Η συζήτηση με τον 40χρονο κρατούμενο της Αλικαρνασσού με καταγωγή από τη Ναύπακτο αν και σύντομη ήταν διδακτική.
Ένας άνθρωπος που λέει ότι έκανε λάθη, τα οποία δεν τα διαγράφει, αλλά τα κρατά στο πίσω μέρος του μυαλού του για να μην τα επαναλάβει, είναι ο 40χρονος έγκλειστος της Αλικαρνασσού που πέρασε στο Πανεπιστήμιο.
Είναι όμως κι ένας άνθρωπος που φαίνεται αποφασισμένος να προχωρήσει, να εξελιχθεί και να κάνει το όνειρο του πραγματικότητα.
Επαναλαμβάνει πολλές φορές στη συζήτησή μας τη λέξη «όνειρο», γιατί έχει κάθε λόγο να ονειρεύεται. Να σχεδιάζει ένα νέο ξεκίνημα, ένα ταξίδι που θα τον απελευθερώσει. Αυτό άλλωστε δεν προσφέρει η γνώση;
Ο 40χρονος νεοεισαχθείς στα ΤΕΦΑΑ είναι όμως και ειλικρινής, κυρίως με τον εαυτό του και την ειλικρίνειά του αυτή, δε διστάζει να τη δείξει και σε εμάς, μέσα από αυτή τη κουβέντα.
«Ντρεπόμουν που δεν είχα απολυτήριο λυκείου» λέει. «Δεν μπορούσα να πάρω μέρος σε μία συζήτηση και αυτό με ενοχλούσε» συνεχίζει. «Ξεχνούσα τις λέξεις που ήξερα, ένιωθα σαν άνθρωπος των σπηλαίων» σχολιάζει με χιούμορ.
Η συνέντευξη μαζί του έχει ως εξής:
Πώς γεννήθηκε η σκέψη να φοιτήσετε στο εσπερινό λύκειο και να δώσετε πανελλήνιες;
Όταν ήμουν νεότερος ήμουν άριστος μαθητής. Παράλληλα όμως, ήμουν ένα πολύ ζωηρό παιδί και δυστυχώς δεν είχα το μυαλό μου στο σχολείο και στις σπουδές. Ο πατέρας μου είχε όνειρό του να δει τα παιδιά του να σπουδάσουν, επειδή εκείνος δεν το κατάφερε. Ήθελε τα παιδιά του να περάσουν στο Πανεπιστήμιο, να μορφωθούν. Μάλιστα, υπήρχε η οικονομική δυνατότητα, έκανα ιδιαίτερα μαθήματα στο σπίτι, όμως δεν προχώρησα. Εγκατέλειψα το σχολείο στη Β Λυκείου κι αυτό ήταν κάτι που με απασχολούσε έντονα τα τελευταία χρόνια. Σταματώντας το σχολείο εργάστηκα στην οικογενειακή επιχείρηση για το χαρτζιλίκι. Είχα- αν και μικρός σε ηλικία τότε- μηχανή κι έτσι ξεκίνησαν οι βόλτες, οι παρέες και οι γυναίκες. Ήμουν νέος και ήταν ένα λάθος μου. Μπαίνοντας στη φυλακή, η πρώτη μου σκέψη ήταν να κάνω το όνειρό μου πραγματικότητα. Να μορφωθώ. Ένα όνειρο που δεν πραγματοποίησα σε μικρότερη ηλικία
Να μας μιλήσετε γι αυτό το όνειρο
Ήθελα να αποκτήσω πανεπιστημιακή εκπαίδευση, για να βελτιωθώ και να προχωρήσω ως άνθρωπος . Μου άρεσαν πολλές σχολές, όπως τα ΤΕΦΑΑ που πέρασα, αλλά και η Νομική, οι Οικονομικές επιστήμες κοκ.
