Πάνω από 1.500 μαθητές έγιναν «Πρεσβευτές για το Κλίμαª συμμετέχοντας στο πρόγραμμα ´EDU4Clima -Μαθαίνοντας και διδάσκοντας για την Κλιματική Αλλαγή (https://edu4clima.gr)ª, που χρηματοδοτήθηκε από το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ) με συντονιστή φορέα το Πανεπιστήμιο Κρήτης (ΠΚ).
Το πρόγραμμα, που ολοκληρώθηκε με απόλυτη επιτυχία, είχε ως πρωταρχικό στόχο την εγκαθίδρυση Κόμβου Έρευνας, Καινοτομίας και Διάχυσης στη Φινοκαλιά ως χώρου διαλόγου για την κλιματική αλλαγή, την αέρια ρύπανση, τη βιώσιμη ανάπτυξη και τα σύγχρονα περιβαλλοντικά ζητήματα. Ο Κόμβος στεγάστηκε στο παλιό δημοτικό σχολείο στο Νοφαλιά που απέχει περίπου έξι χιλιόμετρα από τον ερευνητικό σταθμό στο Φινοκαλιά Λασιθίου.
Το Εργαστήριο Περιβαλλοντικών Χημικών Διεργασιών (ΕΠΕΧΗΔΙ) του Τμήματος Χημείας του ΠΚ λειτουργεί τον ερευνητικό σταθμό στη Φινοκαλιά Λασιθίου (http://finokalia.chemistry.uoc.gr), όπου πραγματοποιείται έρευνα αιχμής για την αέρια ρύπανση, το ατμοσφαιρικό περιβάλλον και το κλίμα. Ο σταθμός λειτουργεί απρόσκοπτα σε συνεχή βάση από το 1993, όντας έτσι ο παλαιότερος σταθμός σε συνεχή λειτουργία στην περιοχή της Αν. Μεσογείου.
Στο πλαίσιο του EDU4Clima δημιουργήθηκε ένα ολοκληρωμένο βιωματικό πρόγραμμα για μαθητές και εκπαιδευτικούς που προάγει τη διδασκαλία της κλιματικής αλλαγής στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση έχοντας ως έρεισμα την επιστημονική γνώση που παράγεται από τη μακροχρόνια παρατήρηση της ατμόσφαιρας και τελικά μετουσιώνεται στην κατανόηση των κλιματικών μεταβολών.
Παρουσιάζονται αδιάσειστα επιστημονικά δεδομένα που αναδεικνύουν την πραγματική διάσταση του προβλήματος και προσδιορίζουν το διακύβευμα της μη δράσης ενάντια στην κλιματική απειλή. Εταίροι του έργου ήταν επίσης το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, η Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Κρήτης, ο Δήμος του Αγίου Νικολάου και η Περιφέρεια Κρήτης. Οι μαθητές με απλά πειράματα φυσικών επιστημών κατανοούν τις αιτίες της κλιματικής αλλαγής και τις επιπτώσεις της. Ενημερώνονται επίσης για τις επιλογές μετριασμού της κλιματικής αλλαγής, προσαρμογής και βιώσιμης ανάπτυξης.
Μετά επισκέπτονται τον ερευνητικό σταθμό για να δουν πώς οι ερευνητές συλλέγουν και επεξεργάζονται τα περιβαλλοντικά δεδομένα. Στην αρχική αυτή φάση λειτουργίας του Κόμβου Έρευνας, Καινοτομίας και Διάχυσης στη Φινοκαλιά πραγματοποιήθηκαν επισκέψεις 53 σχολείων μεταξύ Φεβρουαρίου 2023 και Μάη 2024. Αυτά τα σχολεία επιλέχθηκαν από 97 σχολεία που έκαναν αίτηση συμμετοχής και περίπου 1.500 μαθητές και 100 εκπαιδευτικοί συμμετείχαν στο πρόγραμμα.
Στη συνέχεια, στις τάξεις που παρακολούθησαν το πρόγραμμα ανατέθηκε η δράση «Πρεσβευτές για το Κλίμα» για τη δημιουργία μιας ημερίδας ή κάποιας άλλης δράσης για το σχολείο τους και την κοινότητά τους σχετική με την κλιματική αλλαγή. Οι μαθητές πρωτοτύπησαν και πραγματοποίησαν ποικίλες δράσεις από θεατρικά έργα και παιγνίδια, μέχρι παρουσίαση του συνόλου του προγράμματος EDU4Clima στα σχολεία τους.
Ιδιαίτερης μνείας αξίζει το γεγονός της συμμετοχής στο πρόγραμμα σχολείων που συμμετείχαν σε προγράμματα Erasmus+ με επισκέπτες καθηγητές και μαθητές από Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία και Τουρκία. Το EDU4Clima έχει αποκτήσει ορμή, έχει το όραμα να συνεχιστεί και πέραν της χρηματοδότησης από το ΕΛΙΔΕΚ και έχει αφήσει σημαντική παρακαταθήκη για την εκπαίδευση των νέων στη κλιματική αλλαγή. Το υλικό που παράχθηκε από το έργο είναι ανοικτό σε όλους και διαθέσιμο στην ιστοσελίδα του έργου (https://edu4clima.gr).