«Στόχος μας είναι κάθε Μαρία στην Ελλάδα να έχει την ίδια πρόσβαση στη θεραπεία και τις παροχές με κάθε Έλσα στην Σουηδία».
Το παραπάνω αναφέρει, σε συνέντευξή της στην «Π» η επιστήμονας από το Ηράκλειο, επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συνασπισμού Ασθενών με Καρκίνο, κα. Χάρις Γιρβαλάκη.
Η ίδια βρίσκεται στην Κρήτη αυτό το διάστημα για να συμμετέχει στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Ελέγχου του Καπνού, το οποίο φιλοξενείται ως και σήμερα στο ξενοδοχείο Ατλαντίς.
Μιλά για την ευρωπαϊκή πολιτική που πρέπει να ασκηθεί στον χώρο της υγείας, τι πρέπει να γίνει σε εθνικό επίπεδο, αλλά για τη σχέση της με την Κρήτη, τον παππού Χαράλαμπο και τη γιαγιά Μαρία.
Η συνέντευξη έχει ως εξής:
Βρίσκεστε στην Κρήτη για το Ευρωπαϊκό Συνέδριο Ελέγχου του Καπνού, όπου χθες βραβευτήκατε. Τι σημαίνει για εσάς αυτή η διάκριση;
«Το ταξίδι μου στον συγκεκριμένο τομέα ξεκινά περίπου δέκα χρόνια πίσω. Σε μια δύσκολη θα έλεγα περίοδο για την Ευρώπη αλλά και την Ελλάδα όσον αφορά στις πολιτικές υγείας για το κάπνισμα. Αντιλαμβάνεστε ότι η προσπάθειά μας να πείσουμε για την αναγκαιότητα αλλά και την τήρηση της νομοθεσίας αποτελούσε μεγάλη πρόκληση.
Το σημερινό βραβείο αποτελεί για μένα μια επισφράγιση αυτής της προσπάθειας όλων όσοι δουλέψαμε σαν ομάδα και έρχεται από έναν οργανισμό που στήριξα αλλά και στηρίχτηκα όλα αυτά τα χρόνια. Το να λαμβάνω αυτό το βραβείο στο Ηράκλειο, την πόλη μου, είναι πραγματικά ένας πολύ συγκινητικός και τιμητικός συμβολισμός».
Πρόσφατα αναλάβατε τα ηνία του Ευρωπαϊκού Συνασπισμού Ασθενών με Καρκίνο. Ποιος είναι ο ρόλος και ο στόχος του;
«Η ECPC (Ευρωπαϊκός Συνασπισμός ασθενών με καρκίνο) είναι η μεγαλύτερη οργάνωση – ομπρέλα των ασθενών με καρκίνο και ο εκφραστής της φωνής τους στην Ευρώπη. Με πάνω από 450 μέλη, η ECPC καλύπτει και τα 28 κράτη μέλη της ΕΕ και πολλές άλλες ευρωπαϊκές και μη ευρωπαϊκές χώρες. Η ECPC αντιπροσωπεύει τους ασθενείς που πάσχουν από όλους τους τύπους καρκίνων, από τους πιο σπάνιους έως τους πιο κοινούς. Βασικό μέλημά μας είναι να αναδείξουμε τους ασθενείς ως συνδιαμορφωτές της υγείας τους και να αποτελέσουν τους σημαντικότερους εταίρους στον αγώνα κατά του καρκίνου.
Αυτός είναι και ο λόγος που ως μότο έχουμε επιλέξει το: Nothing about us, without us (Τίποτα για εμάς, χωρίς εμάς). Οι βασικοί πυλώνες του έργου μας αφορούν στην συμμετοχή μας, την ανάδειξη και τη συνδιαμόρφωση των πολιτικών υγείας για τον καρκίνο σε ευρωπαϊκό αλλά και εθνικό επίπεδο μέσω των μελών μας, η ενεργός συμμετοχή μας στην ερεύνα και τα ευρωπαϊκά προγράμματα αποτελώντας τη φωνή των ασθενών, η παραγωγή εργαλείων ώστε να αυξήσουμε την γνώση γύρω από όλα τα θέματα που σχετίζονται με τη θεραπεία του καρκίνου και την επιβίωση αλλά και η στήριξη των μελών μας ώστε να μπορέσουν σε εθνικό επίπεδο να επιτύχουν τους στόχους τους.
Τούτου λεχθέντος, θα ήθελα να χαιρετίσω όλες τις προσπάθειες γύρω από το ευρωπαϊκό σχέδιο καταπολέμησης του καρκίνου (Europe’s Beating Cancer Plan) και τον στόχο του να βελτιώσει την πρόληψη, την ανίχνευση, τη θεραπεία και τη διαχείριση του καρκίνου στην ΕΕ και να μειώσει τις ανισότητες στον τομέα της υγείας μεταξύ και εντός των κρατών μελών.
Το σχέδιο καθορίζει δράσεις που μπορούν να υποστηρίξουν, να συντονίσουν και να συμπληρώσουν τις προσπάθειες των κρατών μελών στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της ΕΕ στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης.
