Δέσμη μέτρων για το δημογραφικό

Μια συνολική προσπάθεια ανάσχεσης της υπογεννητικότητας, αλλά και στήριξης των νέων οικογενειών κάνει η κυβέρνηση, η οποία ανήγγειλε χθες δέσμη συνολικά επτά μέτρων ύψους 441 εκατομμυρίων ευρώ.

Κυρίαρχο μέτρο που αφορά μάλιστα αναδρομικά όλους τους νέους γονείς που απέκτησαν παιδιά από 1 Ιανουαρίου 2023, είναι η αύξηση του επιδόματος γέννησης από τα 2.000 στα 2.400 ευρώ, το οποίο και μπορεί να ανέλθει έως και τις 3.500 ευρώ, ανάλογα με τον αριθμό των παιδιών.

Πέραν της αύξησης του επιδόματος γέννησης, η οποία θα ισχύσει και αναδρομικά η κυβέρνηση προχωρά στην υλοποίηση 6 επιπλέον ακόμα μέτρων που έχουν ισχύ από την 1η Ιανουαρίου.

Ειδικότερα:

• Αυξάνεται κατά 1.000 € το αφορολόγητο για οικογένειες με παιδιά (κόστος 135 εκατ. ευρώ ετησίως, 1,34 εκατ. φορολογούμενοι ωφελούμενοι).
• Αυξάνεται το επίδομα μητρότητας σε ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες από τους 4 στους 9 μήνες στο ύψος του κατώτατου μισθού (40 εκατ. ευρώ ετησίως).
• Για τον χειμώνα 2023-2024 προσαυξήθηκαν τα εισοδηματικά όρια του επιδόματος θέρμανσης από 3.000 ευρώ για κάθε παιδί σε 5.000 ευρώ για κάθε παιδί.
• Εισάγεται κοινωνικό τιμολόγιο ρεύματος πολυτέκνων (κόστος 11 εκατ. ευρώ ετησίως).
• Αναμόρφωση μισθολογίου δημοσίου τομέα με αύξηση του οικογενειακού επιδόματος κατά 20 ευρώ για το 1ο παιδί και κατά 50 ευρώ από το 2ο και κάθε επιπλέον παιδί (155 εκατ. ευρώ ετησίως, 330.000 ωφελούμενοι).
• Θεσπίστηκε πλαφόν περιθωρίου κέρδους στο βρεφικό γάλα.

Επίδομα γέννησης

Ειδικά, για το αυξημένο πλέον επίδομα γέννησης ο υπουργός Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, εξήγησε ότι τα 100 εκατομμυρίων ευρώ του κόστους του καλύφθηκε από το νέο σύστημα φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών.

Το επίδομα γέννησης αυξάνεται μόνιμα και αναδρομικά από τις γεννήσεις που έγιναν από 1/1/2023, από 2000 ευρώ για κάθε τέκνο σε 2.400 έως 3.500 ευρώ αναλόγως του αριθμού των τέκνων. Υπενθυμίζεται πως από 1/1/2020 έχει θεσμοθετηθεί επίδομα γέννησης ύψους 2.000 ευρώ για κάθε παιδί που γεννιέται.

Δικαιούχος είναι η μητέρα που διαμένει μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα και έχει ετήσιο ισοδύναμο οικογενειακό εισόδημα έως 40.000 ευρώ. Σήμερα η ενίσχυση ανέρχεται σε 2000 ευρώ και καταβάλλεται σε δύο ισόποσες δόσεις των 1.000 ευρώ. Πλέον, το επίδομα γέννησης αυξάνεται για κάθε παιδί που γεννιέται αναλόγως του αριθμού των εξαρτώμενων τέκνων της οικογένειας (όπως αυτός διαμορφώνονται μετά τη γέννηση του παιδιού) ως ακολούθως:

• 1 τέκνο: 2400 (αύξηση 400 ευρώ)
• 2 τέκνα: 2700 (αύξηση 700 ευρώ)
• 3 τέκνα: 3000 (αύξηση 1000 ευρώ)
• 4 ή περισσότερα τέκνα: 3500 (αύξηση 1500 ευρώ).

Το σημερινό κόστος του επιδόματος γέννησης ανέρχεται σε 150 εκατ. ευρώ και αφορά σε περίπου 75.000 νέες γεννήσεις ετησίως. Το κόστος της εν λόγω αύξησης εκτιμάται σε 45 εκατ. ευρώ ετησίως και 90 εκατ. ευρώ για το 2024 (λόγω της καταβολής των αναδρομικών ποσών του 2023) και ενισχύει περίπου 35.000 οικογένειες με 1 παιδί, 32.000 οικογένειες με 2 παιδιά, 6.600 τρίτεκνες και 1.400 πολύτεκνες οικογένειες ετησίως.

Η καταβολή των αυξημένων ποσών, καθώς και η καταβολή αναδρομικών ποσών για τις γεννήσεις από 1/1/2023 προγραμματίζεται να πραγματοποιηθεί έως τον Απρίλιο του 2024.

Μέτρα ενίσχυσης οικογένειας

Πέραν αυτών των μέτρων η κυβέρνηση σταδιακά από το 2019, έχει προχωρήσει στην υλοποίηση επιπλέον μέτρων ενίσχυσης των οικογενειών με παιδιά.

