Συνολικά 15 κομβικές αλλαγές περιλαμβάνει η πρόταση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα για τη Συνταγματική Αναθεώρηση. Ο πρωθυπουργός παρουσίασε τα βασικά σημεία των προτάσεών του μιλώντας στη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής του Ομάδας. Ο Αλέξης Τσίπρας επανέλαβε τους πέντε βασικούς άξονες, οι οποίοι είναι: 1. Ενίσχυση της Βουλής 2. Ενίσχυση της άμεσης Δημοκρατίας 3. Ενίσχυση του Κράτους Δικαίου 4. Σχέσεις με Εκκλησία 5. Δικαιώματα. Στους άξονες αυτούς βασίστηκε για την κατάρτιση της πρότασής του.
Ειδικότερα, τα 15 βασικά σημεία που προκύπτουν από την ομιλία του πρωθυπουργού, συνοψίζονται ως εξής:
- Συνταγματική καθιέρωση αναλογικού εκλογικού συστήματος.
- Καθιέρωση εποικοδομητικής ψήφου δυσπιστίας ώστε πρόταση δυσπιστίας να μην γίνεται δεκτή από το Κοινοβούλιο, παρά μόνο εφόσον υπερψηφίζεται ταυτόχρονα και το επόμενο πρόσωπο πρωθυπουργού.
Όπως εξήγησε ο Αλέξης Τσίπρας, στόχος από την αλλαγή είναι να ενισχυθεί η πολιτική σταθερότητα.
- Κατάργηση διάταξης που προβλέπει διάλυση του Κοινοβουλίου λόγω αδυναμίας εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας.
- Σε περίπτωση αδυναμίας εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας από την Βουλή με αυξημένες πλειοψηφίες 200 ή 180 βουλευτών ή πλειοψηφία 151 βουλευτών, τότε η ψηφοφορία να γίνεται με απ’ ευθείας εκλογή από το λαό, ή με αναμέτρηση των δύο πρώτων υποψήφιων στην τελευταία ψηφοφορία της Βουλής.
- Απαγόρευση διορισμού εξωκοινοβουλευτικών πρωθυπουργών.
- Ίδρυση νέων Ανεξάρτητων αρχών μόνο με αυξημένη πελιοψηφία των 3/5 του όλου αριθμού των βουλευτών.
- Κατοχύρωση του δικαιώματος για διενέργεια δημοψηφίσματος με λαϊκή πρωτοβουλία είτε για κρίσιμο εθνικό θέμα είτε για ψηφισμένο νομοσχέδιο.
- Εισαγωγή του θεσμού της λαϊκής νομοθετικής πρωτοβουλίας.
- Τροποποίηση του άρθρου 86 με κατάργηση της σύντομης παραγραφής των αδικημάτων που τελέστηκαν από υπουργούς κατά την άσκηση των καθηκόντων τους
- Προσδιορισμός ειδικής δικονομικής διαδικασίας για τον διαχωρισμό των αδικημάτων που τελούνται κατά την άσκηση των υπουργικών καθηκόντων και επ’ ευκαιρία αυτών.
- Η Βουλή αποφασίζει για την άρση της βουλευτικής ασυλίας μόνο για αδικήματα που τελούνται κατά την άσκηση των βουλευτικών καθηκόντων.
- Καθιέρωση ορίου θητειών για τους βουλευτές.
- Έναρξη διαλόγου για εξορθολογισμό των σχέσεων Κράτους – Εκκλησίας με στόχο τη ρητή συνταγματική κατοχύρωση για τη θρησκευτική ουδετερότητα του ελληνικού κράτους κανονιστικά και πρακτικά.
- Αποσαφήνιση διατάξεων που απαγορεύουν την ιδιωτικοποίηση νερού, ηλεκτρικής ενέργειας.
- Συνταγματική κατοχύρωση του αποκλειστικού δικαιώματος των κοινωνικών εταίρων να ορίζουν τον κατώτατο μισθό.
Οι προτάσεις του πρωθυπουργού προκάλεσαν την εντονότατη αντίδραση της Αντιπολίτευσης, με τους επικεφαλής της να κατηγορούν τον Αλέξη Τσίπρα για «στροθοκαμηλισμό» αλλά και για προσπάθεια να περάσει ως δικά του μέτρα, αυτά που τόσο ο ίδιος όσο και οι βουλευτές του ως αντιπολίτευση είχαν καταψηφίσει.
«Ο κ. Τσίπρας, εκτός από την ψυχραιμία του, έχει απωλέσει πια και τη μνήμη του» αναφέρεται σε ανακοίνωση της Νέας Δημοκρατίας, όπου και προστίθεται:
«Του τη φρεσκάρουμε. Τον Νοέμβριο του 2006 ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν ο βουλευτής που εισηγήθηκε να ενταχθεί στην αναθεώρηση η αλλαγή του άρθρου 86 περί ευθύνης υπουργών. Κανείς από το κόμμα του κ. Τσίπρα δεν τη συνυπέγραψε».
Από την πλευρά της η κ. Γεννηματά υποστηρίζει πως ο κ. Τσίπρας θυμήθηκε την Συνταγματική Αναθεώρηση, στο σημείο ακριβώς που κλείνει ο πολιτικός του κύκλος κι αφού επί τρία χρόνια δεν έκανε απολύτως τίποτα γι’ αυτή.
Το ΚΚΕ τονίζει πως «η “δημοκρατία” και η εφαρμογή της “συνταγματικής νομιμότητας” για το λαό κρίνεται απ’ τη σωρεία αντιλαϊκών νόμων, που ψηφίζει το Κοινοβούλιο».
«Δέσμιο των ιδεοληψιών του» χαρακτηρίζει τον Αλέξη Τσίπρα το Ποτάμι.
«Από την πρότασή του για τη Συνταγματική Αναθεώρηση απουσιάζει η τροποποίηση του άρθρου 16, το οποίο απαγορεύει τη λειτουργία μη κρατικών ΑΕΙ» τονίζει μεταξύ άλλων το Ποτάμι για να προσθέσει: «Το Ποτάμι έχει καταθέσει αναλυτική πρόταση για τη Συνταγματική Αναθεώρηση».
«Το Σύνταγμα δεν πάσχει από επιτακτική ανάγκη αλλαγών, αλλά από έλλειψη βούλησης για την πιστή εφαρμογή του» τονίζει σε ανακοίνωσή της η Ένωση Κεντρώων.