Όλα αυτά θα μπορούσαν να ισχύουν αν ο Φώτης Μακρής δεν ανέβαζε επί σκηνής ένα από τα σημαντικότερα κείμενα της Νεοελληνικής λογοτεχνίας όπως είναι το περίφημο ’’Κιβώτιο’’ του Άρη Αλεξάνδρου.
Ο γνωστός ηθοποιός και σκηνοθέτης μιλώντας στην “Π” επισημαίνει ότι πρώτα από όλα επανέρχεται γιατί υπάρχει η μεγάλη ανταπόκριση του κοινού στην παράσταση.
“Το πρώτο συναίσθημα” -αναφέρει- ”είναι τεράστια χαρά για αυτή την ανταπόκριση από το κοινό.
Το δεύτερο και ίσως σημαντικότερο στοιχείο σε αυτή την πενταετή τριβή μου με αυτό το αριστουργηματικό κείμενο, είναι η τεράστια έκπληξη που νοιώθω να ανακαλύπτω συνεχώς καινούργιες προεκτάσεις και μηνύματα. Πολύ συχνά αισθάνομαι ότι είναι ένα κείμενο για το οποίο δεν φτάνει μια ολόκληρη ζωή για να μπορέσεις να το αποκρυπτογραφήσεις πλήρως”.
Επίσης όπως αναφέρει χαρακτηριστικά κι ο ίδιος έχει νοιώσει τηρουμένων των αναλογιών όπως ο ήρωας του έργου “Μία από τις καταστάσεις που βιώνει αυτός ο άνθρωπος είναι η διάψευση. Και εκεί είναι που ένοιωσα την ταύτιση.
Όταν ένοιωσα απόλυτα διαψευσμένος πριν μερικά χρόνια, όταν αποφάσισα να «σπάσω» τον όρκο που είχα κάνει πριν 25 χρόνια να μην ξαναψηφίσω. Τον έσπασα τον όρκο, ψήφισα και βυθίστηκα στην απόλυτη διάψευση. Και αυτή η διάψευση ήταν που με έκανε να ανεβάσω το «Κιβώτιο».
Ο ίδιος στη συνέντευξη του στην “Π”μιλά ακόμα για τον κρητικό κοινό, για τον δάσκαλo του τον Κάρολο Κουν, για τον θεατρικό οργανισμό Στούντιο Μαυρομιχάλη και την τηλερόραση.
«Υπάρχει μεγάλη ανταπόκριση από το κοινό, γιατί αλλιώς δεν μπορείς να παίζεις μια παράσταση για 5 χρόνια. Οπότε το πρώτο συναίσθημα είναι τεράστια χαρά για αυτή την ανταπόκριση»
«Είναι ένα κείμενο που αισθάνομαι ότι δεν φτάνει μια ολόκληρη ζωή για να το αποκρυπτογραφήσω πλήρως»
-Για πέντε χρόνια μεταφέρετε το “Κιβώτιο” του Άρη Αλεξάνδρου ένα από τα σημαντικότερα κείμενα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας. Τι σημαίνει για έναν ηθοποιό να επανέρχεται στον ίδιο ρόλο;
-Πρώτα απ΄όλα σημαίνει ότι υπάρχει μεγάλη ανταπόκριση από το κοινό, γιατί αλλιώς δεν μπορείς να παίζεις μια παράσταση για 5 χρόνια. Οπότε το πρώτο συναίσθημα είναι τεράστια χαρά για αυτή την ανταπόκριση.
Το δεύτερο και ίσως σημαντικότερο στοιχείο σε αυτή την πενταετή τριβή μου με αυτό το αριστουργηματικό κείμενο, είναι η τεράστια έκπληξη που νοιώθω να ανακαλύπτω συνεχώς καινούργιες προεκτάσεις και μηνύματα. Πολύ συχνά αισθάνομαι ότι είναι ένα κείμενο για το οποίο δεν φτάνει μια ολόκληρη ζωή για να μπορέσεις να το αποκρυπτογραφήσεις πλήρως. Οπότε νιώθω πολύ τυχερός που τόσα χρόνια μπορώ να «ζω» μέσα σε αυτό το αριστούργημα και να ανακαλύπτω καινούργια πράγματα.
-Πρόκειται για ένα εμβληματικό έργο, αλλά αν κάποιος δεν το ξέρει, τι θα δει επί σκηνής;
-Τον μοναδικό επιζώντα μιας αποστολής του δημοκρατικού στρατού στα τέλη του ελληνικού Εμφυλίου (1949), να προσπαθεί να αποδείξει την αθωότητά του για το γεγονός ότι η αποστολή αυτή απέτυχε. Μέσα σε αυτή την προσπάθεια, ο φυλακισμένος αυτός αντάρτης, ξεφεύγει από τα στενά πλαίσια της απόδειξης της αθωότητάς του και μπαίνει πλέον σε μονοπάτια υπαρξιακά, όπου προσπαθεί να δικαιολογήσει την αναγκαιότητα της αποστολής, την ιδεολογία που την προκάλεσε και τελικά, την ίδια του την ύπαρξη.
Πρόκειται για ένα δριμύ «κατηγορώ» του Αλεξάνδρου κατά οποιασδήποτε μορφής εξουσία, που «αγνοεί» τον άνθρωπο και συνθλίβει κάθε έννοια αξιοπρέπειας και αλληλοσεβασμού.
