Να γίνουν οι φυσικές επιστήμες λίγο πιο γοητευτικές στα μάτια των παιδιών, στοχεύουν οι διοργανωτές του 5ου Διαγωνισμού Δημιουργικών Πειραμάτων που πραγματοποιείται το ερχόμενο Σάββατο, 2 Νοεμβρίου, στο 1ο ΓΕΛ Ηρακλείου (Καπετανάκειο).
«Η περιέργεια είναι η προϋπόθεση για τη γνώση που οδηγεί σε μεγαλύτερη διερεύνηση και βαθύτερη γνώση», τονίζει στην «Π» η συντονίστρια εκπαιδευτικού έργου του κλάδου ΠΕ04 του ΠΕ.Κ.Ε.Σ. Κρήτης, κ. Αθηνά Γκινούδη.
Η συνέντευξη που παραχώρησε στην «Π» έχει ως εξής:
Τι αναμένεται να δούμε στον 5ο διαγωνισμό δημιουργικών πειραμάτων;
«Το Σάββατο, 2 Νοεμβρίου, το 1ο ΓΕΛ Ηρακλείου (Καπετανάκειο) υποδέχεται τον 5ο Διαγωνισμό Δημιουργικών Πειραμάτων.
Ο διαγωνισμός αυτός διοργανώνεται με μεγάλη επιτυχία τα τελευταία τέσσερα χρόνια σε σχολεία της Κ. Μακεδονίας από το 1ο Πειραματικό Λύκειο Θεσσαλονίκης (Μανώλης Ανδρόνικος) και το Εργαστήριο Διδακτικής της Φυσικής και Εκπαιδευτικής Τεχνολογίας του Τμήματος Φυσικής του Α.Π.Θ. που είναι συν-διοργανωτές και φέτος στο Ηράκλειο μαζί με το Καπετανάκειο, τα δύο ΕΚΦΕ του Ηρακλείου, και το ΠΕ.Κ.Ε.Σ Κρήτης.
Η διοργάνωση έχει τη στήριξη των Περιφερειακών Διευθύνσεων Εκπαίδευσης Κρήτης και Κεντρικής Μακεδονίας. Στον διαγωνισμό αυτό, 50 ομάδες μαθητών από Λύκεια του Ν. Ηρακλείου θα επινοήσουν και θα εκτελέσουν πειράματα, προκειμένου να απαντήσουν σε ενδιαφέροντα ερωτήματα, με βάση ένα σενάριο που θα τους τεθεί.
Αφορά σε όλα τα μαθήματα των φυσικών επιστημών που διδάσκονται στο Λύκειο, δηλαδή Φυσική, Χημεία και Βιολογία. Τα πειράματα αυτά δε θα γίνουν στο εργαστήριο, αλλά σε αίθουσες διδασκαλίας και οι μαθητές θα χρησιμοποιήσουν μόνο απλά, καθημερινά και χαμηλού κόστους υλικά.
Η δράση έχει σκοπό να τονώσει το ενδιαφέρον των μαθητών μας για τις φυσικές επιστήμες καθώς τους εμπλέκει σε ευχάριστες και δημιουργικές δραστηριότητες που συνδέονται με προβλήματα και εφαρμογές από την καθημερινή ζωή.
Επιπλέον σκοπός της διοργάνωσης στο Ηράκλειο είναι η απόκτηση της σχετικής τεχνογνωσίας, έτσι ώστε τις επόμενες χρονιές η δράση να επεκταθεί σε όλη την Κρήτη και να απευθύνεται επιπλέον και σε μαθητές Γυμνασίου και γιατί όχι και Δημοτικού».
Τα τελευταία χρόνια γίνονται προσπάθειες οι μαθητές να μπαίνουν στο εργαστήριο και να κάνουν πειράματα. Τι έχει γίνει μέχρι σήμερα και τι περιθώριο υπάρχει να γίνει ακόμα;
«Στην Κρήτη έχουμε εξαιρετικούς εκπαιδευτικούς που καινοτομούν και έχουν εισαγάγει το πείραμα στην καθημερινή τους διδακτική πρακτική. Οι προσπάθειές τους αυτές κάποιες φορές οδηγούν και σε μεγάλες διακρίσεις. Αυτή την εβδομάδα για παράδειγμα, τέσσερεις εκπαιδευτικοί από την Κρήτη θα πάνε στην Πορτογαλία για να εκπροσωπήσουν τη χώρα μας στον μεγάλο ευρωπαϊκό διαγωνισμό κατασκευών και πειραμάτων Φ.Ε. «Science on Stage Europe».
Εμείς στηρίζουμε τις προσπάθειες όλων των εκπαιδευτικών, και προωθούμε την επικοινωνία και τη διάχυση των καλών πρακτικών. Στοχεύουμε επίσης στο να αξιοποιηθεί περισσότερο το σχολικό εργαστήριο και να εμπλουτιστεί σε εξοπλισμό.
