Έντεκα ολόκληρα χρόνια μετά το πρωτοφανές κύμα οργής που ξέσπασε με «αιχμή του δόρατος» τη δολοφονία του 15χρονου Αλέξη Γρηγορόπουλου, από σφαίρα του ειδικού φρουρού της ΕΛΑΣ Επ. Κορκονέα, το Διοικητικό Πρωτοδικείο της Αθήνας καταλογίζει ακέραια την ευθύνη για όσα ακολούθησαν, κατά τη διάρκεια των εκτεταμένων επεισοδίων στην Αθήνα, στο ελληνικό Δημόσιο.
Ζημιές εκατομμυρίων που «σημάδεψαν» τις κινητοποιήσεις
Οι μεγάλες διαδηλώσεις που συγκλόνισαν το Δεκέμβριο του 2008 πολλές πόλεις της χώρας και κυρίως την Αθήνα, αλλά και στην Κρήτη, κάνοντας πολλούς να μιλήσουν για «εξέγερση της νεολαίας», είχαν σημαδευτεί από σοβαρά επεισόδια που παρέλυσαν για μέρες την οικονομική δραστηριότητα στο κέντρο της πρωτεύουσας. Σύμφωνα με τους απολογισμούς του ΕΒΕΑ, εκείνη την περίοδο 435 επιχειρήσεις υπέστησαν ζημιές ενώ 37 από αυτές, καταστράφηκαν ολοσχερώς. Το περιοδικό Economist υπολόγιζε το συνολικό ύψος των ζημιών πάνω από 100 εκ. ευρώ.
Οι εικόνες των καταστροφών από το κέντρο της Αθήνας, έφτασαν να επισκιάσουν τις τεράστιες κινητοποιήσεις των μαθητών, φοιτητών, πανεπιστημιακών αλλά και απλών πολιτών ενώ μεταδίδονταν καθημερινά από τα διεθνή δίκτυα ενημέρωσης με τον τότε πρωθυπουργό της χώρας να αποδίδει ευθύνες στο επιχειρησιακό σχέδιο της αστυνομίας.
Οι πρώτες πορείες διαμαρτυρίας αλλά και καταδίκης της δολοφονίας του 15χρονου μαθητή, Αλέξη Γρηγορόπουλου, ξεκίνησαν από την επόμενη κιόλας ημέρα και δεν άργησαν να κλιμακωθούν. Αν και τα συλλαλητήρια ήταν ειρηνικά, τα επεισόδια και τα κρούσματα βίας, στο περιθώριό τους, είχαν ως αποτέλεσμα κατεστραμμένες βιτρίνες καταστημάτων και τραπεζών, καμένα αυτοκίνητα κ.λπ.
Αναμενόμενα για την Αστυνομία τα επεισόδια
Η Αστυνομία, αν και περίμενε τις διαμαρτυρίες, μετά τη δολοφονία του 15χρονου μαθητή, δεν κατάφερε να ελέγξει την έκταση των επεισοδίων, επιδιδόμενη μόνο σε ένα «κυνήγι μαγισσών», με ξυλοδαρμούς κατά δικαίων και αδίκων. Οι ευθύνες της βαριές, σύμφωνα και με την απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου της Αθήνας που αποδίδει στην ΕΛ.ΑΣ. ανεπαρκή σχεδιασμό και μη αποτελεσματική δράση.
Η ευθύνη στο ελληνικό Δημόσιο
Σύμφωνα με το dikastioko.gr, η στάση αυτή της Αστυνομίας, όπως αναφέρει στην απόφασή του, το Διοικητικό Πρωτοδικείο, «συνδέεται αιτιωδώς με τις προκληθείσες ζημίες, θεμελιώνοντας ευθύνη του Ελληνικού Δημοσίου»
Και αυτό γιατί, οι αστυνομικές αρχές γνώριζαν πως ήταν προγραμματισμένη διαμαρτυρία στο κέντρο της Αθήνας και ότι ήταν αυξημένος ο κίνδυνος δημιουργίας επεισοδίων. Μάλιστα παρά το «γενικό μέτρο της επιφυλακής και της γενικής εντολής για λήψη «έντονων» μέτρων ασφαλείας πέριξ του χώρου των αναταραχών», οι ενέργειές της Αστυνομίας, αποδείχτηκαν ανεπαρκείς και αναποτελεσματικές.