Συγκεκριμένα:

• Αναμόρφωση φορολογίας εισοδήματος με εισαγωγικό συντελεστή 9% (από 22% που ήταν) και αύξηση αφορολόγητου κατά 1.000 ευρώ για κάθε τέκνο (481 εκατ. ευρώ ετησίως).
• Πρόγραμμα «Σπίτι μου» για νέα ζευγάρια (κόστος 750 εκατ. ευρώ).
• Μείωση του ΦΠΑ από το 24% στο 13% για τα είδη βρεφικής ηλικίας (κόστος 12 εκατ. ευρώ ετησίως).
• Κατάργηση του φόρου γονικών παροχών-δωρεών για συγγενείς πρώτου βαθμού, για δωρεές-παροχές έως 800.000 ευρώ ( κόστος 26 εκατ. ευρώ ετησίως).
• Παραπάνω γονικές άδειες και για τους δυο γονείς (άδεια πατρότητας, επιδοτούμενη γονική άδεια 2 μηνών και για τους δυο γονείς, επέκταση άδειας μητρότητας ιδιωτικού τομέα από τους 6 στους 9 μήνες).
• Απαλλαγή αυτοκινήτων ΙΧ πολυτέκνων από φόρο πολυτελείας.
• Αύξηση προγράμματος ΟΠΕΚΑ για τα σχολικά γεύματα (περίπου 80 εκατ. ευρώ μεταξύ 2020-2023, 2023-2024: Διανέμονται καθημερινά 217.267 γεύματα, σε 1.658 δημοτικά σχολεία).
• Έκτακτες οικονομικές ενισχύσεις με 1,5 επιπλέον επίδομα σε περίπου 800.000 δικαιούχους του επιδόματος παιδιού του ΟΠΕΚΑ (353 εκατ. ευρώ).

Συνολικά εκτιμάται ότι έχουν ληφθεί μόνιμα μέτρα ενίσχυσης της οικογένειας με δημοσιονομικό κόστος περί τα 800 εκατ. ευρώ ετησίως, πλέον των έκτακτων ενισχύσεων και του προγράμματος ΣΠΙΤΙ μου.

Ταμείο Ανάκαμψης

Στο μεταξύ, σε εξέλιξη βρίσκονται ακόμα 3 έργα του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και συγκεκριμένα:

α) Πρόγραμμα υποστήριξης έως το 50% του προϋπολογισμού του έργου για τη δημιουργία νέων κέντρων φροντίδας ή νέων θέσεων σε υπάρχοντα κέντρα. Αφορά φροντίδα βρεφών από 2 μηνών-2,5 ετών. Προϋπολογισμός έργου 70 εκατ. ευρώ.

β) Δημιουργία 150 κέντρων δημιουργικής απασχόλησης (ΚΔΑΠ) –κέντρα STEM για παιδιά ηλικίας 12-15 ετών. Προϋπολογισμός έργου 17,3 εκατ. ευρώ. Αναμένεται η έναρξη λειτουργίας τους το τελευταίο τρίμηνο του 2024.

γ) Υλοποιείται το έργο για κοινωνική στέγαση με την ανακαίνιση 100 διαμερισμάτων (70 στην Αθήνα και 30 στην Θεσσαλονίκη). Σε συνεργασία με τους δήμους, ύψους 1,6 εκατ. ευρώ.

Έχουν δοθεί 360 εκατ. ευρώ για να καλυφθούν όλες οι πλήρεις αιτήσεις για voucher σε βρεφονηπιακούς σταθμούς (56.815). Στην περίοδο 2023-24, έλαβαν voucher 7.045 περισσότερα παιδιά για να εγγραφούν σε ΚΔΑΠ τυπικής ανάπτυξης και 1.305 περισσότερα παιδιά ΑμεΑ για να εγγραφούν σε ΚΔΑΠΑμεΑ. Το 2023-2024 αυξάνονται οι πιστώσεις κατά 25 εκατ. € (από 40 εκατ. € σε 65 εκατ. €) από τον κρατικό προϋπολογισμό.

Ενισχύθηκε ο πιλοτικός θεσμός των «Νταντάδων της Γειτονιάς», με αύξηση voucher που φτάνει στα 500 ή 300€ τον μήνα για κάθε παιδί, ανάλογα το καθεστώς απασχόλησης.

Για τα σχολικά γεύματα την τρέχουσα σχολική χρονιά αυξήθηκαν τα συμμετέχοντα δημοτικά σχολεία σε 1.658 – τα περισσότερα που έχουν συμμετάσχει ποτέ- διανέμοντας καθημερινά 217.267 γεύματα. Την επόμενη σχολική χρονιά, με νέο συμβατικό πλαίσιο έχει εξασφαλιστεί από τον κρατικό προϋπολογισμό η αύξηση πιστώσεων του προγράμματος.

Αναφορικά με τη στεγαστική πολιτική εφαρμόζεται δέσμη μέτρων με συνολικό προϋπολογισμό 2,2 δισ. ευρώ, μέσα από προγράμματα, που υλοποιούνται ήδη όπως: «Σπίτι μου» και «Κάλυψη» «Στέγαση και εργασία» και νέα που αναμένεται να ξεκινήσουν, όπως: «Ανακαινίζω Νοικιάζω» και «Κοινωνική Αντιπαροχή». Επιπρόσθετα, για το 2024 αυξάνεται ο προϋπολογισμός για το επίδομα στέγασης κατά 4 εκατ. € (από 396 σε 400 εκατ. ευρώ), καθώς και ο προϋπολογισμός για το πρόγραμμα «Στέγαση και Εργασία» κατά 5 εκατ. ευρώ.