“Έφυγε” το σύμβολο της Εθνικής Αντίστασης Μανώλης Γλέζος
Πάντα μαχητικός. Η φωτο από τον εορτασμό της επετείου του Πολυτεχνείου

Από χθες, ο «Τελευταίος Παρτιζάνος»,  ο αγωνιστής της Δημοκρατίας και σύμβολο της Εθνικής Αντίστασης δεν είναι πια ανάμεσά μας.

Ο Μανώλης Γλέζος, η εμβληματική μορφή της Αριστεράς αλλά και της αντίστασης κατά των ναζί κατακτητών στη διάρκεια της κατοχής,έφυγε χθες από τη ζωή σε ηλικία 98 χρονών.

Την Τρίτη 17 Μαρτίου είχε εισαχθεί στο νοσοκομείο «Ερρίκος Ντυνάν» με συμπτώματα γαστρεντερίτιδας ενώ η αιτία του θανάτου του αποδίδεται σε καρδιακή ανεπάρκεια.

Με Κοινή Υπουργική Απόφαση των υπουργών Εσωτερικών, Τάκη Θεοδωρικάκου και Οικονομικών, Χρήστου Σταϊκούρα, ύστερα από πρόταση του προέδρου της Βουλής, Κώστα Τασούλα, η κηδεία του Μανώλη Γλέζου θα γίνει δημοσία δαπάνη. Επίσης, ο δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης, αποφάσισε την παραχώρηση τιμής ένεκεν τάφου στο Α΄ Νεκροταφείο, στην οικογένεια του Μανώλη Γλέζου, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης και τιμής στον σπουδαίο πατριώτη και αγωνιστή με την τεράστια προσφορά στην πατρίδα και τη δημοκρατία.

Η τελευταία, ίσως, δημόσια παρουσία-παρέμβαση του Μ. Γλέζου, ήταν στη δίκη της Χρυσής Αυγής, το 2018, όταν με τη συμπλήρωση πέντε χρόνων από τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, ο Μανώλης Γλέζος πήγε και κάθισε στο πλευρό της μητέρας του, Μάγδας.

Μελίνα Μερκούρη, Λάκης Σάντας, Μανόλης Γλέζος, Μανόλης Ανδρόνικος (Αρχείο Λ. Σάντα)
Εντοιχισμός αναθηματικής πλάκας στην Ακρόπολη (30.05.1982). Μελίνα Μερκούρη, Λάκης Σάντας, Μανόλης Γλέζος, Μανόλης Ανδρόνικος (Αρχείο Λ. Σάντα)

Ο Μ. Γλέζος δεν ήθελε να τον αποκαλούν «ήρωα», για εκείνον ήρωας ήταν ο μικρότερος αδελφός του, Νίκος, που εκτελέσθηκε από τους Γερμανούς στην Καισαριανή το Μάιο του ‘44, αφήνοντας πίσω του το εξής σημείωμα για τη μάνα τους: «Αγαπητή μητέρα σας φιλώ, χαιρετισμούς, σήμερα πάω για εκτέλεση. Πάω. Πέφτοντας για τον ελληνικό λαό». Ήταν ένας καημός μέσα του ο πρόωρος χαμός του αγαπημένου του Νίκου, ένας καημός για τον οποίον σπάνια τον άκουγες να μιλά.

Ο Μανώλης Γλέζος γεννήθηκε στην Απείρανθο, το ορεινό χωριό της Νάξου, στις 9 Σεπτεμβρίου 1922.

Από τα μέσα της δεκαετίας του ‘30 η οικογένειά του μεταναστεύει στην Αθήνα και το 1940 ο εκλιπών περνά στην ΑΣΟΕΕ. Ως μαθητής ακόμη πρωτοστάτησε στη δημιουργία αντιφασιστικής ομάδας για την απελευθέρωση της Δωδεκανήσου από τους Ιταλούς αλλά κατά της δικτατορίας του Μεταξά. Κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής δίνει το «παρών» στην αντίσταση του λαού μας μέσα από τις τάξεις της ΟΚΝΕ, του ΕΑΜ Νέων και της ΕΠΟΝ, με αποτέλεσμα να υποστεί φυλακίσεις, βασανιστήρια και διώξεις.

