Απορρίφθηκαν από την κοινοβουλευτική πλειοψηφία της ΝΔ τα αιτήματα αντισυνταγματικότητας που κατέθεσαν ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ, Ελληνική Λύση, Νέα Αριστερά και Νίκη στο σχέδιο νόμου του υπουργείου Παιδείας για την «Ενίσχυση του Δημόσιου Πανεπιστημίου – Πλαίσιο λειτουργίας μη κερδοσκοπικών παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων». Υπέρ της αντισυνταγματικότητας τάχθηκαν ΠΑΣΟΚ- ΚΙΝΑΛ και Πλεύση Ελευθερίας.
«Το νομοσχέδιο είναι απολύτως συμβατό με το συνταγματικό κείμενο» τόνισε ο υπουργός Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης απορρίπτοντας τα αιτήματα αντισυνταγματικότητας που κατατέθηκαν.
Ο κ. Πιερρακάκης απαντώντας στον πρόεδρο της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ, Σωκράτη Φάμελλο, του είπε πως είναι «αυτονόητες οι απαντήσεις σε όσα ισχυρίσθηκε» και πρόσθεσε ότι «σε εσάς έχω θέσει ένα ζήτημα στις Επιτροπές το οποίο δεν έχει βρει απάντηση. Γιατί το 2018 ο κ. Γαβρόγλου έφερε στον νόμο 4521 του 2018 μία διάταξη με την οποία αναγνώριζε όλα τα πτυχία των διεθνών οργανισμών που βρίσκονται στην Ελλάδα ως απολύτως νόμιμα. Μια διάταξη που αφαιρέθηκε ύστερα από ντιμπέιτ στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ».
Η διάταξη αυτή τότε, είπε ο υπουργός, «είχε κατατεθεί με βάση την αρχή της διασυνοριακότητας, η οποία αφορά το δικαίωμα εγκατάστασης κι όχι αυτό της σύστασης όπως λέμε στο νομοσχέδιο». Ο ισχυρισμός μας, είπε ο κ. Πιερρακάκης, είναι πως «αυτό το οποίο κάνουμε είναι απολύτως συμβατό με το συνταγματικό κείμενο διότι απ’ ό,τι φαίνεται αυτό ακριβώς πίστευε και ο υπουργός Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ όταν κατέθετε τη συγκεκριμένη διάταξη και μάλιστα εμείς το κάνουμε με πολύ πιο αυστηρούς όρους απ’ ό,τι εσείς».
Ο υπουργός τόνισε ότι η αντιπολίτευση χρησιμοποιεί το Σύνταγμα ως φύλλο συκής. «Επειδή μελετήσαμε όσα έγραψε η Επιστημονική Επιτροπή της Βουλής να πω ότι αυτό το κείμενο διαψεύδει πανηγυρικά τους φορείς της μίας και μοναδικής αλήθειας περί αντισυνταγματικότητας του κειμένου. Νομίζω ότι αυτό είναι ευδιάκριτο τι λέει; Λέει ακριβώς αυτό το οποίο είπαμε στις Επιτροπές. Ότι υπάρχουν δύο Σχολές Σκέψης, ότι εμείς υιοθετούμε αυτή τη Σχολή Σκέψης και ότι στο τέλος της ημέρας αυτό θα κριθεί.
Δεν είδαμε να γράφει κάτι περί κάθετης αντισυνταγματικότητας, διότι στο τέλος της ημέρας είναι απολύτως προσβλητικό για την τρίτη των εξουσιών, τη Δικαστική, να θεωρούμε ότι όλα κρίνονται από την αντιπολίτευση και όχι από την δικαστική εξουσία» τόνισε ο κ. Πιερρακάκης ανασφερόμενος στην γνωμοδότηση της επιστημονικής επιτροπής της Βουλής.
Οι θέσεις των κομμάτων που έθεσαν θέμα Αντισυνταγματικότητας
Η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Θεοδώρα Τζάκρη, ως «λέγουσα», υποστήριξε το αίτημα αντισυνταγματικότητας που κατέθεσε το κόμμα της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης επί της Αρχής και των άρθρων του Δ’ Μέρους που αφορούν τις ρυθμίσεις για την δυνατότητα ίδρυσης παρατημάτων ξένων πανεπιστημίων λέγοντας «πως έχει εκπλαγεί ο νομικός κόσμος της χώρας και όχι μόνο οι συνταγματολόγοι από την αντισυνταγματική πρωτοβουλία που μας καταθέτετε η οποία δεν έχει προηγούμενο στην λειτουργία του ελληνικού Κράτους ως σήμερα».
Χαρακτήρισε το νομοσχέδιο «θεσμική εκτροπή» καθώς όπως είπε «επιμένετε στην παρερμηνεία του άρθρου 16 του Συντάγματος που απαγορεύει την ίδρυση ιδιωτικών Πανεπιστημίων, αναθέτοντας τις υπηρεσίες παροχής τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου κατ’ αποκλειστικότητα» και πρόσθεσε ότι «η συνταγματική αυτή επιταγή στην κυριολεξία παραβιάζεται με εντυπωσιακό τρόπο καθώς η νομοθετική σας πρωτοβουλία κινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση και δίνετε την δυνατότητα σε Νομικά Πρόσωπα του Ιδιωτικού Δικαίου, δηλαδή στις λεγόμενες πανεπιστημιακές εταιρείες , σε εταιρείες της αγοράς».
