Στο «Ωδείο των Χρωμάτων»
Ανεβαίνοντας τα σκαλιά του «Ωδείου των Χρωμάτων» οι μουσικές σε έχουν ήδη κατακλύσει. Κι όταν το πόδι σου πατήσει στο κατώφλι πριν την «Εμμέλεια» έχεις γεμίσει από χρώματα κι εικόνες το μυαλό που θέλεις να γίνεις ξανά παιδί.
Εμείς βγάλαμε για λίγο τα παπούτσια, ακολουθήσαμε τους κανόνες υγιεινής, αλλά και την Έλενα Περισυνάκη, η οποία ως μουσικοπαιδαγωγός – πιανίστα με μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές στο πανεπιστήμιο του York και μέλος της Διεθνούς Ένωσης για τη Μουσική Εκπαίδευση, μας ταξίδεψε στη μαγεία ενός προγράμματος που σε βάζει στον πειρασμό να γίνεις ξανά παιδί.
Σε μια συνέντευξη γεμάτη χρώματα, η Έλενα Περισυνάκη μάς ξεναγεί σε ένα μοναδικό στο είδος του πρόγραμμα για βρέφη και παιδιά, μας εξηγεί τα οφέλη του κι αναδεικνύει την καινοτομία μιας ιδέας που γεννήθηκε μέσα από την ανάλυση και εμβάθυνση των πιο σύγχρονων διεθνών μουσικοπαιδαγωγικών συστημάτων που πλέον έχουν ουσιαστικές αναφορές στο Ηράκλειο.
Ερ.: Ένας εύηχος όρος για ένα εξειδικευμένο πρόγραμμα. Θα θέλατε να μας εξηγήσετε τι είναι η Εμμέλεια και πώς προέκυψε η ιδέα;
Απ.: Η Εμμέλεια είναι ένα καινοτόμο πρόγραμμα πολυαισθητηριακής μουσικής αγωγής που αποσκοπεί στην πολύπλευρη ανάπτυξη δεξιοτήτων βρεφών και νηπίων. Η ιδέα προέκυψε πολύ φυσικά μέσα από έναν συνδυασμό πολλών παραγόντων κι εμπειριών. Αρχικά, στο πλαίσιο της Παιδαγωγικής μου κατάρτισης μέσα από το παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Κρήτης, ασχολήθηκα από νωρίς και συστηματικά με τη μάθηση των παιδιών και ειδικότερα των μικρότερων ηλικιών.
Σε αυτό ασφαλώς συνέβαλε και το πολυετές οικογενειακό μας ιστορικό στην εκπαίδευση και δημιουργία εκπαιδευτικού υλικού για την προσχολική και πρωτοσχολική ηλικία. Κατά τη διάρκεια των μεταπτυχιακών κι έπειτα των διδακτορικών μου σπουδών στη Μουσική Εκπαίδευση στο Πανεπιστήμιο του York, που κατατάσσεται μεταξύ των κορυφαίων της Μεγάλης Βρετανίας σε επίπεδο μουσικών σπουδών, ήρθα σε επαφή με πολλά διεθνή μουσικοπαιδαγωγικά συστήματα, τα οποία μελέτησα τόσο σε θεωρητικό, όσο και σε πρακτικό επίπεδο.
Μέσω συνεδρίων, ποικίλων ερευνητικών πρότζεκτ και θερινών ακαδημιών παράλληλα, είχα την ευκαιρία να γνωρίσω σπουδαίες προσωπικότητες του χώρου της Μουσικής Εκπαίδευσης, όπως τον Dr. Graham Welch του Πανεπιστημίου του Λονδίνου και τον πολυγραφότατο συγγραφέα μουσικών εκπαιδευτικών βιβλίων Paul Harris, ανάμεσα σε άλλους.
Αποκορύφωμα θεωρώ τη γνωριμία και επιμόρφωσή μου με την τότε πρόεδρο της Διεθνούς Ένωσης για τη Μουσική Εκπαίδευση Dr. Sheila Woodward του Eastern Washington University των ΗΠΑ, στη Διεθνή Θερινή Μουσική Ακαδημία του Ιονίου Πανεπιστημίου, το 2016. Η συγκεκριμένη ακαδημία ήταν μια από τις βασικές πηγές έμπνευσης για την ενασχόλησή μου με τη μουσική εκπαίδευση των βρεφών και των νηπίων, μιας που αυτό ακριβώς ήταν το επίκεντρο της θεματολογίας της.
