Το φαινόμενο του «brain drain» αποτελεί σήμερα ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που καλείται να αντιμετωπίσει η χώρα μας αφού πλέον η αδυναμία της σε προσφορά θέσεων εργασίας έχει ενταθεί δραματικά, οδηγώντας τους νέους σε αναζήτηση επαγγελματικών ευκαιριών στο εξωτερικό.
400.000 Έλληνες υψηλής εκπαιδευτικής εξειδίκευσης, απόφοιτοι μεταπτυχιακών ή διδακτορικών σπουδών, από το 2010 έως και σήμερα έχουν μεταναστεύσει σε ευρωπαϊκές χώρες αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο (Αμερική, Ασία) με όνειρα για ποιοτικά κίνητρα και μια αξιόλογη καριέρα.
Σύμφωνα με έρευνα της ICAP, την τριετία 2015-2018 η έκρηξη του φαινομένου ήταν τέτοια που οι επιπτώσεις της στην ελληνική οικονομία ήταν ιδιαίτερα εμφανείς. Η “παθογένεια” αυτή προκαλείται κατά κύριο λόγο από την έλλειψη αξιοκρατίας, τη διαφθορά, την ανεργία και την οικονομική κρίση.
Κυρίως σε επαγγέλματα των οποίων η ζήτηση προϋποθέτει υψηλές απαιτήσεις όπως οι ιατροί, οι μηχανικοί, οι οικονομολόγοι και οι ειδικοί πληροφορικής, το φαινόμενο «διαρροής εγκεφάλων» λαμβάνει τεράστιες διαστάσεις με αποτέλεσμα να είναι επιτακτική η ανάγκη για ένα νέο, εθνικό σχεδιασμό που θα εστιάζει στην ανασυγκρότηση της παραγωγικότητας.
Για την ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας και την στήριξη της μακροπρόθεσμης προοπτικής, είναι μονόδρομος για την Ελλάδα να στραφεί στο ανθρώπινο κεφάλαιο της.
Η αξιοποίηση του έμψυχου παραγωγικού συντελεστή και η αποδοτικότητα του μπορούν να αποτελέσουν ένα σπουδαίο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της χώρας που όχι μόνο θα ωφελήσει τις ελληνικές επιχειρήσεις έναντι των εταιριών του εξωτερικού, αλλά παράλληλα θα τονώσει το επίπεδο εργασιακής ικανοποίησης των απασχολούμενων.
- Η αποτελεσματική διαχείριση των δεξιοτήτων του ερευνητικού και εργατικού δυναμικού, θα οδηγήσει στη σταδιακή τόνωση της οικονομίας και κατ΄ επέκταση στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των Ελλήνων. Για τη στρατηγική αντιμετώπιση της κατάστασης αυτής, απαιτείται να υλοποιηθούν ξεκάθαρες και στοχευμένες παρεμβάσεις:
- Προτεραιότητα είναι η ανάκτηση της αξιοπιστίας προς την ελληνική οικονομία και τη δημόσια διοίκηση.
- Επέκταση των επαγγελματικών ευκαιριών και δημιουργία θέσεων εργασίας ως κίνητρο για την αναστροφή του κλίματος μετανάστευσης. Ακόμα και σε περιφερειακό επίπεδο κρίνεται σκόπιμο η χρηματοδότηση να προσανατολιστεί στην έρευνα και στην ανάπτυξη, σημειώνοντας πως τέτοιου είδους δαπάνες δεν χαρακτηρίζονται ως έξοδα αλλά ως επένδυση.
- Αλλαγή στην επιδοματική πολιτική με ενίσχυση της εργασίας.
- Επιπλέον κίνητρα προς τις επιχειρήσεις για δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης με αξιοπρεπή μισθολογικά επίπεδα και ερεθίσματα για τη συνεχή εξέλιξη τους.
- Περαιτέρω περιθώρια για τον τόπο μας και τα παιδιά μας δεν υπάρχουν και τώρα είναι η ώρα για την καταπολέμηση του “brain drain” με αυστηρότητα, ενότητα και αξιοκρατία.
Ο Λάμπρος N. Βαμβακάς είναι Εντεταλμένος Σύμβουλος Υγείας Περιφέρειας Κρήτης
Υποψήφιος Περιφερειακός Σύμβουλος Κρήτης Π.Ε. Ηρακλείου με τον συνδυασμό του Σταύρου Αρναουτάκη «Κρήτη η Ζωή μας»