Να κάνω μια προβοκατόρικη ερώτηση. Αυτός ήταν ο λόγος που θέλατε να περάσετε στο πανεπιστήμιο ή για να έχετε το δικαίωμα της ηλεκτρονικής επιτήρησης, το δικαίωμα στην ελευθερία;
Το πρώτο πράγμα που με ενδιέφερε ήταν να βελτιωθώ, να εξελιχθώ εγώ ως άνθρωπος. Ένιωθα μειονεκτικά γιατί δεν είχα τελειώσει το λύκειο. Ήθελα να το κάνω, ένιωθα ότι έχω μια εκκρεμότητα από το παρελθόν. Ακόμα και πριν μπω στη φυλακή σκεφτόμουν να τελειώσω το σχολείο, αλλά και να συνεχίσω. Ήταν κάτι που με απασχολούσε, ένα βάρος που ήθελα να αποτινάξω από πάνω μου. Οι λόγοι ήταν και ηθικοί. Ήθελα να το κάνω και για τον πατέρα μου. Πριν έρθω στην Αλικαρνασσό, ήμουν στον Κορυδαλλό, αλλά ντρεπόμουν να γραφτώ στο λύκειο της φυλακής, τότε . Στη συγκεκριμένη φυλακή ήμουν 7-8 χρόνια. Το ανέβαλα διαρκώς. Είχα φίλους που συζητούσαν και δεν μπορούσα να συμμετέχω στην κουβέντα. Μέσα στη φυλακή λόγω της πολύχρονης κράτησης και ότι ακούς ένα συγκεκριμένο λεξιλόγιο, δεν εμπλουτίζεται το λεξιλόγιο μας, γίνεται πιο φτωχό. Είχα φτάσει σε σημείο να μη θυμάμαι λέξεις. Να μην μπορώ να εκφραστώ, όπως θα ήθελα. Σαν άνθρωπος των σπηλαίων (γέλια).
Δε διακρίνω ότι δεν μπορείτε να εκφραστείτε όπως θα θέλατε
Τώρα συμβαίνει αυτό, τα τελευταία χρόνια, γιατί έχω διαβάσει πολύ και συνεχίζω το διάβασμα. Δε σκοπεύω, άλλωστε, να σταματήσω. Το ότι πέρασα στο Πανεπιστήμιο ήταν ένας στόχος που πέτυχα, ακολουθεί όμως αγώνας, μέχρι να πάρω το πτυχίο. Και θα το πάρω.
Να μας πείτε λίγο για τη φοίτηση σας στο εσπερινό λύκειο με το πρόγραμμα για τους κατ’ιδίαν διδαχθέντες;
Έκανα με το πρόγραμμα αυτό και τις τρεις τάξεις του λυκείου. Αρκετό διάβασμα και στο τέλος της χρονιάς έρχονταν οι καθηγητές στη φυλακή και με εξέταζαν. Κάθε ημέρα έδινα από δύο μαθήματα όταν είχαμε εξετάσεις.
Ήταν καλοί οι βαθμοί του απολυτηρίου;
Ναι, είχα καλούς βαθμούς. Στην κοινωνιολογία 18, ιστορία 19, Αρχαία Ελληνικά 14, θρησκευτικά 19, Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία 15. Κάποια μαθήματα, όπως την ιστορία και τη κοινωνιολογία που μπορεί κάποιος να τα διαβάσει, τα είχα μάθει απέξω κι ακόμα τα θυμάμαι. Τα αρχαία ελληνικά με δυσκόλεψαν, πρέπει να υπάρχει η βάση από τα προηγούμενα χρόνια. Δεν μπορείς μέσα σε ένα χρόνο και χωρίς φροντιστήρια να μάθεις γραμματική και συντακτικό στο συγκεκριμένο μάθημα.
Χρόνος στη φυλακή υποθέτω ότι υπάρχει για διάβασμα, όμως οι συνθήκες δε ξέρω εάν το επέτρεπαν για να συγκεντρωθείτε.
Διάβαζα τα βράδια που έχει ησυχία. Η φυλακή κλείνει στις 8 μμ και μέχρι την επόμενη ημέρα στις 8 π.μ υπάρχει αυτή η δυνατότητα. Τα βράδια λοιπόν και τις ώρες που ήμουν στη βιβλιοθήκη τα είχα αφιερώσει στο διάβασμα.