Ο βουλευτής της Νέας Αριστεράς Δημήτρης Τζανακόπουλος, ως «λέγων» της πρότασης που κατέθεσε η κοινοβουλευτική του ομάδα, υποστηρίζοντας πως σήμερα «καλούμε ως νομικός να υπερασπιστώ τα απολύτως αυτονόητα».
Ανέφερε ότι ο νόμος απαιτεί ερμηνείας «όταν το νόημα μιας διάταξης είναι ασαφές ή διακυβευόμενο, αλλά στην συγκεκριμένη περίπτωση είναι αδύνατον να ισχυρισθεί οποιοσδήποτε ότι οι σχετικές Συνταγματικές παράγραφοι του άρθρου 16 έχουν ασαφές περιεχόμενο». Υποστήριξε ότι «η απόλυτη απαγόρευση της ίδρυσης Ανώτατων Σχολών από ιδιώτες έχει γίνει δεκτό από πάγια νομολογία του ΣτΕ, όπως είναι εύλογο. λογικό και κανονικό».
Ο βουλευτής της Νίκης Γιώργος Ρούντας, ως «λέγων» της πρότασης αντισυνταγματικότητας που κατέθεσε το κόμμα του, υποστήριξε ότι από το άρθρο 16 του Συντάγματος «καθίσταται σαφής η άμεση και η στενή διασύνδεση της έννοιας της διδασκαλίας με την επιστημονική γνώση και τη διάδοση αυτής πάντοτε σε καθεστώς ελευθερίας και άρα χωρίς καμία καθοδήγηση και εξάρτηση αποτελώντας υποχρέωση του ελληνικού Κράτους».
Αναλύοντας το άρθρο 16, ο βουλευτής είπε ότι είναι σαφές, απόλυτο και επιτακτικό ότι η τριτοβάθμια εκπαίδευση παρέχεται μόνο από το Κράτος. Συνεπώς υποστήριξε «οι ρυθμίσεις του νομοσχεδίου είναι αντισυνταγματικές» και το Σύνταγμα «δεν αφήνει κανένα περιθώριο παρερμηνείας» και συμπλήρωσε πως « το ΣτΕ με την πρόσφατη απόφαση 922/2023 επανέλαβε την πάγια σχετική νομολογία του με την οποία απαγορεύει το πανεπιστήμιο “επιχείρηση” είτε ιδιωτικό είτε κρατικό». Η εκπαίδευση είπε «δεν μπορεί να μετατρέπεται σε παροχή υπηρεσιών».
Οι θέσεις των υπόλοιπων κομμάτων επί των ενστάσεων
Η πρόεδρος της Πλεύσης Ελευθερίας Ζωή Κωνσταντοπούλου, τοποθετούμενη στη συζήτηση επί των Αιτήσεων Αντισυνταγματικότητας που κατατέθηκαν, είπε πως θα ψηφίσει θετικά όλες τις προτάσεις λέγοντας ότι το κόμμα της θα υπερασπιστεί το Σύνταγμα, επικρίνοντας τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ και τους βουλευτές της Νέας Αριστεράς ότι δεν δικαιούνται με τη στάση που είχαν ως κυβερνητικοί υπουργοί και βουλευτές στο παρελθόν σήμερα να εμφανίζονται ως υπερασπιστές του Συντάγματος.
Η κυρία Κωνσταντοπούλου επέκρινε και την αποχή του ΚΚΕ στο αίτημα αντισυνταγματικότητας στο νομοσχέδιο για την ισότητα στον πολιτικό γάμο, λέγοντας πως η στάση αυτή ήταν «επιλήψιμη». Αντιτάχθηκε στη θέση ότι το Ενωσιακό Δίκαιο υπερισχύει του Συντάγματος λέγοντας πως «το Σύνταγμα υπερισχύει όλων», άλλωστε όπως ισχυρίσθηκε «αυτό επικαλείται και το ίδιο το νομοσχέδιο».
Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ- ΚΙΝΑΛ Παναγιώτης Δουδουνής τάχθηκε υπέρ της αντισυνταγματικότητας του νομοσχεδίου υποστηρίζοντας: «είμαστε υπέρ της ίδρυσης Μη Κρατικών – Μη Κερδοσκοπικών Πανεπιστημίων γι’ αυτό και είμαστε κατά του νομοσχεδίου αυτού». Υποστήριξε ότι σε σχέση με το Ενωσιακό Δίκαιο «είναι η πρώτη φορά που ένα εθνικό κοινοβούλιο θα υποστηρίξει ότι υποχωρεί το εθνικό Σύνταγμα ενόψει υποτιθέμενης συγκρούσεως με το Ενωσιακό Δίκαιο».
Υποστήριξε ότι υπάρχουν αποφάσεις του ΣτΕ που έχουν κρίνει ότι η παροχή τριτοβάθμιας εκπαίδευσης δεν εμπίπτει στην επιχειρηματική δραστηριότητας. Επισήμανε ότι η γνωμοδότηση της Επιστημονικής Υπηρεσίας της Βουλής αναφέρει πως «δεν υπάρχει από τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου καμία υποχρέωση να ανοίξει η αγορά τριτοβάθμιας εκπαίδευσης». Οι αποφάσεις της ΕΕ, είπε για την Ουγγαρία και τη Λετονία, «δεν αναφέρονται σε άνοιγμα της αγοράς, καθώς και στις δύο χώρες προϋπήρχε ιδιωτική εκπαίδευση προ της αποφάσεως».