Επιπλέον, στηρίζουμε τη συμμετοχή των μαθητών μας σε ευρωπαϊκές δράσεις, δράσεις εξωστρέφειας και διαγωνισμούς πειραμάτων όπως τα «Δημιουργικά Πειράματα» ή τον τοπικό «Διαγωνισμό Κατασκευών» που διοργανώνεται κάθε χρόνο από το Σύλλογο Φυσικών Κρήτης και έχει καθιερωθεί πλέον ως θεσμός».
Στο Ηράκλειο λειτουργούν δύο Εργαστηριακά Κέντρα Φυσικών Επιστημών. Ποιος είναι σήμερα ο ρόλος τους;
«Τα ΕΚΦΕ της Κρήτης υποστηρίζουν την πειραματική διαδικασία στα σχολεία της Α/θμιας και Β/θμιας Εκπ/σης, υλοποιούν συνεχώς επιμορφωτικές δράσεις για επίδειξη των πειραματικών διατάξεων και οργανώνουν πλήθος άλλων δραστηριοτήτων όπως φεστιβάλ πειραμάτων, σεμινάρια STEM για μαθητές και εκπαιδευτικούς, τους ευρωπαϊκούς διαγωνισμούς πειραμάτων EUSO, διαγωνισμούς ρομποτικής, Masterclasses κ.λ.π.
Οι υπεύθυνοι των ΕΚΦΕ επισκέπτονται επίσης τα σχολεία και συνεργάζονται με τους εκπαιδευτικούς σε θέματα οργάνωσης και προγραμματισμού, τεχνικής υποστήριξης, λειτουργίας και γενικότερης εκπαιδευτικής αξιοποίησης των εργαστηρίων, ενώ βοηθούν και στην ανάπτυξη νέων πειραματικών διατάξεων και κατασκευών.
Κάποιες μάλιστα από τις δράσεις των ΕΚΦΕ υλοποιούνται και σε συνεργασία με τα ακαδημαϊκά ιδρύματα της Κρήτης».
Κάποιοι θεωρούν ότι οι μαθητές δεν αγαπούν τις φυσικές επιστήμες λόγω δυσκολίας στην κατανόηση των εννοιών. Το πιστεύετε και βλέπετε ότι αυτό αλλάζει;
«Το βασικό στις φυσικές επιστήμες είναι η κατανόηση των εννοιών, των νόμων και των φαινομένων και όχι πάντα η επίλυση πολύπλοκων ασκήσεων. Τα πειράματα, οι επιδείξεις και οι κατασκευές βοηθούν στην κατανόηση γιατί κεντρίζουν την περιέργεια για τις φυσικές επιστήμες και μετατρέπουν το μάθημα σε γοητευτική εμπειρία.
Η περιέργεια είναι η προϋπόθεση για τη γνώση που οδηγεί σε μεγαλύτερη διερεύνηση και βαθύτερη γνώση. Επιπλέον, οι μαθητές μας συμμετέχουν ενεργά και νιώθουν ικανοποίηση όταν τους δίνεται ο χώρος και ο χρόνος να εκφραστούν και να αυτενεργήσουν, όπως θα κάνουν το Σάββατο στα «Δημιουργικά Πειράματα» στο Καπετανάκειο.»
Πέρα από την καλή θέληση των εκπαιδευτικών, τι κάνει η πολιτεία για να βοηθήσει την κατάσταση;
«Η πολιτεία πρέπει να επανεξετάσει τα αναλυτικά προγράμματα σπουδών στις φυσικές επιστήμες, σύμφωνα με τη διεθνή πρακτική, δίνοντας έμφαση στη διερεύνηση, στην κατανόηση και στη σύνδεση τους με την καθημερινή ζωή. Το πείραμα είναι αναπόσπαστο κομμάτι της διδασκαλίας των φυσικών επιστημών.
Τα ΕΚΦΕ στην παρούσα φάση είναι οι δομές που υποστηρίζουν τα σχολεία όχι μόνο σε επίπεδο τεχνογνωσίας αλλά και σε υλικοτεχνικές υποδομές και αναλώσιμα. Καθημερινά εκπαιδευτικοί Α/θμιας και Δ/θμιας Εκπ/σης δανείζονται συσκευές ή υλικά από τα ΕΚΦΕ για να πραγματοποιήσουν τις εργαστηριακές ασκήσεις στα σχολεία τους.
Παρόλα αυτά, τα τελευταία χρόνια δεν προβλέπονται από πουθενά οικονομικοί πόροι για τα ΕΚΦΕ, τη στιγμή που ο υπάρχων εξοπλισμός είναι παρωχημένος και πολλές φορές εκτός λειτουργίας. Αν και ο Δήμος του Ηρακλείου, όπως άλλωστε και οι περισσότεροι Δήμοι της Κρήτης, δείχνει καλή διάθεση να βοηθήσει, στο μέτρο των δυνατοτήτων του, η υποστήριξη της εργαστηριακής υποδομής χρήζει οριστικής αντιμετώπισης από την πολιτεία, την ώρα μάλιστα που σε όλη την Ευρώπη γίνονται νέες επενδύσεις σε εγκαταστάσεις και υποδομές για Προγράμματα STEM και Ρομποτικής στα σχολεία».