Η Εμμέλεια λοιπόν είναι το απόσταγμα αυτών των εμπειριών και συνδυάζει όλα όσα πρεσβεύω ως μουσικο-παιδαγωγός και ερευνήτρια: την επιστημονικά δομημένη μουσική εκπαίδευση των μικρών ηλικιών, που συνδέεται άρρηκτα με την πολύπλευρη ανάπτυξη όλων των δεξιοτήτων των παιδιών, μέσω της πολυαισθητηριακής προσέγγισης.
Ερ.: Περιγράφετε το πρόγραμμα ως πολυαισθητηριακή αγωγή. Τι περιλαμβάνει μια τέτοια προσέγγιση και τι κερδίζουν τα παιδιά και τα βρέφη μέσω αυτής;
Απ.: Η πολυαισθητηριακή αγωγή είναι μια ιδιαίτερα ωφέλιμη παιδαγωγική μέθοδος, η οποία υποστηρίζεται και προτείνεται από έρευνες που σχετίζονται με ποικίλους εκπαιδευτικούς τομείς, λόγω της ιδιαίτερης αποτελεσματικότητάς της. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι η πολυαισθητηριακή προσέγγιση προτείνεται και χρησιμοποιείται συχνά στην εκπαίδευση παιδιών με ιδιαίτερες εκπαιδευτικές ανάγκες.
Στην πράξη, η πολυαισθητηριακή αγωγή ενεργοποιεί ταυτόχρονα όλα τα κανάλια αντίληψης του ανθρώπου, οπτικό, ακουστικό και κιναισθητικό, καθιστώντας τη μάθηση πολύ ισχυρότερη. Μιλώντας πρακτικά, τα παιδιά μαθαίνουν χρησιμοποιώντας όλες τους τις αισθήσεις, οι οποίες, φυσικά, συνδυάζονται άρρηκτα με τη μουσική και την κίνηση, κάνοντας τη μάθηση μια απόλυτα ευχάριστη και θετική εμπειρία για τα μικρά παιδιά!
Ερ.: Τι μοναδικό έρχεται να προσφέρει η Εμμέλεια στη μουσική εκπαίδευση αυτών των μικρών ηλικιών;
Απ.: Η καινοτομία της Εμμέλειας έγκειται, αφ’ ενός, στο γεγονός ότι για πρώτη φορά η ανάπτυξη των μουσικών δεξιοτήτων αλλά και όλων των δεξιοτήτων των παιδιών που συνδέονται άρρηκτα με τη μάθηση, την έκφραση και την επικοινωνία, αντιμετωπίζεται ως μια αδιάσπαστη ενότητα, με την εξέλιξη μιας δεξιότητας να συμβάλει στην παράλληλη εξέλιξη κάποιας άλλης.
Αφ’ ετέρου, η μοναδικότητα του προγράμματος ενισχύεται από την άκρως εξειδικευμένη παιδαγωγική βάση του σχεδιασμού της. Η στοχοθεσία της Εμμέλειας είναι προσδιορισμένη με σαφήνεια για κάθε ηλικιακό επίπεδο, μέσω επιστημονικά σχεδιασμένων δραστηριοτήτων που σέβονται τις ατομικές αναπτυξιακές ανάγκες και προάγουν τη βέλτιστη εξέλιξη των δεξιοτήτων κάθε παιδιού.
Ερ.: Ποιες δεξιότητες καλλιεργούνται μέσω του συγκεκριμένου προγράμματος;
Απ.: Η πολυαισθητηριακοί στόχοι της Εμμέλειας αφορούν μια πληθώρα δεξιοτήτων, που αποτελούν σημαντικότατα εφόδια για κάθε άνθρωπο και τον συνοδεύουν καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του. Παράλληλα με τις μουσικές δεξιότητες, η Εμμέλεια προάγει δεξιότητες που συνδέονται με τη συναισθηματική, γνωστική, αισθητηριακή και κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών.