Πολλές ώρες διάβασμα ειδικά προς το τέλος;
Όλες τις ώρες που ήμουν για παράδειγμα στη βιβλιοθήκη διάβαζα. Το ωράριο της βιβλιοθήκης είναι δύο ώρες πρωί και δύο το απόγευμα. Εγώ καθόμουν τέσσερις ώρες το πρωί και πέντε το απόγευμα. Μετά στο κελί το βράδυ με ένα βιβλίο στο χέρι
Υπήρξαν ευνοϊκές συνθήκες όσο κι αν ακούγεται περίεργο
Η αλήθεια είναι ότι με βοήθησε πολύ η διεύθυνση της φυλακής. Ο διευθυντής ήταν πάντα στο πλευρό μου. Ό,τι του ζήτησα και αφορούσε στην εκπαιδευτική αυτή διαδικασία, ήταν σύμμαχός μου. Πραγματικά ο άνθρωπος αυτός με βοήθησε και δεν το ξεχνώ. Μου βρήκε εθελοντές καθηγητές να με προετοιμάσουν. Είχαμε κάνει όλη τη διαδικασία αναφορικά με τη γραφειοκρατία, όμως ήρθε ο κοροναϊός και δεν προχώρησε. Όμως όταν κλείνει μία πόρτα ανοίγει ένα παράθυρο ή μια άλλη πόρτα. Υπάρχει ένας υπάλληλος στη φυλακή με τρία πανεπιστημιακά πτυχία και με βοήθησε απεριόριστα. Αυτός ο εξαίρετος άνθρωπος ανέλαβε όλο το βάρος. Ως πτυχιούχος ΤΕΦΑΑ που είναι κι επειδή απαγορεύτηκε και στους εθελοντές γυμναστές να έρχονται στη φυλακή λόγω του ιού, εκείνος με προπονούσε στα αθλήματα που εξετάστηκα.
Τα εμπόδια ποια ήταν;
Υπάρχει μεγαλύτερο εμπόδιο από τη στέρηση της ελευθερίας; Η κακή ψυχολογία που δεν είμαι ελεύθερος. Αυτό ήταν ένα βάρος στο στήθος που το νιώθει όποιος είναι φυλακισμένος
Τώρα το επόμενο βήμα είναι η αίτηση για μεταφορά στην Αθήνα και η μεταγραφή στο εκεί τμήμα του ΤΕΦΑΑ, ώστε να παρακολουθείτε τα μαθήματα της σχολής;
Η κοινωνική υπηρεσία της φυλακής Αλικαρνασσού θα αναλάβει τη διαδικασία για τη μεταγραφή μου στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας που είναι από τα καλύτερα πανεπιστήμια της χώρας. Μετά θα αιτηθώ αίτηση μεταγραφής στην Αθήνα για λόγους ηλεκτρονικής επιτήρησης. Επειδή η παρουσία στα ΤΕΦΑΑ είναι υποχρεωτική και καθημερινή.
Η ηλεκτρονική αυτή επιτήρηση σημαίνει ότι θα συνεχίσετε να είστε σε άλλο κατάστημα κράτησης, στον Κορυδαλλό, εν προκειμένω
Θα είμαι στο κατάστημα κράτησης του Κορυδαλλού και θα βγαίνω όταν πρέπει για να παρακολουθώ τα μαθήματα.
Ένα έξοδο που θα το πληρώσετε εσείς, αυτό της ηλεκτρονικής επιτήρησης, το βραχιολάκι που είναι πιο γνωστό στον κόσμο
Ναι, είναι ένα έξοδο που θα το αναλάβω εγώ. Μπορεί βέβαια κάποιος να κάνει αίτηση στην κοινωνική υπηρεσία και να δηλώσει άπορος. Όμως δε θέλω να μπω σε αυτή τη διαδικασία. Με ενδιαφέρει μόνο να σπουδάσω.
