«Ναι, έχουμε έναν σκοπό. Να κάνουμε τον κόσμο λίγο καλύτερο. Όσο μας αναλογεί. Αποσκοπούμε, με τη διάδοση της γνώσης και της φιλαναγνωσίας, στην εξάλειψη του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας.
Για να βρεθούμε κοντά σε αυτό τον στόχο χρειαζόμαστε τη βοήθειά σας. Βοηθήστε μας να βοηθήσουμε το βιβλίο να ταξιδέψει, να ξαναπάρει ζωή, μια δεύτερη ζωή”.
Ο Δημοσθένης Μαράκης, μέλος και “ψυχή“ της ομάδας “ In libro vita, δώστε στο βιβλίο ζωή“ μιλά στην “Π” για μια ιδέα που ξεκίνησε πριν 7 χρόνια και σήμερα έχει κατορθώσει να προσφέρει χιλιάδες βιβλία, μεταξύ άλλων, σε σχολεία, κλινικές νοσοκομείων, ιδρύματα, καταστήματα κράτησης, πολιτιστικούς συλλόγους, στο ΚΕΘΕΑ και τα κέντρα ΟΚΑΝΑ σε όλη τη χώρα.
Η ομάδα, χωρίς νομική μορφή, με έδρα το σπίτι του κ. Μαράκη στο Ηράκλειο, δραστηριοποιείται σε ολόκληρη τη χώρα, δεν χρηματοδοτείται και στηρίζεται αποκλειστικά στην εθελοντική προσφορά.
Η δωρεά αποκτά άλλα χαρακτηριστικά και αξία όταν ένα βιβλίο μπορεί να δώσει πολλά περισσότερα από γνώση και παιδεία’ επισημαίνει χαρακτηριστικά ο κ. Μαράκης και κάνοντας πράξη την κυκλική οικονομία μετατρέπονται από “κάτι που σκονίζεται στο ράφι” ή “καταλαμβάνει πολύ χώρο στο σπίτι” σε μέσο διάδοσης γνώσης και πολιτισμού.
Ο φετινός τίτλος της καμπάνιας της ομάδας έχει τίτλο «Τι περιμένουν οι φίλοι μας;» που δεν είναι άλλοι από τα παιδιά που φιλοξενούνται σε κοινωνικές δομές, στα ειδικά σχολεία και τα παιδιά που νοσηλεύονται.
Ολόκληρη η συνέντευξη είναι η ακόλουθη:
“Στόχος μας η παρουσία του βιβλίου σε κάθε πιθανό σημείο”
– Πού έχετε δώσει βιβλία έως τώρα;
Μέχρι σήμερα, δημιουργήθηκαν, εμπλουτίστηκαν ή διεύρυναν την υπάρχουσα συλλογή των με βιβλία δεκάδες χώροι. Σχολεία, κλινικές νοσοκομείων, ιδρύματα, γηροκομείο Ιδρυμάτων Καλοκαιρινού, καταστήματα κράτησης Αλικαρνασσού, Νεάπολης, Χανίων και Αγροτικό κατάστημα Χανίων, πολιτιστικοί σύλλογοι, ΚΕΘΕΑ Ηρακλείου, Χανίων, Αγίου Νικολάου, κέντρα ΟΚΑΝΑ σε όλη τη χώρα, η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Κρήτης, του Ελ.Με.Πα., η βιβλιοθήκη του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας, το μουσείο της Ιατρικής σχολής, οι σχολές Νοσηλευτικής Βενιζέλειου, Νοσοκ. Αγίου Νικολάου, Νοσοκ. Ρεθύμνου, Νοσοκ. Χανίων, ο χώρος αναχωρήσεων του Αεροδρομίου Νίκος Καζαντζάκης με το πρόγραμμα “Let the Knowledge fly with you”, ο ποντιακός σύλλογος Ακρίτες Στουτγκάρδης, το δημοτικό σχολείο Καστελόριζου, αλλά και ιδιώτες, σε όλη τη χώρα. Η Βικελαία βιβλιοθήκη, η νεοσύστατη βιβλιοθήκη Ανωγείων, η ιστορική βιβλιοθήκη Βιάννου, επίσης.