-Δεν έχουμε τελειώσει με τα θέματα που πραγματεύεται σε πρώτο επίπεδο τουλάχιστον το έργο;
Κατά την γνώμη μου, όχι. Ποτέ δεν καταφέραμε ως έθνος να παραδεχτούμε τα λάθη που έγιναν από όλες τις πλευρές και να μπορέσουμε να προχωρήσουμε. Η διαχείριση αυτού του βαθύτατου τραύματος, είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Ουσιαστικά πετάμε τη σκόνη κάτω από το χαλί και νομίζουμε ότι καθαρίσαμε. Λάθος.
Η διαχείριση απαιτεί γενναιότητα και δυστυχώς κανένας μας δεν έχει επιδείξει αυτή την γενναιότητα. Ούτε σε πολιτικό, ούτε σε ατομικό επίπεδο. Με αποτέλεσμα, 70 χρόνια μετά το τέλος του εμφυλίου, τα τραύματα να παραμένουν ανοιχτά.
«Όλες οι παραστάσεις είχαν πολύ κόσμο και αυτό με κάνει να νιώθω πολύ οικεία πια, ερχόμενος για τρίτη φορά στο Ηράκλειο, και φυσικά πολύ χαρούμενος»
«Σε κάθε δυσκολία μνημονεύω τον δάσκαλό μου, Κάρολο Κουν, και παίρνω θάρρος να συνεχίσω»
-Ποια είναι η σχέση που έχετε πλέον με το κρητικό κοινό;
-Είναι η τρίτη φορά που παίζω στο Ηράκλειο το «Κιβώτιο», ενώ έχω παίξει δύο φορές στα Χανιά και μία στο Ρέθυμνο. Όλες οι παραστάσεις είχαν πολύ κόσμο και αυτό με κάνει να νιώθω πολύ οικεία πια ερχόμενος για τρίτη φορά στο Ηράκλειο. Και φυσικά πολύ χαρούμενος.
-Έχετε νιώσει όπως ο αντάρτης του έργου;
Τηρουμένων των αναλογιών, ναι. Μία από τις καταστάσεις που βιώνει αυτός ο άνθρωπος είναι η διάψευση. Και εκεί είναι που ένοιωσα την ταύτιση. Όταν ένοιωσα απόλυτα διαψευσμένος πριν μερικά χρόνια, όταν αποφάσισα να «σπάσω» τον όρκο που είχα κάνει πριν 25 χρόνια να μην ξαναψηφίσω. Τον έσπασα τον όρκο, ψήφισα και βυθίστηκα στην απόλυτη διάψευση. Και αυτή η διάψευση ήταν που με έκανε να ανεβάσω το “Κιβώτιο”.
-Ήσασταν μαθητής του Κουν. Πώς σας έχει επηρεάσει αυτό;
– Πολύ. Κυρίως στο θέμα της δουλειάς και της επιμονής. Ήταν ένας άνθρωπος που δεν λύγιζε σε καμία δυσκολία, έχοντας πάντα, ως τις τελευταίες του στιγμές, άσβηστη την δίψα του για το θέατρο. Αυτό είναι κάτι που με έχει σημαδέψει. Και σε κάθε δυσκολία που αντιμετωπίζω, τον μνημονεύω και παίρνω θάρρος να συνεχίσω. Είναι μεγάλη παρηγοριά να ακουμπάς σε δύσκολες στιγμές σε ένα τέτοιο τεράστιο μέγεθος και να νοιώθεις ευλογημένος που τον γνώρισες!
-Είστε καλλιτεχνικός διευθυντής του θεάτρου ”studio Μαυρομιχάλη”. Ποιά είναι τα κριτήρια για να ανεβάσετε ένα έργο;
-Ένα και μόνο ένα κριτήριο υπάρχει. Να μιλήσουμε εγώ και οι συνεργάτες μου για πράγματα που μας απασχολούν. Με αυτό το κριτήριο ψάχνουμε το όχημα – έργο με το οποίο θα εκφράσουμε αυτό που θέλουμε να πούμε. Δεν μας λέει τίποτα ούτε ένα καλογραμμένο έργο, ούτε ένας υπέροχος ρόλος, αν δεν αγγίζει τις δικές μας ανησυχίες και τους δικούς μας προβληματισμούς.
-Έχετε εμφανιστεί σε διάφορα σήριαλ στην τηλεόραση. Λέτε πλέον όχι;
-Η τηλεόραση είναι ένα πολύ ισχυρό μέσον που μου πρόσφερε για κάποια χρόνια και χρήματα και αναγνωσιμότητα. Δεν θα έλεγα όχι σε μια πρόταση που θα κάλυπτε κάποια δικά μου στάνταρ, ποιοτικά και οικονομικά. Προφανώς, μια τέτοια πρόταση δεν την είχα τα τελευταία χρόνια. Αλλά, παραμένω ανοιχτός σε μια συνεργασία
Στο Ηράκλειο στις 3 και 4 Φεβρουαρίου
«Το Κιβώτιο» θα παρουσιαστεί την Δευτέρα και την Τρίτη 3 και 4 Φεβρουαρίου 2020 στις 9:15 το βράδυ, στον Θέατρικό Σταθμό Ηρακλείου.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ :
Δραματουργική επεξεργασία – Σκηνοθεσία: Φώτης Μακρής, Κλεοπάτρα Τολόγκου
Σκηνογραφία: Διονύσης Μανουσάκης
Μουσική : Γιώργος Νινιός
Παίζει ο Φώτης Μακρής
ΔΙΑΡΚΕΙΑ: 75 λεπτά (χωρίς διάλειμμα).