Πόσο είναι το κόστος της ηλεκτρονικής επιτήρησης για έναν κρατούμενο;
Νομίζω ότι είναι γύρω στα 300 ευρώ τον μήνα. Δεν είμαι όμως σίγουρος
Είναι εφικτό να μεταφερθείτε στον Κορυδαλλό γι αυτόν τον λόγο;
Υπάρχει σχετικός νόμος που το επιτρέπει και αφορά στην εκπαίδευση των κρατουμένων. Άλλωστε, δεν είμαι ούτε ο πρώτος ούτε ο τελευταίος. Στον Κορυδαλλό υπήρχαν άτομα που έκαναν χρήση αυτού του νόμου και να σκεφτείτε ήταν προφυλακισμένοι. Εγώ έχω πάρει και οχτώ άδειες, έχω δώσει τα δείγματα γραφής που έπρεπε.
Θεωρείτε ότι η μόρφωση είναι απαραίτητη για τους ανθρώπους που βρίσκονται πίσω από τα κάγκελα μιας φυλακής, εάν το επιθυμούν;
Είναι απαραίτητη η μόρφωση για όσους το θέλουν. Έχω παρατηρήσει ανθρώπους στον Κορυδαλλό που ήταν «σκληροί», που είχαν διαπράξει σοβαρά εγκλήματα και άλλαξαν προς το καλύτερο. Θυμάμαι σε μία περίπτωση καταδικασμένος για δολοφονία μετά από έναν χρόνο που πήγε σχολείο, άλλαξε πραγματικά. Έγινε ένας άλλος άνθρωπος. Είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει αυτή η δυνατότητα στη φυλακή.
Στην Αλικαρνασσό γίνατε το παράδειγμα και για άλλους κρατούμενους να κάνουν ό,τι κι εσείς;
Η Αλικαρνασσός είναι ίσως η μόνη φυλακή της χώρας που δεν έχει σχολείο. Νομίζω είχε πρόπερσι δημοτικό. Άκουσα ότι φέτος θα ξεκινήσει και πάλι. Νομίζω ότι το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης θα πρέπει να λειτουργήσει σχολεία σε όλες τις φυλακές. Είναι πολύ βασικό, γιατί είναι πολλοί οι κρατούμενοι που ενδιαφέρονται. Οι συγκρατούμενοί μου, με έβλεπαν που διάβαζα, που έκανα προπόνηση στα αθλήματα και θα ήθελαν να έχουν κι εκείνοι αυτή την ευκαιρία.
Θα θέλατε να πείτε κάτι σε κάποιον κρατούμενο που έχει το ίδιο όνειρο, αλλά δεν το έχει ακόμα υλοποιήσει;
Θα ήθελα να πω ότι ο καθένας θα πρέπει να κυνηγήσει το όνειρό του, όποιο κι αν είναι αυτό. Να μην αφήσει τη φυλακή να του το στερήσει. Το μειονέκτημα που είναι η στέρηση της ελευθερίας, να γίνει πλεονέκτημα και να κάνουμε πράγματα που θα μας επιτρέψουν να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι.
Να κάνουμε ένα ταξίδι στο μέλλον και να μου πείτε όταν με το καλό πάρετε το πτυχίο τι θα θέλατε να κάνετε με αυτό;
Θέλω να συνεχίσω τις σπουδές, να κάνω και μεταπτυχιακό. Άσχετα εάν θα αποφυλακιστώ αύριο ή μεθαύριο, οι σπουδές θα συνεχιστούν και θα ολοκληρωθούν. Θα βρω τον τρόπο και τον χρόνο να το κάνω. Δε θέλω να σταματήσω το διάβασμα. Σκέφτομαι, τελειώνοντας, να ξαναδώσω πανελλήνιες. Μου αρέσει η Νομική ή τα Οικονομικά. Είχα ασχοληθεί με τις επιχειρήσεις παλαιότερα , μ ’αρέσει το επιχειρείν.
Θέλετε να πείτε κάτι άλλο που δεν σας ρώτησα και θέλετε να αναφερθείτε;
Θα ήθελα να πω και μάλιστα το έχω σημειώσει για να μην το ξεχάσω, το εξής. Ότι κατά τη διάρκεια της κράτησης ενός ανθρώπου, δύο πράγματα μπορούν να του συμβούν. Ή να γίνει καλύτερος άνθρωπος μέσα στη φυλακή ή χειρότερος. Δε νομίζω ότι υπάρχει ενδιάμεση κατάσταση. Η εκπαίδευση βοηθά να αλλάξει κάποιος προς το καλύτερο.