Στόχος μας, η παρουσία του βιβλίου σε κάθε πιθανό σημείο για τη διευκόλυνση των αναγνωστών, χωρίς αποκλεισμούς. Αποδέκτες, γονείς, εκπαιδευτικοί, μαθητές, αλλά και σχολεία ή δομές που φιλοξενούν προσφυγόπουλα.
-Ποιοι είναι κυρίως οι δωρητές; Υπάρχει ενδιαφέρον;
Η συντριπτική πλειοψηφία των βιβλίων προέρχεται από ιδιώτες. Υπάρχει επίσης άριστη συνεργασία με τις εκδόσεις Ίτανος, που ανά διαστήματα μας προμηθεύει με σεβαστές ποσότητες βιβλίων. Η ανταπόκριση του κόσμου είναι αυτό που μας συγκινεί περισσότερο. Μηνύματα από όλη τη χώρα για αποστολή βιβλίων έρχονται σχεδόν καθημερινά. Αυτό μας έχει βοηθήσει να προσεγγίσουμε ιδρύματα που σε κανονικές συνθήκες δεν θα μπορούσαμε. Το κόστος της αποστολής είναι πολλές φορές απαγορευτικό, ειδικά για μια καθαρά εθελοντική ομάδα χωρίς χρηματοδότηση. Αυτό μας βοήθησε να συνεργαστούμε με άλλες εθελοντικές ομάδες σε όλη τη χώρα, όπου αντί να μας αποστέλλουν τα βιβλία στο Ηράκλειο, τα παραδίδουν για λογαριασμό μας σε χώρους και δομές που συναποφασίζουμε. Αυτό συνέβη στη Χρυσούπολη Καβάλας, στο Αίγιο, στην Κέρκυρα, στην Κάλυμνο. Οι θερμές μας ευχαριστίες και η απεριόριστη ευγνωμοσύνη λοιπόν, ανήκει στους δωρητές, που χωρίς τη δική των βοήθεια δεν θα μπορούσε να υλοποιηθεί η εν λόγω δράση. Εμείς αποτελούμε απλά τον ενδιάμεσο κρίκο με τους οφελούμενους.
-Πώς μπορεί κάποιος να συνδράμει στην ομάδα;
Η ομάδα αποτελείται από ένα κεντρικό πυρήνα, τη Χρυσούλα, τον Λευτέρη, τον Νίκο και τον υποφαινόμενο. Πολλαπλασιάζεται δε η δράση της, από τους εκατοντάδες δωρητές. Όπως καταλαβαίνει κανείς, ο όγκος της συλλογής, της αρχειοθέτησης και της διανομής, είναι μεγάλος. Μεγαλώνει ακόμη περισσότερο κατά τη διάρκεια συμμετοχής της ομάδας σε εκδηλώσεις με σταντ. Συμμετέχουμε κάθε χρόνο στο Χριστουγεννιάτικο Κάστρο, στις εκδηλώσεις στο Talos Plaza, την Παγκόσμια Ημέρα για τα δικαιώματα του παιδιού, στο φεστιβάλ Ρομποτικής. Όποιος επιθυμεί μπορεί να συνδράμει ως εθελοντής κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων.
-Αν κάποιος Πολιτιστικός Σύλλογος ή κάποιο χωριό θέλει να δημιουργήσει βιβλιοθήκη μπορεί να έρθει σε επαφή μαζί σας;
Στόχος μας, η παρουσία του βιβλίου σε κάθε πιθανό σημείο για τη διευκόλυνση των αναγνωστών, χωρίς αποκλεισμούς. Αυτό αποτελεί τη βάση της δράσης της ομάδας. Έτσι, είμαστε ανοιχτοί σε οποιαδήποτε αίτηση πολιτιστικού συλλόγου, φορέα, ιδρύματος, σχολείου, σε οποιοδήποτε μέρος της χώρας, που έχει και θέλει να εμπλουτίσει ή δεν διαθέτει και επιθυμεί να δημιουργήσει μια βιβλιοθήκη. Μοναδικός προβληματισμός μας, η μεταφορά. Ευχαριστούμε θερμά, το ΚΤΕΛ Ηρακλείου Λασιθίου για τη δωρεάν μεταφορά σε ολόκληρη τη χώρα, όπου το δρομολόγιο του εξυπηρετεί.