Η απόφαση – «κόλαφος»
Συγκεκριμένα, στην απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου της Αθήνας αναφέρεται:«Από το πλέγμα των διατάξεων που αναφέρονται στη σύσταση και την αποστολή του Σώματος Ασφαλείας της Ελληνικής Αστυνομίας, συνάγεται ότι η δράση της αποβλέπει τόσο στην προστασία του γενικού συμφέροντος όσο και στην προστασία της περιουσίας των πολιτών, επομένως, η παραβίασή τους από κρατικά όργανα, με πράξεις ή παραλείψεις τους κατά την ενάσκηση της δημόσιας εξουσίας, δύναται να στοιχειοθετήσει υποχρέωση του Δημοσίου προς αποζημίωση, σύμφωνα με άρθρο 105 του Εισ.Ν.Α.Κ.
Δεν υφίσταται δε, υποχρέωση αποζημίωσης, όταν πρόκειται περί ασυνήθων περιπτώσεων που υπερβαίνουν τις δυνατότητες της αστυνομικής δύναμης και ανάγονται στην έννοια της ανωτέρας βίας.
Εν προκειμένω, οι αναταραχές που ξέσπασαν στις 7.12.2008 στο κέντρο της Αθήνας, με αφορμή το θανάσιμο τραυματισμό ανήλικου μαθητή από ειδικό φρουρό της ΕΛ.ΑΣ., που συνέβη την προηγούμενη ημέρα, ήταν πρωτόγνωρες μεν για τα ελληνικά δεδομένα, πλην αναμενόμενες, δεδομένου ότι αφενός οι αστυνομικές αρχές ήταν ενήμερες για την πραγματοποίηση κατά την ημέρα εκείνη (7.12.2008) προγραμματισμένης συνάθροισης/πορείας διαμαρτυρίας στο κέντρο της πρωτεύουσας και αφετέρου η πιθανότητα πρόκλησης σοβαρών επεισοδίων κατά την εξέλιξή της ήταν αυξημένη, και ως εκ τούτου, δεν συνιστούν απρόβλεπτο και αιφνίδιο γεγονός για τα αστυνομικά όργανα, ούτε περιέχουν το στοιχείο του αιφνιδιασμού.
Άρα, το γενικό μέτρο της επιφυλακής και της γενικής εντολής για λήψη «έντονων» μέτρων ασφαλείας πέριξ του χώρου των αναταραχών, δεν κρίνεται επαρκές για τον ακριβή προσδιορισμό της δράσης των αστυνομικών οργάνων και της αποτελεσματικότητάς τους».
Η ζημιά που υπέστη ιδιοκτήτης ακινήτου
Με το σκεπτικό αυτό, έγινε εν μέρει δεκτή η αγωγή αποζημίωσης του ιδιοκτήτη ακινήτου, που βρίσκεται κοντά στο σημείο από όπου ξεκίνησε η πορεία. Σύμφωνα με την απόφαση, το ακίνητο υπέστη μεγάλες ζημιές, « με αποτέλεσμα ο ιδιοκτήτης του να περιέλθει σε ανυπαίτια αδυναμία παροχής ως προς τους μισθωτές του και να απωλέσει μισθώματα, λόγω της άμεσης λύσης ενεργών μισθωτικών συμβάσεων, καθόσον η επελθούσα αυτή ζημία τελεί σε αιτιώδη σύνδεσμο με την πλημμελή άσκηση των καθηκόντων των οργάνων των αστυνομικών Αρχών».