Από τον τόπο του βοσκού, στα βάθη του ουρανού!

Οι λάτρεις του  νυχτερινού ουρανού της Κρήτης θα βρεθούν σήμερα (Παρασκευή) από τις 7.30 το απόγευμα στον μοναδικό τόπο του βοσκού στα Ανώγεια.  Τη δράση οργανώνει το Γυμνάσιο Ανωγείων σε συνεργασία με το ΙΤΕ.

Για την παρατήρηση, θα χρησιμοποιηθεί το σύγχρονο ρομποτικό τηλεσκόπιο με το οποίο εξοπλίστηκε πολύ πρόσφατα το σχολείο  στο πλαίσιο του σχολικού προγράμματος της Αστρονομίας που υλοποιήθηκε το 2022-2023.

Με τη σελήνη ν’ απουσιάζει, το τηλεσκόπιο θα στραφεί σε αντικείμενα κυρίως βαθέως ουρανού, όπως ο πλανήτης Δίας, οι Πλειάδες, το Νεφέλωμα του Ωρίωνα, το διπλό αστρικό σμήνος στον Περσέα, oι γαλαξίες Sombrero και  Pinwheel και το σμήνος γαλαξιών της Παρθένου.

Κύριος στόχος  είναι η παρατήρηση του  κομήτη με το κωδικό όνομα 12P/Pons-Brooks ο οποίος επισκέπτεται και πάλι την περιοχή της Γης μετά από 71 χρόνια.

Ο κομήτης 12P/Pons–Brooks είναι ένας κομήτης τύπου Χάλεϊ, και  ένας από τους φωτεινότερους κομήτες, όταν βρίσκεται στο περιήλιό του. ‘’Μπορούμε -τονίζει ο  Όμιλος Φίλων Αστρονομίας-να τον παρατηρήσουμε αυτή την εποχή στον αστερισμό των Ιχθύων, μετά την δύση του Ηλίου και μέχρι τις 21:40 το βράδυ περίπου που δύει στον βορειοδυτικό ουρανό.

Ο κομήτης θα είναι ορατός μέχρι το τέλος Απριλίου μετά την δύση, αλλά σε μικρή απόσταση από τον Ήλιο και η παρατήρησή του θα είναι δύσκολη.

Ανακαλύφθηκε τον Ιούλιο του 1812 από τον Jean-Louis Pons στο Αστεροσκοπείο της Μασσαλίας και εντοπίστηκε εκ νέου το 1883 από τον Αμερικανό William Robert Brooks.
Το επόμενο περιήλιο του κομήτη είναι στις 21 Απριλίου 2024, ενώ η κοντινότερη προσέγγιση στη Γη θα συμβεί στις 2 Ιουνίου 2024, σε απόσταση 232 εκατομμυρίων χιλιομέτρων, όπου ο κομήτης αναμένεται να φτάσει σε μέγεθος 4,5, ορατός με γυμνό μάτι δηλαδή.

Καθώς θα απομακρύνεται από τη Γη, δεν θα είναι πλέον ορατός στο βόρειο ημισφαίριο, αλλά μόνο στο νότιο, στον αστερισμό του Ωρίωνα. Ο πυρήνας του υπολογίζεται περίπου στα 30 χιλιόμετρα. Θεωρείται το μητρικό σώμα της αδύναμης βροχής διαττόντων κάππα Δρακοντίδες του Δεκεμβρίου.

Την χρονιά της ανακάλυψης του από τον Jean-Louis Pons, παρατηρήθηκε ανεξάρτητα και από άλλους αστρονόμους. Ανέπτυξε ουρά δύο μοιρών και ήταν ορατός με γυμνό μάτι. Ο Γερμανός αστρονόμος Johann Franz Encke, υπολόγισε τότε την περίοδο της τροχιάς του και την επανεμφάνιση του το 1883-1884, όπου εντοπίστηκε από τον William Robert Brooks, φτάνοντας πάλι σε μέγεθος 3, μετά από διαδοχικές εξάρσεις.

Στην τελευταία εμφάνιση του το 1954 εμφάνισε ουρά μισής μοίρας και είχε μέγεθος 6,4. Παρατηρήσεις μετά το 2020 έδειξαν ότι ο κομήτης εμφανίζει πολλές εξάρσεις φωτεινότητας με παράλληλη εκτόξευση κομητικού υλικού (αέρια και σκόνη) με αποτέλεσμα τον σχηματισμο κόμης σε έκταση 600.000 χιλιομέτρων, η οποία διαμορφώθηκε σε σχήμα πετάλου (ή κεράτων) κάτω από την πίεση της ηλιακής ακτινοβολίας, ένα χαρακτηριστικό που του έδωσε τα παρατσούκλια «διαβολοκομήτης»,  «κομήτης με κέρατα» και κομήτης «Millenium Falcon».

Τους τελευταίους μήνες εμφανίζει πολλές εξάρσεις φωτεινότητας. Στην ολική έκλειψη Ηλίου της 8ης Απριλίου θα βρίσκεται σε απόσταση 25 μοιρών από τον Ήλιο, πολύ κοντά στον Δία και ίσως είναι ορατός με κιάλια. Οι υψηλές για την εποχή θερμοκρασίες, ο καθαρός ουρανός, και η μικρή απόσταση από τις εξαιρετικές ταβέρνες των Ανωγείων προσφέρουν όλα τα απαραίτητα στοιχεία για μια πολύ ευχάριστη βραδιά.