“Περιστατικά που είναι χαραγμένα στη μνήμη”
-Υπάρχουν κάποια περιστατικά σ’ όλη αυτή την πορεία της ομάδας που σας έχουν συγκινήσει ιδιαιτέρως δίνοντάς σας δύναμη για τη συνέχεια;
Υπάρχουν περιστατικά που είναι χαραγμένα στη μνήμη. Είναι αυτά που μας έδωσαν δύναμη και θέληση να συνεχίσουμε. Περιστατικά που διαμόρφωσαν χαρακτήρες στην εθελοντική μας πορεία.
Το βλέμμα αποδοχής, οι ευχές από τους ηλικιωμένους φιλοξενούμενους των γηροκομείων που, αν πιάσουν οι μισές θα είμαστε οι πιο ευτυχισμένοι άνθρωποι της γης.
Το λεύκωμα από ζωγραφιές των μικρών μαθητών του νηπιαγωγείου στις Βούβες Σφακίων, με ένα τεράστιο «ευχαριστούμε», οι κατασκευές των μαθητών των ειδικών δημοτικών σχολείων Χανίων μάς σημάδεψαν.
Αλλά αυτό που πραγματικά μας συγκλόνισε ήταν στην πρώτη μας επίσκεψη-παράδοση στο 2ο Ειδικό σχολείο Ηρακλείου. Ήταν η πρώτη παράδοση βιβλίων και γραφικής ύλης της ομάδας.
Αυτά τα βλέμματα, αυτή η αγάπη, η ευγνωμοσύνη, «το ευχαριστώ» μέσα από την αγνή καρδιά των μικρών μαθητών απετέλεσε τη μεγαλύτερη ώθηση. Μας έδωσε κατεύθυνση. Μας έδειξε τον δρόμο. Προσωπικά, ήταν αυτό που διαμόρφωσε τον εθελοντικό χαρακτήρα μου.
“Να έχουμε έναν σκοπό. Να κάνουμε τον κόσμο μας λίγο καλύτερο. Όσο μας αναλογεί”
“Αποσκοπούμε, με τη διάδοση της γνώσης και της φιλαναγνωσίας, στην εξάλειψη του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας.”
-Η πανδημία έχει δυσχεράνει το έργο σας;
Η πανδημία έχει επηρεάσει τη ζωή μας σε όλα τα επίπεδα. Το έργο της ομάδας δεν θα μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστο. Γνωρίζουμε ότι το ελάχιστο που οφείλουμε να εφαρμόσουμε είναι τα μέτρα ατομικής προστασίας. Χρησιμοποιούμε τα προτεινόμενα μέσα, μάσκα, γάντια, αντισηπτικά, τήρηση απόστασης, σε κάθε μας παράδοση, για τη δική μας προστασία, αλλά και για την προστασία ευπαθών ομάδων.
