Νέα έκθεση με τίτλο «Κλιματική Αλλαγή και Θεσμικό Πλαίσιο για τα παιδιά στην Ελλάδα: Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην ευημερία των παιδιών και το θεσμικό πλαίσιο στην Ελλάδα» δημοσιεύτηκε την Παρασκευή από το Γραφείο της UNICEF στην Ελλάδα σε συνεργασία με το Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής & Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ).
Στην εκδήλωση παρουσίασης της έρευνας μετείχαν νέοι, εκπρόσωποι από τον ερευνητικό και εκπαιδευτικό χώρο, σχολιάζοντας τα ευρήματα και παρουσιάζοντας προτάσεις για την ανθεκτικότητα στην κλιματική κρίση και περιβαλλοντική υποβάθμιση. H έκθεση παρουσιάζει τον καταστροφικό αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής στην ευημερία των παιδιών και των νέων στη χώρα, τονίζοντας ότι η κλιματική κρίση είναι μια κρίση για τα δικαιώματα των παιδιών, με τα παιδιά να επηρεάζονται δυσανάλογα από την κλιμάκωση των φυσικών καταστροφών.
Η έκθεση υπογραμμίζει ότι τα παιδιά, ιδιαίτερα όσα ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες – συμπεριλαμβανομένων των κοριτσιών, των παιδιών με αναπηρίες, των εκτοπισμένων παιδιών και εκείνων που ζουν στη φτώχεια – φέρουν το μεγαλύτερο βάρος από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Καθώς τα ακραία καιρικά φαινόμενα γίνονται πιο συχνά και πιο έντονα, τα παιδιά στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν απειλές για την εκπαίδευση, την ψυχική τους υγεία και τη γενική ευημερία τους.
Βασικά ευρήματα & συμπεράσματα της έκθεσης περιλαμβάνουν:
- Το 2023 ήταν το θερμότερο έτος των τελευταίων 30 ετών και το τρίτο ξηρότερο έτος από το 1991
- 25 Δήμοι κήρυξαν κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω ξηρασίας και υδατικής πίεσης την περίοδο Μαΐου-Σεπτεμβρίου 2024
- 307.763 παιδιά εκτιμάται ότι διατρέχουν υψηλό κίνδυνο να πληγούν από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα
- Tο 80% των εκπαιδευτικών που συμμετείχαν στη συζήτηση της ομάδας εστίασης δήλωσαν ότι τα σχολεία στα οποία εργάζονται (ή έχουν εργαστεί στο παρελθόν) δεν είναι επαρκώς εξοπλισμένα για την αντιμετώπιση ακραίων καιρικών φαινομένων
- Σχεδόν το 70% των μαθητών που συμμετείχαν στη δημοσκόπηση του U-Report ανέφεραν ότι δεν μπόρεσαν να παρακολουθήσουν τα μαθήματά τους σύμφωνα με το πρόγραμμα λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους
- Το υφιστάμενο εθνικό πολιτικό & κανονιστικό πλαίσιο για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή στερείται συγκεκριμένων μέτρων και προβλέψεων που έχουν διαμορφωθεί από και για τα παιδιά
- Η Πελοπόννησος, η Θεσσαλία και η Δυτική Ελλάδα είναι οι τρεις Περιφέρειες της Ελλάδας με υψηλότερο κίνδυνο καταστροφών
- Το αυξημένο άγχος, ακολουθούμενο από τον περιορισμό του πρασίνου και των δασών, ήταν οι δύο επικρατέστερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής που έχουν απασχολήσει τους νέους, όπως ανέφεραν στη δημοσκόπηση του U-Report.
Η έκθεση υπογραμμίζει επίσης τη σημασία των εθνικών πολιτικών και ρυθμιστικών πλαισίων για το κλίμα, που αντιμετωπίζουν τις μοναδικές ευπάθειες και ανάγκες των παιδιών.
«Οι καταστροφές απειλούν όλα τα εγγενή δικαιώματα των παιδιών που κατοχυρώνονται στη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού στη ζωή, την επιβίωση, την προστασία, την ανάπτυξη, τη συμμετοχή και την ελεύθερη έκφραση. Η κλιματική αλλαγή δεν αλλάζει μόνο τον πλανήτη μας, αλλάζει και τα παιδιά μας. Οι φωνές τους είναι απίστευτα σημαντικές για την προώθηση της προόδου για την προστασία των δικαιωμάτων τους, αλλά και για τη διασφάλιση ότι οι φωνές τους ακούγονται και γίνονται πράξη. Γι’ αυτό σας καλέσαμε σήμερα να ακούσετε τους νέους και τι έχουν να πουν», δήλωσε η Ασπασία Πλακαντωνάκη, Αναπληρώτρια Εκπρόσωπος της UNICEF στην Ελλάδα.
Η ανάλυση περιλαμβάνει επίσης μια χαρτογράφηση των τρωτών σημείων των παιδιών σε 13 περιοχές της Ελλάδας και παρέχει κρίσιμες γνώσεις για το πώς η κλιματική αλλαγή επηρεάζει βασικές πτυχές της ζωής των παιδιών, ιδιαίτερα την πρόσβασή τους στην εκπαίδευση, τις υπηρεσίες ψυχικής υγείας και τη γενική ευημερία.
«Ο ρόλος των think-tanks, όπως το ΕΛΙΑΜΕΠ, είναι να παρέχουν τα απαραίτητα εργαλεία και την αιτιολόγηση στους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων. Η συγκεκριμένη έκθεση αποτελεί βασική δουλειά και έχει καταλήξει σε σημαντικά συμπεράσματα, τα οποία θα δοθούν στη UNICEF, που αποτελεί έναν σημαντικό φορέα λήψης αποφάσεων», δήλωσε η Μαρία Γαβουνέλη, Γενική Διευθύντρια του ΕΛΙΑΜΕΠ.
Τα βασικά αποτελέσματα της έκθεσης έχουν διαμορφωθεί σε ένα σύνολο συστάσεων προς τις αρμόδιες αρχές και τους ενδιαφερόμενους φορείς, που τους προτρέπουν να αντιμετωπίσουν άμεσα τις κρίσιμες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν τα παιδιά μετά από περιβαλλοντικές καταστροφές, ενσωματώνοντας ειδικά για τα παιδιά μέτρα στις πολιτικές προσαρμογής του κλίματος της Ελλάδας για να διασφαλιστεί ότι τα δικαιώματα των παιδιών στην προστασία, την εκπαίδευση και την ανάπτυξη προστατεύονται.