Μήπως σάς …απατά η μνήμη σας τελευταία; Χάσατε πάλι τα κλειδιά σας; Δυσκολεύεστε να θυμηθείτε το όνομα του ατόμου που συναντήσατε πριν από λίγα λεπτά; Θυμάστε πράγματα του παρελθόντος αλλά δεν θυμάστε τι φάγατε χθες; Ευθύνεται το άγχος, η έλλειψη κάποιας βιταμίνης ή είναι ένδειξη για κάτι σοβαρότερο; Πότε πρέπει τελικά να απευθυνόμαστε στους ειδικούς;
Η λειτουργία του Κέντρου Ημέρας Αλτσχάιμερ «Νεφέλη», στο Ηράκλειο, το οποίο εγκαινίασε πριν λίγες ημέρες η υφυπουργός Υγείας κ. Ζωή Ράπτη, καλύπτει ένα σημαντικό κενό στο δημόσιο σύστημα Υγείας καθώς απευθύνεται με τρόπο ολιστικό και διεπιστημονικό σε άτομα με προβλήματα μνήμης από την πόλη του Ηρακλείου και την ευρύτερη περιοχή καθώς και στις οικογένειες τους. Είναι ένα Κέντρο απολύτως αναγκαίο για το νομό Ηρακλείου, αρκεί να ληφθεί υπόψη το συμπέρασμα μεγάλης έρευνας της Ιατρικής Σχολής Κρήτης που στόχο είχε να μελετήσει την συχνότητα εμφάνισης προβλημάτων μνήμης, τα οποία θα μπορούσαν στην συνέχεια να μετεξελιχθούν σε άνοια σε άτομα του γενικού πληθυσμού άνω των 60 ετών, όπως θα διαβάσετε αναλυτικότερα παρακάτω.
Σύμφωνα με τη μελέτη, οι δυνητικά πάσχοντες με μνημονικές διαταραχές στα άτομα άνω των 60 ετών που μένουν στην περιφερειακή ενότητα Ηρακλείου υπολογίζεται ότι προσεγγίζουν τις 20.000 άτομα.
Με την ευκαιρία των εγκαινίων συνομιλήσαμε με τη Διευθύντρια της Ψυχιατρικής Κλινικής, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ψυχιατρικής Παν. Κρήτης, κα Μαρία Μπάστα, η οποία είναι και η επιστημονικά υπεύθυνη.
Είναι άκρως ενθαρρυντικό και παρηγορητικό ότι η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να αναστρέψει ή να καθυστερήσει την εξέλιξη των προβλημάτων μνήμης…
Αναλυτικά η συνέντευξη με την κ. Μπάστα έχει ως εξής:
Ερ: Πόσο και πότε πρέπει να μας ανησυχήσει η διαπίστωση ότι η άλλοτε «μνήμη ελέφαντα», για την οποία μπορεί και να ήμασταν υπερήφανοι, με το χρόνο φθίνει σε …μνήμη χρυσόψαρου. Πώς μπορούμε να είμαστε σίγουροι και ασφαλείς ότι τα προβλήματα μνήμης που αντιμετωπίζουμε κατά καιρούς είναι παροδικά, ενδεχομένως αποδίδονται στην κόπωση, στην έλλειψη κάποιας βιταμίνης ή σε κάποια στρεσογόνα κατάσταση και δεν υποκρύπτουν κάτι βαθύτερο και σοβαρότερο;
Απ: Παροδικά προβλήματα, δηλαδή που συμβαίνουν για κάποιο μικρό χρονικό διάστημα, όπως λίγες μέρες, και μετά αποδράμουν, δεν πρέπει να μας ανησυχούν τόσο. Συνήθως σχετίζονται με περιόδους αυξημένου ψυχολογικού στρες με κύρια χαρακτηριστικά το άγχος και τα καταθλιπτικά συμπτώματα. Σε αυτές τις περιπτώσεις πιθανά να χρειάζεται κανείς κάποιας μορφής ψυχολογικής παρέμβαση. Επίσης, μετά από άλλα προβλήματα υγείας (π.χ. μια νοσηλεία ή ένα χειρουργείο) μπορεί να υπάρξουν τέτοιες δυσκολίες με τη μνήμη. Όταν όμως προβλήματα μνήμης εμμένουν για μήνες, ακόμη και αν έχουν αυξομειώσεις ως προς την έντασή τους, τότε μπορεί να σημαίνουν άλλα προβλήματα και χρειάζεται να γίνει έλεγχος από ειδικούς.
Ερ: πολλές φορές συμβαίνει να ξεχνάμε κλειδιά, γυαλιά, κινητά, να μην θυμόμαστε τι φάγαμε χθες αλλά να θυμόμαστε με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες καταστάσεις του μακρινού παρελθόντος, να δυσκολευόμαστε να βρούμε τις σωστές λέξεις, να επαναλαμβάνουμε τις ίδιες ερωτήσεις, τις ίδιες ιστορίες, να χάνουμε τον προσανατολισμό ακόμα και σε πολύ γνωστά μέρη. Είναι ενδείξεις ότι πρέπει να απευθυνθούμε σε κάποιο ειδικό ώστε να αξιολογήσει την κατάσταση και να μάς καθοδηγήσει αναλόγως;
Απ: Ναι, όλα τα παραπάνω αποτελούν σαφείς ενδείξεις ότι κάποιος πρέπει να απευθυνθεί σε ειδικό ώστε να γίνει μια πλήρης αξιολόγηση και να δοθούν οδηγίες.