-Πιστεύετε ότι οι άνθρωποι και ιδιαιτέρως τα νέα παιδιά διαβάζουν στις μέρες μας;
Η συχνή επαφή των παιδιών με το βιβλίο, ιδιαίτερα στο χώρο του σχολείου όπου βρίσκονται καθημερινά, αποτελεί μία πηγή έμπνευσης και θα έπρεπε να είναι καθοριστικής σημασίας για την ανάπτυξη της ικανότητας έκφρασης. Αξιοποιώντας τη γνώση μέσω απόκτησης μαθησιακών εμπειριών, θα μπορούσε να συμβάλλει στη διαμόρφωση όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωμένων και ψυχικά ισορροπημένων προσωπικοτήτων. Δυστυχώς όμως, τα νέα παιδιά, στην πλειοψηφία τους δεν διαβάζουν πέραν των σχολικών συγγραμμάτων. Αυτό είναι εύκολο να το διαπιστώσει κανείς. Τα κακογραμμένα σχολικά βιβλία, χωρίς ενδιαφέρον και χωρίς κίνητρο, σε συνδυασμό με την ανεξέλεγκτη χρήση διαδικτύου, που από μέσο ενημέρωσης και έρευνας μετατρέπεται σε μέσο ψυχαγωγίας, λειτουργούν αποτρεπτικά. Η χρήση συμβόλων και ιδιογράμμων στη μεταξύ των επικοινωνία λειτουργεί επίσης αρνητικά. Αυτός είναι ο λόγος που οι περισσότεροι έφηβοι αδυνατούν να εκφραστούν και η αδυναμία χειρισμού του λόγου είναι εμφανής. Το πρόβλημα γίνεται εντονότερο στις ηλικίες των 14-17 όπου καλούνται να αναπτύξουν επιχειρηματολογία στην έκθεση χωρίς εξωσχολική παιδεία. Προσωπικά θεωρώ ότι, η εισαγωγή της τέχνης και της λογοτεχνίας στο διδακτικό πρόγραμμα μπορούν να βοηθήσουν στην αντιστροφή της αρνητικής πορείας. Και επειδή κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός και όλοι έχουν δικαίωμα πρόσβασης στη γνώση και στην εκπαίδευση, η οποία να σέβεται την προσωπικότητα, τα πιστεύω και τις ανάγκες του, θεωρώ ότι πρέπει να είναι εξατομικευμένη.
-Αν ένα παιδί σας ρωτήσει γιατί να επιλέξει να διαβάσει ένα βιβλίο τι του απαντάτε;
Με το δεδομένο της αδυναμίας έκφρασης θα του πρότεινα να ακολουθήσει ένα διαφορετικό δρόμο από αυτό που ακολουθεί η πλειοψηφία των συνομήλικων του. Προσωπικά, με στεναχωρεί που με τέτοιο πλούτο της γλώσσας η νέα γενιά καταφεύγει στη χρήση μερικών δεκάδων λέξεων. Ο μόνος τρόπος εμπλουτισμού της γλώσσας είναι το βιβλίο. Η έκφραση, η ορθογραφία, κάτι που επίσης πρέπει να προσέξουμε, ο χειρισμός επιχειρημάτων, η ροή του λόγου και της γραφής, η ταχύτητα σκέψης, αποκτούνται μόνο με τη μελέτη.
-Ποιο είναι το δικό σας αγαπημένο βιβλίο;
Στα 1922 ξεκίνησε ίσως τα πληρέστερο και δημοφιλέστερο έργο του μεγάλου Κρητικού. Ο Νίκος Καζαντζάκης ξεκίνησε τη συγγραφή της «Ασκητικής», ένα βιβλίο mystique, με εμφανείς επιρροές από τον φιλόσοφο Νίτσε. Ο Καζαντζάκης, προσπαθεί να αποδείξει ότι η ανθρωπιά συνίσταται στην ανακάλυψη ενός θεού εντός του ανθρώπου και ορίζει έννοιες που βοηθούν τον άνθρωπο να ανέλθει στην κλίμακα των ηθικών αξιών. Καταδεικνύει δε, με ποιους τρόπους μπορούν οι άνθρωποι να αγωνιστούν για να δημιουργήσουν κάτι καινούριο, την ώρα που το παλιό καταρρέει. Προσπαθεί να διαγράψει τη μέθοδο να ανέβει η ψυχή έως ότου να φτάσει στην ανώτατη Επαφή. Προσωπικά, δεν ανήκω στην κατηγορία που αναφέρεται ως «βαθιά θρησκευόμενη», αντιθέτως. Όμως, αυτή η αναζήτηση με έχει διαμορφώσει ως άνθρωπο.
