Η Αγία Βαρβάρα θεωρείται προστάτιδα αγία του Πυροβολικού, καθώς επίσης των μεταλλωρύχων, των ανθρακωρύχων και των εργαζόμενων σε λατομεία, υπόγεια έργα, σήραγγες και ορυχεία. Επίσης, είναι προστάτιδα των σταφιδεργατών στο Ηράκλειο Κρήτης.
Στις αγιογραφίες εικονίζεται να κρατά άγιο ποτήριο, κλαδί φοίνικα ή σταυρό μαρτυρίου. Σε άλλες αγιογραφίες βρίσκεται ιστάμενη προ πύργου με τρία παράθυρα.
Η Αγία Βαρβάρα αποκεφαλίστηκε από τον πατέρα της
Η Βαρβάρα έζησε τον 3ο αιώνα επί ρωμαίου αυτοκράτορα Μαξιμιανού, στη Νικομήδεια της Μικράς Ασίας ή στην Ηλιούπολη της Αιγύπτου. Ήταν μοναχοκόρη του πλούσιου ειδωλολάτρη Διόσκουρου και από νεαρή ηλικία ασπάστηκε το χριστιανισμό, παρά τις αντίθετες προσπάθειες του πατέρα της.
Ο πατέρας της ήθελε να την παντρέψει με έναν ειδωλολάτρη. Η άρνησή της γι’ αυτόν το γάμο εξόργισε τον Διόσκουρο, ο οποίος την κατήγγειλε στις ρωμαϊκές αρχές για τη χριστιανική πίστη της.
Ο πατέρας της Αγίας Βαρβάρας, ήταν αυτός που την κατήγγειλε στις αρχές για την πίστη της. Χτυπήθηκε από κεραυνό, τον οποίο συμβολίζουν τα πυρά του Πυροβολικού
Η Βαρβάρα συνελήφθη και βασανίστηκε, ενώ ύστερα διαπομπεύτηκε γυμνή. Στο τέλος αποκεφαλίστηκε από το χέρι του ίδιου του πατέρα της. Ο Διόσκουρος, έπειτα από αυτή του την πράξη χτυπήθηκε από κεραυνό και πέθανε ακαριαία.
Τον τιμωρό αυτό κεραυνό συμβολίζουν τα πυρά του Πυροβολικού και γι’αυτό η Αγία Βαρβάρα καθιερώθηκε ως προστάτιδα του Ελληνικού Πυροβολικού τυο 1829.
Τα θαύματα της Αγίας Βαρβάρας
Η Αγία Βαρβάρα είναι γνωστή για διάφορα θαύματα που φέρουν το όνομά της. Λέγεται ότι η τελευταία προσευχή που έκανε στον Θεό, προτού αποκεφαλιστεί από τον πατέρα της είναι θαυματουργή:
«Αναρχε Θεε, Συ που δημιούργησες τον ουρανό και θεμέλιωσες τη Γη επάνω στα νερά. Συ έδωσες τον ήλιο να φωτίζει τον κόσμο όλο και τα σύννεφα να βρέχουν. Συ χαρίζεις άφθονα τα αγαθά σου επι δικαίους και αδίκους. Συ ευεργετείς καλούς και κακούς, σαν ανεξίκακος και Πανάγαθος.
Άκουσε τώρα πλουσιόδωρε Βασιλεύ, τη δούλη σου που σε παρακαλεί και όποιος μνημονεύει το το μαρτύριό μου, προς δόξα του Αγίου Σου ονόματος, αξίωσέ τον να μην αγγίξει ποτε την οικογένειάν του ασθένεια κολλητική, ούτε το σπιτικό του αρρώστια θανατηφόρα…».
Ένα από τα πιο διαδεδομένα θαύματα της Αγίας ήταν όταν θεράπευσε ένα μικρό κορίτσι, της οποίας το χέρι ήταν παράλυτο. Οι γιατροί δεν έδιναν κανένα περιθώριο θεραπείας στο νεαρό κορίτσι και ενημέρωσαν τους γονείς της.
Στις 14 Φεβρουαρίου του 1899, όμως, και ενώ η νύχτα είχε πέσει βαθιά στην Αθήνα, η νεαρή κοπέλα είδε στον ύπνο της μία ωραία παρουσία να μπαίνει στο δωμάτιό της και να της λέει ότι από την επόμενη μέρα θα μπορεί να παίξει πιάνω και ότι θα θεραπευτεί. Έτσι και έγινε. Η Σοφία, ξύπνησε χαρούμενη και το χέρι της ήταν όπως πριν! Αμέσως, ξεκίνησε να πάιζει πιάνο και οι γονείς της συνειδητοποίησαν ότι ή κόρη τους ήταν εντελώς καλά. Το θαύμα της Αγίας Βαρβάρας έγινε γνωστό παντού. Οι γονείς της νεαρής Σοφίας, από ευγνωμοσύνη προς την Αγία κατασκεύασαν ένα χρυσό χέρι, το οποίο και τοποθέτησαν κοντά στη θαυματουργή εικόνα της.