Το Πάσχα αποτελεί μια από τις σημαντικότερες γιορτές της ορθόδοξης παράδοσης, όπου οι νονοί τιμούν τα βαφτιστήρια τους με συμβολικά δώρα.
Κάθε χρόνο, οι νονοί προσφέρουν στα βαφτιστήρια τους ένα ζευγάρι παπούτσια, μια λαμπάδα και ένα σοκολατένιο αυγό, συνεχίζοντας μια παράδοση με βαθιές ρίζες στην ελληνική κουλτούρα και πλούσιο συμβολισμό.
Μπορεί να φαίνεται αυτονόητο για εμάς, όμως τι συμβολίζουν πραγματικά αυτά τα δώρα; Και γιατί τα παπούτσια έχουν τόσο ξεχωριστή θέση στη συγκεκριμένη παράδοση;
Τα παπούτσια ως δώρο μέσα από άλλες κουλτούρες
Πριν στραφούμε στη δική μας παράδοση, αξίζει να δούμε τι σημαίνει το να χαρίζεις παπούτσια σε άλλους πολιτισμούς. Όπως αποδεικνύεται, οι ερμηνείες ποικίλλουν και… δεν είναι πάντα θετικές.
Στην Κίνα, για παράδειγμα, η λέξη «παπούτσι» (鞋 – xié) έχει παρόμοιο ήχο με μια άλλη λέξη (邪 – xié) που σημαίνει «κακός» ή «αιρετικός». Έτσι, τα παπούτσια θεωρούνται ακατάλληλο δώρο, καθώς φέρνουν κακή τύχη. Παρόμοιες δεισιδαιμονίες υπάρχουν και σε άλλες περιοχές της Ασίας και της Αφρικής.
Επίσης, στην Κορέα αλλά και σε πολλές δυτικές κουλτούρες, τα παπούτσια έχουν θετικό συμβολισμό. Θεωρούνται ευχή για πρόοδο, εξέλιξη και δύναμη στο “ταξίδι” της ζωής.
Η Ελληνική προσέγγιση
Στη δική μας κουλτούρα, το δώρο των παπουτσιών από τον νονό έχει βαθύτερο νόημα. Δεν είναι απλώς ένα δώρο. Ο νονός, ως πνευματικός καθοδηγητής, προσφέρει παπούτσια για να ευχηθεί στο παιδί σταθερότητα, σίγουρα βήματα και ασφάλεια στην πορεία του στη ζωή.
Το έθιμο αυτό μπορεί να έχει ξεκινήσει σε εποχές που τα παπούτσια ήταν είδος πολυτελείας, κι έτσι το Πάσχα – ως γιορτή χαράς και ανανέωσης – ήταν η ιδανική στιγμή για ένα νέο ζευγάρι, ειδικά για τα παιδιά.
Το σοκολατένιο αυγό
Το σοκολατένιο αυγό είναι μια πιο σύγχρονη προσθήκη στο πασχαλινό «πακέτο» του νονού.
Προέρχεται από άλλες ευρωπαϊκές παραδόσεις και συνδέεται με τον ερχομό της άνοιξης, τη γονιμότητα και την αναγέννηση της φύσης.
Η λαμπάδα: φως και πίστη
Η λαμπάδα είναι το πιο παλιό και βαθιά θρησκευτικό στοιχείο των πασχαλινών δώρων.
Από τους πρώτους κιόλας χριστιανικούς χρόνους, οι νεοφώτιστοι κρατούσαν μια αναμμένη λαμπάδα στη βάφτισή τους, συχνά τη νύχτα της Ανάστασης.
Η φλόγα της συμβόλιζε το «φως του Χριστού» που από τότε θα φώτιζε το μονοπάτι τους, σηματοδοτώντας τη νίκη της ζωής απέναντι στον θάνατο.
Καλό Πάσχα!