-Ποιο μότο από τα βιβλία που έχετε διαβάσει συμπυκνώνει τη δουλειά που επιτελεί η ομάδα;
«Να αγαπάς την ευθύνη. Να λες : Εγώ, εγώ μονάχος μου έχω χρέος». Ο καθένας χωριστά και όλοι μαζί, έχουμε την ευθύνη, έχουμε χρέος. Να πάμε την κοινωνία λίγο παρακάτω, να την κάνουμε λίγο καλύτερη. Αυτό, χωρίς αγάπη προς τον συνάνθρωπο, δεν μπορεί να επιτευχθεί. Ρομαντικό; Ίσως. Δύσκολο; Πολύ. Αλλά, «Αν δεν ξεχειλίσει η καρδιά του ανθρώπου από αγάπη ή από θυμό, τίποτα δεν μπορεί να γίνει στον κόσμο». Αυτή η αγάπη μας έδωσε ώθηση. Πολλοί παραξενεύονται από τη δράση. Πολλοί αναρωτιούνται, «γιατί το κάνουν», «πού αποσκοπούν», «τι θέλουν να κερδίσουν». Δυστυχώς ο κόσμος ΔΕΝ είναι διακατέχεται από αισθήματα ανιδιοτέλειας. Θεωρεί δεδομένο ότι «όλα γίνονται για ένα σκοπό». Ναι, έχουμε ένα σκοπό. Να κάνουμε τον κόσμο λίγο καλύτερο. Όσο μας αναλογεί. Αποσκοπούμε, με τη διάδοση της γνώσης και της φιλαναγνωσίας, στην εξάλειψη του ρατσισμού και της μισαλλοδοξίας. Για να βρεθούμε κοντά σε αυτό το στόχο χρειαζόμαστε τη βοήθειά σας. Βοηθήστε μας, να βοηθήσουμε το βιβλίο να ταξιδέψει, να ξαναπάρει ζωή, μια δεύτερη ζωή.
“Η φετινή καμπάνια”
“Όταν ένα βιβλίο μπορεί να δώσει πολλά περισσότερα από γνώση και παιδεία, τότε η δωρεά αποκτά άλλα χαρακτηριστικά και αξία”
-Ποια είναι η φετινή καμπάνια και για ποιους συγκεντρώνετε βιβλία;
Ξεκινήσαμε από πέρυσι μια διαφορετική καμπάνια ευαισθητοποίησης των συμπολιτών μας. Πέρυσι, με μεγάλη επιτυχία συμμετείχε στην καμπάνια μας ο Σεραφίνο, που προέτρεπε, «Φέρε δύο (βιβλία), πάρε ένα» με διπλό στόχο. Προσφέρω αλλά και ανταλλάσσω. Ο ήρωας των δικών μας παιδικών χρόνων, άγνωστος στις νεότερες γενιές, βοήθησε να ξεκινήσει ένα ταξίδι αναμνήσεων για τους παλιότερους, αλλά και αφήγησης στους νεότερους. Έβγαλε στην επιφάνεια θύμισες. Φέτος, οι ήρωες πολλαπλασιάστηκαν, έφεραν «τους φίλους τους». Τον Μίκυ, τη Μίνι, τη Νταίζι, τον Σιλβέστερ, τον Τουίτι, τον Ντόναλντ, τον Τεν Τεν, τους Αστερίξ και Οβελίξ, τον Πινόκιο, τον Τσάρλυ Μπράουν, τον Σνούπι, τον Ποπάυ, τον Γκούφι, τον Γκάρφιλντ, παρέα με τον δικό μας Γατούλη, σύμβολο της Παγκόσμιας Ημέρας Προσφοράς Βιβλίων 2015, παροτρύνουν παιδιά και γονείς να σταθούν και φέτος αλληλέγγυοι, σε νοσηλευόμενα παιδιά και παιδιά που φιλοξενούνται σε κοινωνικές δομές. Ο φετινός τίτλος, «Τι περιμένουν οι φίλοι μας;» μιλά από μόνος του. Οι φίλοι μας, τα παιδιά που φιλοξενούνται σε κοινωνικές δομές, είτε του Υπουργείου Δικαιοσύνης, είτε αυτό του Εργασίας και Κοινωνικής ασφάλισης, περιμένουν. Οι φίλοι μας στα ειδικά σχολεία, τα παιδιά που νοσηλεύονται, επίσης. Περιμένουν μια πράξη αλληλεγγύης και μια ζεστή αγκαλιά, αν και οι συνθήκες πανδημίας δυσκολεύουν την επικοινωνία.