Για παράδειγμα, ενισχύεται σημαντικά η φωνολογική ανάπτυξη των βρεφών και των νηπίων, οι δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων, ενισχύεται η συγκέντρωση και η διαχείριση της προσοχής, ευαισθητοποιείται η μάθηση μέσω της αφής και της χρήσης του σώματος, ενώ βελτιώνονται και άλλες σημαντικότατες δεξιότητες γι’ αυτές τις ηλικίες, όπως οι δεξιότητες που σχετίζονται με τους μηχανισμούς κίνησης, γνωστές ως αδρή και λεπτή κινητικότητα, που αφορούν αντίστοιχα στον έλεγχο και το συντονισμό μεγαλύτερων και μικρότερων μυϊκών ομάδων και, κατ’ επέκταση, πιο εκλεπτυσμένων κινήσεων των άκρων.
Ερ.: Πρακτικά, από ποια ηλικία μπορεί να έρθει ένα παιδί στην Εμμέλεια;
Απ.: Στην πραγματικότητα, μια τέτοια προσέγγιση δεν έχει περιορισμό ηλικίας. Ισχύει πραγματικά το «όσο νωρίτερα, τόσο το καλύτερο». Για πρακτικούς λόγους, η Εμμέλεια απευθύνεται σε βρέφη από 6 μηνών, με ενδεικτικό όριο τα 5 έτη και, φυσικά, τα μαθήματα πραγματοποιούνται σε ολιγομελή ηλικιακά τμήματα.
Τα μικρότερα παιδάκια της Εμμέλειας συνοδεύονται από έναν συνοδό γονέα, ο οποίος συμμετέχει ενεργά στις δραστηριότητες κι έτσι το «μάθημα» αποτελεί μια σημαντική ευκαιρία ποιοτικού χρόνου, ενδυναμώνοντας παράλληλα το δεσμό γονέα-παιδιού.
Η τόσο μικρή ηλικία των βρεφών της Εμμέλειας παύει να αποτελεί έκπληξη, αν αναλογιστεί κανείς την έμφυτη τάση των παιδιών, ακόμη και νωρίτερα από τους 6 μήνες, να δέχονται θετικά τα αισθητηριακά και μουσικά ερεθίσματα, στα οποία μάλιστα τείνουν να αντιδρούν με ιδιαίτερα αυθόρμητο και φυσικό τρόπο.
Όταν, μάλιστα, αξιοποιείται η φαντασία τους και ενισχύεται η περιέργειά τους, όπως γίνεται στην Εμμέλεια, τότε αυτό που οι ενήλικες ονομάζουμε «μάθηση», για τα παιδιά είναι μια εξαιρετικά ενθουσιώδης ανακάλυψη του κόσμου!
Ερ.: Δεδομένων των συνθηκών, πώς μπορεί ένας γονέας να καθησυχαστεί για τη συμμετοχή του στην Εμμέλεια; Πού και πότε θα σας βρούμε;
Απ.: Με απόλυτη κατανόηση στις ιδιαίτερες συνθήκες και σεβασμό στις ανησυχίες όλων μας, το Ωδείο των Χρωμάτων, ως φορέας καλλιτεχνικής εκπαίδευσης, εφαρμόζει τα μέτρα για την προστασία της υγείας μας που βρίσκονται σε ισχύ. Πέρα από τον μικρό αριθμό παιδιών ανά τμήμα, κάθε παιδί έχει το δικό του ατομικό στρωματάκι που παρέχεται ως δώρο από το Ωδείο με την εγγραφή ως επιπλέον μέτρο προστασίας.
Ο 120 τετραγωνικών χώρος των μαθημάτων είναι πραγματικά μεγάλος, παρέχοντας τη δυνατότητα για κάθε είδους δραστηριότητα με άνεση και ασφάλεια. Για περισσότερες πληροφορίες, η Γραμματεία είναι στη διάθεση των ενδιαφερομένων καθημερινά, πρωί και απόγευμα, καθώς και το Σάββατο. Κι εμείς, ξεκινάμε τα μαθήματα της Εμμέλειας από 1 Οκτωβρίου, ενώ εγγραφές πραγματοποιούνται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Πραγματικά ανυπομονώ!