κινδύνου (υπέρταση, σάκχαρο, κάπνισμα, νοσηρή παχυσαρκία, χοληστερίνη), η σωματική άσκηση και η συνεργασία με τον προσωπικό ιατρό/καρδιολόγο καθώς και η ύπαρξη εγρήγορσης σχετικά με πιθανά καρδιολογικά συμπτώματα (π.χ,, πόνος στο στήθος, αίσθημα παλμών, δύσπνοια, λιποθυμία) ειδικά δεδομένης της ύπαρξης κληρονομικού ιστορικού».

“Προσπαθώ πάντα για το καλύτερο δυνατό”

Είστε μόλις 28 ετών, αλλά έχετε ένα «βαρύ» βιογραφικό. Ποια είναι η κινητήριος δύναμή σας;

«Πάντοτε είχα την επιθυμία να κάνω καλά οτιδήποτε με το οποίο καταπιανόμουν, και να αντλώ από αυτό συναίσθημα πληρότητας και ικανοποίησης. Αυτό δεν έχει κατ’ ανάγκη να κάνει με το άριστο του αποτελέσματος, αλλά με μια πιο προσωπική αίσθηση ότι καταβάλλω όση προσπάθεια μπορώ, για να κάνω κάτι δημιουργικό και χρήσιμο. Αυτή η δύναμη είναι υπεύθυνη για ό,τι έχω καταφέρει ώς τώρα, και δεν έχω κανένα παράπονο από την ως τώρα καριέρα μου και το βιογραφικό μου, το οποίο προσωπικά δεν θα ήθελα να το χαρακτηρίσω «βαρύ», απλώς δηλωτικό μιας προσπάθειας που έχω καταβάλει επί μια σειρά ετών. Άλλωστε υπάρχουν πολλά «βαρύτερα» βιογραφικά από το δικό μου.»

Από μικρός γνωρίζατε ποιο μονοπάτι θα ακολουθήσετε ή κάποτε ονειρευόσασταν να ασκήσετε άλλο επάγγελμα;

«Η ιδέα της Ιατρικής προέκυψε σταδιακά στο μυαλό μου. Κατά περιόδους πέρασαν και εναλλακτικές σκέψεις από το μυαλό μου, δεδομένου ότι πάντα μου άρεσαν οι θετικές επιστήμες όπως τα Μαθηματικά και η Φυσική, αλλά αποφάσισα σχετικά να νωρίς να ακολουθήσω το μονοπάτι της Ιατρικής και μετά την οριστική μου απόφαση ποτέ δεν είχα δεύτερες σκέψεις καθώς πιστεύω ότι κανείς μαθαίνει να αγαπά αυτό με το οποίο ασχολείται».

Εξετάζετε το ενδεχόμενο να επιστρέψετε κάποτε στην Ελλάδα;

«Κανείς δεν γνωρίζει το μέλλον και αυτή τη στιγμή θέλω να έχω όλες τις επιλογές ανοιχτές. Aντικειμενικά οι επαγγελματικές ευκαιρίες είναι πολύ περιορισμένες στην Ελλάδα, οπότε είναι δύσκολη η απόφαση να γυρίσω τουλάχιστο στο άμεσο μέλλον, αλλά είναι κάτι που το έχω στο μυαλό μου».