Υπερβολική αυστηρότητα ή ανατροφή χωρίς να τίθενται όρια; Όποιο και από τα δύο άκρα αν επιλέξει ο γονιός, είναι πολύ πιθανό να οδηγήσουν στο ίδιο αποτέλεσμα, το παιδί να ασκήσει ή να πέσει το ίδιο θύμα εκφοβισμού.
Για το φαινόμενο του σχολικού και διαδικτυακού εκφοβισμού, καθώς και τους πιθανούς τρόπους αντιμετώπισής του, τόσο στη σχολική μονάδα όσο και από την οικογένεια μιλά στην «Π» η συμβουλευτική ψυχολόγος και συγγραφέας, κ. Χριστίνα Ρασιδάκη. Θα μιλήσει σε εκδήλωση με τίτλο «Ζήσε χωρίς Εκφοβισμό» που οργανώνουν η Περιφερειακή Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Κρήτης σε συνεργασία με το Συμβουλευτικό Σταθμό Νέων Ηρακλείου και το ΚΜΟΠ- Κέντρο Μέριμνας Οικογένειας και Παιδιού αύριο, Πέμπτη 22 Μαρτίου στις 5 το απόγευμα στο 3ο Γυμνάσιο Ηρακλείου (Φιλελλήνων & Σκεπετζή, Ηράκλειο).
Παράλληλα, η Δρ. Αντωνία Τόρρενς θα παρουσιάσει το πρόγραμμα Live Without Bullying, μια διαδικτυακή εφαρμογή που απευθύνεται σε μαθητές και μαθήτριες, εκπαιδευτικούς, αλλά και γονείς, με στόχο την πρόληψη και αντιμετώπιση του σχολικού και διαδικτυακού εκφοβισμού. Θα ακολουθήσει συζήτηση με το κοινό.
Τα σημάδια “μιλάνε”
Η κ. Ρασιδάκη αναφέρει στην «Π» πως τα παιδιά, όταν υφίστανται εκφοβισμό, το δείχνουν, μπορεί να είναι στεναχωρημένα, κλεισμένα στον εαυτό τους, μπορεί να βγάζουν προς τα έξω έναν εκνευρισμό, ένα θυμό και να πέφτει η σχολική τους απόδοση ενώ ενδέχεται να θελήσουν τα ίδια να παραπονεθούν στους γονείς τους για ό,τι τους συμβαίνει.
Τονίζει πως, από την πλευρά τους, οι γονείς πρέπει να διατηρήσουν την ηρεμία και ψυχραιμία τους, να δείξουν στα παιδιά ότι είναι κυρίαρχοι της κατάστασης.
Είναι σημαντικό το παιδί να αισθανθεί σιγουριά στο πρόσωπο του γονιού του, να νιώσει άνεση να μιλήσει για το πρόβλημά του, να μοιραστεί τα συναισθήματά του.
Ο γονιός πρέπει να επικυρώσει ο, τι αισθάνεται το παιδί, να του πει ότι είναι φυσικό να νιώθει ντροπή ή να έχει νεύρα, αυτό είναι κάτι που καθησυχάζει και ενδυναμώνει τα παιδιά. Ακόμα, πρέπει να συζητήσει μαζί με το παιδί για τη λύση που θα βρεθεί. Έτσι του δείχνει εμπιστοσύνη και το παιδί αισθάνεται ότι έχει στο πλευρό του τον πατέρα ή τη μητέρα του.
Η κ. Ρασιδάκη αναφέρει πως η επικοινωνία με το σχολείο δεν πρέπει να γίνεται με θυμό αλλά με διάθεση συνεργασίας και ο γονιός θα είναι καλό να έχει τακτική επαφή με τους εκπαιδευτικούς για να διαπιστώνει την εξέλιξη του προβλήματος και κατά πόσο αυτό λύνεται. Στην ερώτηση πώς μπορεί να καταλάβει ένας γονιός ότι ο παιδί του ασκεί εκφοβισμό, η κ. Ρασιδάκη απαντά πως μπορεί να το συμπεράνει από τη συμπεριφορά απέναντι στα αδέλφια και τους γονείς του.
