Ένα σημαντικό κενό στη μελέτη και κατανόηση μιας έντονα ρευστής περιόδου που διανύουμε στις διεθνείς σχέσεις, κυρίως στην περιοχή μας, έρχεται να καλύψει ο πρέσβης επί τιμή Αλέξανδρος Μαλλιάς με το βιβλίο του «Στον αστερισμό του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ-Η Νέα Τουρκία και Εμείς». (Εκδόσεις Ι.ΣΙΔΕΡΗΣ, Ιούλιος 2017).
Στο τρίγωνο Ουάσιγκτον-Αθήνα- Άγκυρα καταγράφηκαν τις τελευταίες δεκαετίες, έντονες δημόσιες και παρασκηνιακές διαβουλεύσεις, καθώς η πολύχρονη αντιπαράθεση Ελλάδας -Τουρκίας, που οφείλεται τόσο στην αναθεωρητική πολιτική της στο Αιγαίο όσο και στο Κυπριακό, προκάλεσε πολλές φορές συναγερμό στις ΗΠΑ. Τραμπ και Ερντογάν θεωρούνται από πολλούς παράγοντες αποσταθεροποίησης, και για τον λόγο αυτό το βιβλίο του Α. Μαλλιά είναι ιδιαίτερα χρήσιμο.
Η εκλογή Τραμπ προκάλεσε έντονο προβληματισμό σε πολλές χώρες του κόσμου δεδομένου ότι ο νέος ηγέτης των ΗΠΑ αμφισβήτησε στην αρχή τουλάχιστον τη χρησιμότητα του ΝΑΤΟ και επέδειξε μειωμένο ενδιαφέρον για τις εξελίξεις στην περιοχή μας. Οι διαρκώς μεταβαλλόμενες απόψεις και οι συνεχείς ανατροπές στο προσωπικό του Λευκού Οίκου δημιούργησαν μια ατμόσφαιρα πολιτικής ρευστότητας ή και ανασφάλειας για τις δυνατότητες της νέας ηγεσίας στις ΗΠΑ να διαχειριστεί τις παγκόσμιες υποθέσεις. Στην Τουρκία ο Ερντογάν δέχεται πυρά για τη διολίσθησή του στην αυταρχική διακυβέρνηση, ενώ και η εξωτερική του πολιτική χαρακτηρίζεται από διαρκείς μεταπτώσεις, αταξία και μια συνεχή όξυνση των σχέσεων της Τουρκίας, όχι μόνο με τους συμμάχους της, αλλά και με πολλές χώρες της περιοχής.
Όλα αυτά προκαλούν έντονο προβληματισμό στην Αθήνα, που γνωρίζει ότι η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και γενικότερα στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, αλλά και οι διμερείς σχέσεις με την Τουρκία απέχουν πολύ από το να χαρακτηριστούν θετικές και απαιτούν συνεχή εγρήγορση. Ο κ. Μαλλιάς, θέλοντας να συμβάλλει με θετικό τρόπο στον προβληματισμό και στην αναζήτηση διπλωματικών λύσεων στα σύνθετα αυτά προβλήματα, μέσα σε λίγους μήνες κατάφερε να συγκροτήσει μια συνολική ανάλυση και πρόταση. Το βιβλίο έχει ενδιαφέρον να μελετηθεί από κάθε ειδήμονα της πολιτικής και της διπλωματίας, αλλά και κάθε πολίτη που αντιλαμβάνεται ότι η διπλωματία στην ευρύτερη έκφανσή της μελετά και δίνει λύσεις σε ζητήματα ασφάλειας, διενέξεων και κρίσεων, μπορεί να παρέμβει σε μια ευρεία γκάμα ζητημάτων, από την ενέργεια μέχρι τα περιφερειακά και διμερή προβλήματα και να προσφέρει σημαντική αρωγή στην πολιτική ηγεσία της χώρας, καθώς και να προσφέρει λύσεις που θα ωφελήσουν το λαό και το κράτος.
Ο Αλέξανδρος Μαλλιάς εξετάζει συνοπτικά τις σχέσεις της Ελλάδος με τη Νέα Τουρκία της παντοδυναμίας του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερτογάν. Σημειώνει τη μεταβολή των όρων ισορροπίας, καθώς και την πρόσθετη απειλή που συνιστά ο απρόβλεπτος χαρακτήρας του ηγεμόνα της.