Περιμένουν μια πράξη αγάπης. Μια κίνηση που να αποδεικνύει ότι οι σκέψεις μας είναι κοντά τους. Περιμένουν τα βιβλία και τα παζλ, που για 7 χρόνια τους παρέχουμε απλόχερα. Στόχος μας φέτος είναι όσο το δυνατό περισσότερα κέντρα παιδιών μπορούμε να εντάξουμε στους παραλήπτες και αυτό θα είναι ανάλογο με τη διαθεσιμότητα των δωρηθέντων βιβλίων. Αυτός είναι και ο λόγος που ξεκινήσαμε νωρίτερα από κάθε άλλη χρονιά, Παιδική και νεανική λογοτεχνία, κόμικς, βιβλία δημιουργικής απασχόλησης προσχολικής και σχολικής ηλικίας, παζλ για τα παιδιά ειδικής αγωγής, είναι αυτά που χρειαζόμαστε για την υλοποίηση του οράματος.
“Δραστηριοποιείται σε όλη τη χώρα, δεν χρηματοδοτείται και στηρίζεται στην εθελοντική προσφορά”
-Ποια είναι η φιλοσοφία της ομάδας;
Με τη διαδικασία της “κυκλικής οικονομίας”, ένα βιβλίο που έχει επιτελέσει το σκοπό του μπορεί απλόχερα να μεταδώσει γνώση και να προάγει τον πολιτισμό.
Βιβλία Λογοτεχνίας, Φιλολογίας, Ιστορίας, Πολιτικής, Οικονομίας, Ψυχολογίας, Τέχνης, Γεωγραφίας μέχρι Κοινωνιολογίας, μυθιστορήματα, κόμικς αλλά και πάζλ, μπορούν να μετατραπούν από “κάτι που σκονίζεται στο ράφι” ή “καταλαμβάνει πολύ χώρο στο σπίτι”, σε μέσο διάδοσης γνώσης και πολιτισμού. Όταν ένα βιβλίο μπορεί να δώσει πολλά περισσότερα από γνώση και παιδεία, τότε η δωρεά αποκτά άλλα χαρακτηριστικά και αξία.
– Πώς και πότε ξεκίνησε η ιδέα για τη δημιουργία της ομάδας “In libro vita, δώστε στο βιβλίο ζωή”;
Η ιδέα ξεκίνησε πριν 7 χρόνια περίπου. Στα πρότυπα βοήθειας της φιλαναγνωσίας του εξωτερικού, ξεκινήσαμε να συλλέγουμε βιβλία για την ίδρυση ή την ενίσχυση υπαρχόντων βιβλιοθηκών. Ήταν η περίοδος που βρισκόμουν στην προεδρία ροταριανού ομίλου της πόλης μας. Με την πάροδο του χρόνου και τη λήξη της θητείας μου, και αφού είχαν διατεθεί όλα τα βιβλία που είχαν συλλεγεί για τον σκοπό του ομίλου, ο κόσμος είχε ευαισθητοποιηθεί. Τα βιβλία συνέχιζαν να καταφθάνουν και να γεμίζουν τους χώρους συλλογής, που για τη δεδομένη στιγμή ήταν (και παραμένει) το υπόγειο του σπιτιού μας. Η ροή αυτή των βιβλίων γέννησε την ανάγκη «ίδρυσης» της ομάδας “In libro vita, δώστε στο βιβλίο ζωή” στην πρώιμη μορφή της, χωρίς τον διακριτικό τίτλο, αλλά με πολλή αγάπη στο βιβλίο. Επισημαίνεται ότι η ομάδα δεν έχει νομική μορφή (σύλλογος, ΜΚΟ κτλ), έχει έδρα το σπίτι μας στο Ηράκλειο Κρήτης, δραστηριοποιείται σε ολόκληρη τη χώρα, δεν χρηματοδοτείται και στηρίζεται αποκλειστικά στην εθελοντική προσφορά.