«Ο εκφοβισμός είναι κάτι που παρασέρνει πολλά παιδιά, το παιδί θέλει να είναι στην παρέα των κουλ και των ισχυρών και να αναπτύσσει μία συμπεριφορά που στο σπίτι ξέρει ότι δεν είναι αποδεκτή. Τα παιδιά γοητεύονται, ειδικά στο δημοτικό, από συμπεριφορές ισχύος και έχουν την ανάγκη να ταυτιστούν με το ισχυρό», αναφέρει. Σε αυτή την περίπτωση, ο γονιός πρέπει να ζητήσει από το παιδί του να συζητήσουν για ό,τι συμβαίνει και να εξηγήσει ότι δεν έχει το δικαίωμα να φέρεται με αυτό τον τρόπο σε ένα άλλο παιδί.
«Οι γονείς που δε θέλουν τα παιδιά τους να εκφοβίζουν θα πρέπει να προσέχουν τη συμπεριφορά τους, αν τα κακοχαρακτηρίζουν, τα μειώνουν, τα συγκρίνουν με άλλα παιδιά, σπέρνουν τους σπόρους για να εκδηλωθούν τέτοιου είδους συμπεριφορές», τονίζει η κ. Ρασιδάκη.
Εξηγεί πως τα στοιχεία που επιφέρουν τον εκφοβισμό, είτε το παιδί ασκεί buylling είτε του ασκείται, είναι αν βρίσκεται σε ένα περιβάλλον με μεγάλο αυταρχισμό, αν ένας γονιός είναι εξαιρετικά ανελαστικός, αυστηρός ή, στην άλλη όχθη, δεν υπάρχουν όρια, συνέπεια, αν επικρατεί μία χαοτική κατάσταση αλλά και διαβαθμίσεις αυτών των καταστάσεων, δε χρειάζεται ένας γονιός να κακοποιεί τα παιδιά ή να είναι μη ισορροπημένος. «Πρέπει να ξέρουμε ξεκάθαρα ότι αυτές οι συμπεριφορές των γονέων, ο αυταρχισμός και η ασυνέπεια, συμβάλλουν ώστε τα παιδιά τους να εκδηλώνονται με εκφοβιστικό τρόπο στο σχολείο ή να είναι ευάλωτα στο να υποστούν εκφοβισμό», σημειώνει η κ. Ρασιδάκη.
Αφορά ένα στα τρία παιδιά
Η υπεύθυνη του προγράμματος Live Without Bullying, δρ. Αντωνία Τόρρενς, αναφέρει πως ο εκφοβισμός αποτελεί ένα παγκόσμιο φαινόμενο και έχει παρατηρηθεί αύξηση του φαινομένου λόγω κρίσης, οικονομικής και κοινωνικής.
Παράλληλα, αυξάνεται συνεχώς το φαινόμενο του διαδικτυακού εκφοβισμού, όπου δεν γνωρίζουμε ποιον έχουμε απέναντί μας. «Είναι ένα φαινόμενο των τελευταίων χρόνων που αυξάνεται, γίνεται αρκετά επικίνδυνο, ενώ γονείς και εκπαιδευτικοί δεν γνωρίζουν πολλά για αυτό», σημειώνει.
Για το πρόγραμμα εξηγεί πως είναι η δεύτερη σχολική χρονιά που υλοποιείται, υπάρχει μνημόνιο με το Υπουργείο Παιδείας, ενώ για πρώτη φορά μπορούν παιδιά ηλικίας 10 ως 18 ετών, να στείλουν ανώνυμα μήνυμα σε μία διαδικτυακή πλατφόρμα, χωρίς χρέωση, και να επικοινωνήσουν με εκπαιδευμένο σύμβουλο ψυχολόγο.
Κατά μέσο όρο έχουν επισκεφτεί την πλατφόρμα 32.000 χρήστες, γονείς, εκπαιδευτικοί και παιδιά. Κάθε μέρα δημιουργούνται έξι νέες συνομιλίες παιδιών.
Έχει καταγραφεί ότι 1 στα 3 παιδιά έχει δεχτεί κάποια μορφή εκφοβισμού, τα περιστατικά και οι λόγοι ποικίλλουν. Ο εκφοβισμός μπορεί να πηγάζει από τη διαφορετική εμφάνιση ενός παιδιού, το διαφορετικό φύλο, την εθνική προέλευση ή τίποτα από αυτά. Μπορεί, απλώς, ένα παιδί να ξεκινήσει να κοροϊδεύει ένα συμμαθητή του και να ακολουθήσουν και τα υπόλοιπα.
Παρατηρείται, ακόμα, ότι ο διαδικτυακός εκφοβισμός είναι αυξημένος στα κορίτσια ενώ τα αγόρια ασκούν δια ζώσης εκφοβισμό.