Ταυτόχρονα όμως, και δεδομένου ότι ο κ. Μαλλιάς έχει υπηρετήσει στην Ουάσιγκτον ως πρέσβης και γνωρίζοντας από πρώτο χέρι τη διαχρονική διαδικασία λήψεως αποφάσεων, κάνει συγκεκριμένες προτάσεις για την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση της αναντικατάστατης γεωστρατηγικής θέσης της Ελλάδος. Ειδικά τώρα που, όπως σημειώνει, το δίπολο «στρατιωτική ισχύς και ασφάλεια» κυριαρχούν στο δόγμα του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Αναλύει το Δόγμα Εθνικής Ασφάλειας του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και τις συνέπειές του στην περιοχή μας.
Αξιοσημείωτη είναι η ανάλυση του κ. Μαλλιά για τον περιορισμό της σημασίας των διεθνών οργανισμών και ειδικότερα του ΟΗΕ στη λύση των διεθνών συγκρούσεων, την αμφισημία του ΝΑΤΟ και την απουσία κοινής εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως παραγόντων που επιβάλλουν και την ρεαλιστική αναθεώρηση των βασικών αξόνων της Εθνικής Πολιτικής Ασφάλειας. Εξηγεί ότι μία εθνική αποτελεσματική πολιτική ασφάλειας και το αμυντικό μας δόγμα προϋποθέτουν την ετοιμότητα, όχι μόνο του αμυντικού μας σχεδιασμού αλλά επίσης του πολιτικού προσωπικού και της κοινής γνώμης.
Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας
Το βασικό μήνυμα του πρέσβη-συγγραφέα αφορά στην ανάγκη εθνικής συνεννόησης. Προβάλλει ως κύριο παράγοντα και πολλαπλασιαστή ισχύος την ενότητα, τη συνεργασία και, στο πλαίσιο του επιθυμητού και εφικτού, τη συναίνεση του πολιτικού κόσμου για την ενίσχυση του ηθικού μιας «αυτοαπαξιωμένης και αυτοταπεινωμένης χώρας».
Όπως κάνει και στα προηγούμενα βιβλία του, επιμένει στη σημασία εκσυγχρονισμού και αναθεώρησης των θεσμικών οργάνων για την πολιτική εθνικής ασφάλειας και στην ανάγκη σύστασης ενός Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας.
Να επισημάνουμε ότι από όλες τις πλευρές, αναλυτές, διπλωμάτες, πολιτικούς και μελετητές τονίζεται η αναγκαιότητα ίδρυσης ενός νέου θεσμού, του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, ωστόσο αυτό δεν προχωρά, καταδεικνύοντας έτσι τις διαχρονικές αγκυλώσεις του πολιτικού συστήματος στη χώρα μας ως προς την ίδρυση και λειτουργία νέων θεσμών.
Ειδικά, ως προς τις τουρκικές απειλές, αξιώσεις και διεκδικήσεις στο Αιγαίο, ο κ. Μαλλιάς εκτιμά ότι πρέπει να καταστεί σαφές προς τις ΗΠΑ ότι οποιαδήποτε στρατιωτική τυχοδιωκτική ενέργεια της Τουρκίας θα προκαλέσει γενικευμένη σύγκρουση και θα θέσει άμεσα σε κίνδυνο τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ.
Ο Αλέξανδρος Μαλλιάς προτείνει, ειδικά τη στιγμή αυτή των κοσμογονικών αλλαγών στη Μέση Ανατολή και την αλληλοσυγκρουόμενη πολιτική των κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, την ενίσχυση της ελληνο-αμερικανικής αμυντικής και στρατιωτικής συνεργασίας και τη μεγαλύτερη δυνατή αξιοποίηση από την Ελλάδα των διαπραγματευτικών δυνατοτήτων που της παρέχει η Σούδα.
Επιμένει στη σημασία κύρωσης της υπό διαπραγμάτευσης νέας Συμφωνίας για τη Σούδα από τη Βουλή των Ελλήνων, εκτιμώντας με τον τρόπο αυτό ότι η ελληνική κυβέρνηση θα μπορούσε να αποσπάσει μεγαλύτερα διπλωματικά και πολιτικά ανταλλάγματα.
Η επίσημη παρουσίαση του βιβλίου θα γίνει στις 18 Σεπτεμβρίου στην Αθήνα.