Ως εκ τούτου, η ECPC σημειώνει με ικανοποίηση ότι το ευρωπαϊκό σχέδιο τοποθετεί τα συμφέροντα και την ευημερία των ασθενών στο επίκεντρό του, σε κάθε βήμα της διαδρομής. Αυτή η προσέγγιση σε συνδυασμό με τη βελτίωση της παιδείας για την υγεία, την ισότιμη πρόσβαση στη θεραπεία και τις καινοτομίες, είναι μια πολλά υποσχόμενη μεταρρύθμιση της ευρωπαϊκής πολιτικής για τον καρκίνο που απαιτείται τώρα περισσότερο από ποτέ.
Βεβαίως, η εφαρμογή των πολιτικών αυτών σε εθνικό επίπεδο είναι το επόμενο σημαντικό βήμα. Στόχος μας είναι κάθε Μαρία στην Ελλάδα να έχει την ίδια πρόσβαση στη θεραπεία και τις παροχές με κάθε Έλσα στην Σουηδία».
Τι επιδιώκετε από τους Ευρωπαίους ηγέτες και τι αναμένετε να κάνουν σε αυτό το θέμα;
«Απώτερος σκοπός αποτελεί να ακουστεί η φωνή και τα αιτούμενα των ασθενών με καρκίνο από τους Ευρωπαίους ηγέτες προκειμένου να βελτιώσουμε τις πολιτικές υγείας και να αμβλύνουμε τις ανισότητες. Παράλληλα, προτεραιότητα αποτελεί η διασυνοριακή συνεργασία και η ευκολότερη πρόσβαση των ασθενών με καρκίνο στην θεραπεία αλλά και τις κλινικές δοκιμές.
Η αντίδραση της ΕΕ στην πανδημία κοροναϊού COVID19 αποτελεί το καλύτερο παράδειγμα όσον αφορά την πρόσβαση σε αξιόπιστα και αποτελεσματικά εμβόλια και τη συντονισμένη δράση των κρατών μελών κατά τη διάρκεια έξαρσης μιας κρίσης ή πανδημίας. Η εξωστρέφεια και η ανταλλαγή καλών πρακτικών αποτελούν το κλειδί για τη βελτίωση των πολιτικών υγείας τόσο σε Ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο».
Οι επιστήμονες χρόνια προσπαθείτε να μελετήσετε τις επιπτώσεις του καπνίσματος στην υγεία και να τις αντιμετωπίσετε. Οι ασθενείς από την πλευρά τους συνεργάζονται;
«Θα έλεγα πως το κομβικό στοιχείο στην συνεργασία των ασθενών κυρίως όσον αφορά στην διακοπή του καπνίσματος είναι η συνειδητοποίηση τόσο από τους επαγγελματίες υγείας αλλά και από τους ασθενείς ότι πρόκειται για μια εξάρτηση και όχι συνήθεια. Εφόσον αυτό επιτευχθεί με καλή συνεργασία και έχοντας ως βάση τις καλές πρακτικές και ευρωπαϊκές οδηγίες, το αποτέλεσμα θα είναι θετικό.
Η εμπειρία έχει δείξει ότι οι ασθενείς δεν χρειάζονται περισσότερες πληροφορίες για τις επιπτώσεις του καπνίσματος. Αυτό είναι κάτι που ήδη γνωρίζουν. Αυτό που πραγματικά χρειάζονται είναι ενθάρρυνση και στήριξη και σε τέτοιου τύπου παρεμβάσεις και δομές θα πρέπει, συνεργατικά με όλες τις υπόλοιπες πολιτικές για το κάπνισμα, να εστιάσει και να ενισχύσει το σύστημα υγείας».
Όλο αυτό το διάστημα που έχετε αφιερωθεί στον στόχο σας, είδατε περιπτώσεις ατόμων που σας προκάλεσαν θλίψη; Άτομα τόσο εξαρτημένα που μπορούσαν να καταστρέψουν τα πάντα γύρω τους στο όνομα ενός τσιγάρου;
«Γνωρίζοντας την παθοφυσιολογία του εθισμού και τον τρόπο με τον οποίο επιδρά η νικοτίνη στον ανθρώπινο εγκέφαλο θα έλεγα πως όχι. Μιλώντας μαζί τους ιδίως κατά την διάρκεια της διδακτορικής μου διατριβής, στην Κλινική Κοινωνικής και Οικογενειακής Ιατρικής του Πανεπιστημίου Κρήτης, υπό την επίβλεψη του καθηγητή Χρήστου Λιονή και της Δρ Σοφίας Παπαδακη, το αίσθημα που με κατέκλυε πάντα ήταν αυτό της προσφοράς. Πως μπορώ να σταθώ δίπλα τους ανθρώπινα και μέσα από την δουλειά μου να βοηθήσω, να μοιραστώ την γνώση μου και να στηρίξω».
Ο δεσμός με την Κρήτη
Μιλήστε μας για την καταγωγή σας και τους δεσμούς που διατηρείτε σήμερα με την Κρήτη.
«Κατάγομαι από την Μεσσαρά. Την Πόμπια και τα Πηγαϊδάκια όπου και περνούσα τις διακοπές πάντα με τον παππού Χαράλαμπο και τη γιαγιά Μαρία. Η Κρήτη είναι οι ρίζες μου, η οικογένειά μου, οι φίλοι μου. Είναι ο τόπος που με διαμόρφωσε σαν άνθρωπο. Επισκέπτομαι το νησί όσο πιο συχνά μπορώ και θα ήθελα πραγματικά όσο και όπως μπορώ να προσφέρω στον τόπο μου».