Ερ: Τι είναι το Κέντρο Ημέρας Αλτσχάιμερ «Νεφέλη» και σε ποιους απευθύνεται;
Απ: Το ΚΗ Αλτσχάιμερ «Νεφέλη» είναι ένας χώρος όπου παρέχονται πολύπλευρες, εξειδικευμένες και ποιοτικές υπηρεσίες διάγνωσης και φροντίδας, τόσο φαρμακευτικές όσο και μη φαρμακευτικές θεραπευτικές λύσεις, όπως ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις (σε ασθενείς που αντιμετωπίζουν ηπιότερες νοητικές δυσκολίες), καθώς και δραστηριότητες με αποκαταστασιακό και ψυχαγωγικό χαρακτήρα (στοχευμένα προγράμματα σωματικής άσκησης, εργοθεραπεία), ενώ ταυτόχρονα αποτελεί ένα χώρο συνάντησης, δημιουργίας και επικοινωνίας. Απευθύνεται σε άτομα με προβλήματα μνήμης από την πόλη του Ηρακλείου και την ευρύτερη περιοχή και στις οικογένειές τους.
Ερ: Πόσο σημαντική είναι η λειτουργία του Κέντρου Ημέρας; Πρόσφατη έρευνα υποστηρίζει ότι μόνο στην Ελλάδα η αύξηση των περιστατικών άνοιας αναμένεται να αυξηθεί κατά 45% έως το 2050, ενώ σε παγκόσμιο επίπεδο προβλέπεται τριπλασιασμός των περιπτώσεων άνοιας σε άτομα άνω των 40 ετών. Και μάλιστα η χώρα μας είναι μεταξύ των πέντε με τη μικρότερη αναμενόμενη αύξηση.
Απ: Η σημασία του ΚΗ είναι ιδιαίτερα μεγάλη. Ήδη από το 2013, είχε πραγματοποιηθεί μια μεγάλη μελέτη από την Ιατρική Σχολή Κρήτης, με επιστημονικά υπεύθυνο τον Καθηγητή Ψυχιατρικής Α. Βγόντζα, και σε σύμπραξη με τους τομείς της Κοινωνικής Ιατρικής, της Παθολογίας και της Νευρολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Στόχος της μελέτης ήταν η διερεύνηση της συχνότητας εμφάνισης προβλημάτων μνήμης, τα οποία θα μπορούσαν στην συνέχεια να μετεξελιχθούν σε άνοια σε άτομα του γενικού πληθυσμού άνω των 60 ετών. Στο πλαίσιο του προγράμματος αυτού, εξετάσθηκαν πάνω από 3,200 άτομα- κυρίως από την επαρχία του Νομού Ηρακλείου, ως προς τις νοητικές τους λειτουργίες και διαπιστώθηκε ότι ο επιπολασμός μνημονικών δυσχερειών έφταναν το 43%: άνοια εμφάνιζε σχεδόν 11% ενώ Ήπια Γνωσιακή Διαταραχή (ΗΝΔ) το 32% από τους εξετασθέντες (Zaganas και συν., 2019), πολλοί εκ των οποίων ήταν αδιάγνωστοι ως τότε, αναδεικνύοντας το μέγεθος του προβλήματος των γνωστικών διαταραχών στην κοινότητα και στην Κρήτη.
Με βάση τη μελέτη μας, οι δυνητικά πάσχοντες με μνημονικές διαταραχές στα άτομα άνω των 60 ετών που μένουν στην περιφερειακή ενότητα Ηρακλείου υπολογίζεται ότι προσεγγίζουν τις 20.000 άτομα.
Ερ: «Αν» τι; Τι προτρέπετε τους Ηρακλειώτες, και όχι μόνο, ως ειδικός;
Απ: -Ξεχνάτε πρόσφατα γεγονότα, παρόλο που θυμάστε πολύ καλά τα παλαιότερα
-Χάνετε τα προσωπικά σας αντικείμενα (χάπια, γυαλιά, κλειδιά)
-Δεν θυμάστε ονόματα και φυσιογνωμίες ανθρώπων
-Συναντάτε δυσκολία στο να εκφραστείτε
-Ψάχνετε να βρείτε τις κατάλληλες λέξεις
-Δυσκολεύεστε να κάνετε πράγματα που παλαιότερα φαίνονταν πολύ εύκολα, π.χ. να μαγειρέψετε, να οδηγήσετε, να διαχειριστείτε τα οικονομικά σας
-Δυσκολεύεστε να προσανατολιστείτε στο χώρο, χάνετε το δρόμο σας σε περιοχές που γνωρίζατε καλά
Τότε επικοινωνήστε με το ΚΗ Alzheimer «Νεφέλη» ώστε να γίνει εκτίμηση και να οργανωθεί ένα ολιστικού τύπου πλάνο παρέμβασης και παρακολούθησης. Έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να οδηγήσει σε αναστροφή ή καθυστέρηση της εξέλιξης των προβλημάτων μνήμης/ νοητικών λειτουργιών, και σε καλύτερη σωματική και ψυχική υγεία και ποιότητα ζωής του πάσχοντα, και της οικογένειας του.
- Το Κέντρο Ημέρας Alzheimer του Ψυχιατρικού Τομέα Πα.Γ.Ν.Η. στεγάζεται σε ανεξάρτητο ισόγειο χώρο εντός των ορίων του νοσοκομείου, σε ένα άνετο και ευχάριστο περιβάλλον τριγυρισμένο από πεύκα. Λειτουργεί από Δευτέρα έως Παρασκευή 8:30-15:30. Όλες οι υπηρεσίες παρέχονται δωρεάν.
Τηλέφωνο Επικοινωνίας: 2810 392642
e-mail: [email protected]