Όμως, η πλέον τολμηρή ενέργεια ήταν εκείνη της νύχτας της 30ής προς την 31η Μαΐου 1941, όταν μαζί με τον Απόστολο Σάντα, σκαρφάλωσαν στα βράχια της Ακρόπολης, κατέβασαν από εκεί το μισητό σύμβολο του κατακτητή, τη σβάστικα, με μοναδικά τους «όπλα», ένα φαναράκι και ένα σουγιά. Και οι δύο έφηβοι έχουν περιγράψει σε κατοπινές συνεντεύξεις τους πώς ανέβηκαν, πού κρύφτηκαν αμέσως μετά (στις σπηλιές του Βράχου που είναι ταυτισμένος με το ιδανικό της Δημοκρατίας), πώς έκρυψαν στον κόρφο τους ένα κομμάτι από τη σημαία… Η θέα της σημαίας που λείπει από τον ιστό, προκαλεί την επομένη εκνευρισμό στον κατακτητή, δίνει κουράγιο στον κατακτημένο αλλά αδούλωτο λαό της Αθήνας και όλης της Ελλάδας. Η ποινή, ερήμην σε θάνατο.

Μετά τον πόλεμο εργάστηκε ως δημοσιογράφος, αναλαμβάνοντας αρχισυντάκτης της εφημερίδας Ριζοσπάστης, ενώ αργότερα υπήρξε διευθυντής και της εφημερίδας Αυγής. Ωστόσο, γρήγορα συνελήφθη για τις πολιτικές τους πεποιθήσεις, φτάνοντας μάλιστα να καταδικαστεί σε θάνατο τρεις φορές. Οι συνεχείς δικαστικές του περιπέτειες μέχρι την οριστική του απαλλαγή με τη γενική αμνηστία του 1971 προκάλεσαν συχνά την αντίδραση της Ελληνικής και της διεθνούς κοινής γνώμης.

Ο Γλέζος ασχολήθηκε ενεργά με την πολιτική. Υπήρξε βουλευτής και πρόεδρος της Ενιαίας Δημοκρατικής Αριστεράς (ΕΔΑ) και αργότερα Bουλευτής και ευρωβουλευτής του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος (ΠΑΣΟΚ), Bουλευτής του Συνασπισμού της Αριστεράς, των Κινημάτων και της Οικολογίας (ΣΥΝ) και του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς (ΣΥΡΙΖΑ). Από το 2014 έως το 2015 διετέλεσε Eυρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, ερχόμενος, μάλιστα, πρώτος σε ψήφους στη χώρα στις Ευρωεκλογές του Μαΐου του 2014. Ήταν επίσης επικεφαλής του ψηφοδελτίου επικρατείας της ΛΑ.Ε στις εκλογές του Σεπτέμβρη του 2015.

Ο Μανώλης Γλέζος βραβεύτηκε το 1962 από την ΕΣΣΔ με το Διεθνές Βραβείο Ειρήνης Λένιν. Ο Σαρλ ντε Γκωλ, την περίοδο των πρώτων δικαστικών του περιπετειών, τον χαρακτήρισε ως τον «πρώτο παρτιζάνο της Ευρώπης».

Το 2017, αποκάλυψε σε διεθνές συνέδριο το «μυστικό» γιατί σε μεγάλη ηλικία παρέμενε έφηβος, λέγοντας πως ζούσε και για τους συντρόφους του που χάθηκαν.

Τα συλλυπητήριά τους εξεφρασαν με μηνύματα η Πρόεδρος της Δημοκρατίας,ο πρωθυπουργός, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, τα κόμματα και τέλος ο πέριφερειάρχης Κρήτης.