Οι Ελληνες εκπαιδευτικοί γερνούν μέσα στις σχολικές τάξεις καθώς οι περισσότεροι πρέπει να συμπληρώσουν το 67ο έτος της ηλικίας τους, για να βγουν στη σύνταξη ενώ ταυτόχρονα υποφέρουν από έντονο στρες και κούραση, που φτάνει στα όρια της εξουθένωσης, όπως προκύπτει από τις τελευταίες επιστημονικές έρευνες.
Ήδη οι εκπαιδευτικοί αλλά και τα επαγγελματικά τους σωματεία διαμαρτύρονται για τον όγκο της δουλειάς (κυρίως λόγω της γραφειοκρατίας) που έχουν να διαχειριστούν καθημερινά ταυτόχρονα με τα διδακτικά τους καθήκοντα. Αρκετοί εκπαιδευτικοί θεωρούν τη διδασκαλία ιδιαίτερα στρεσογόνα.
Οι κυριότεροι λόγοι δημιουργίας στρες που έχουν αναφερθεί από αυτούς είναι η έλλειψη κινήτρων από πλευράς των μαθητών, η έλλειψη χρόνου για την επίλυση προβλημάτων που ανακύπτουν καθημερινά, η έλλειψη πειθαρχίας των μαθητών, η δυσκολία συνεννόησης με τους γονείς αλλά και μεταξύ των διδασκόντων, ακόμη και η ελλιπής υλικοτεχνική υποδομή των σχολικών συγκροτημάτων.
Γερασμένος ο πληθυσμός των καθηγητών
Από τα τελευταία στατιστικά στοιχεία φαίνεται ότι η απουσία μόνιμων διορισμών -κατάσταση που κράτησε μια δεκαετία- διόγκωσε το πρόβλημα με την μεγάλη ηλικία του εκπαιδευτικού δυναμικού της χώρας μας και κυρίως των καθηγητών. Κάπως έτσι φτάσαμε στο σήμερα όπου σε σύνολο 66.445 μονίμων καθηγητών λιγότεροι από 4.500 να είναι μέχρι 40 ετών! Μετά και τους φετινούς μόνιμους διορισμούς (τον Αύγουστο του 2024), οι 66.445 μόνιμοι καθηγητές είναι ηλικίας από 24 έως 67 ετών.
Μάλιστα, 13.033 εκπαιδευτικοί, δηλαδή σχεδόν το 1/5, είναι 60 ετών και πάνω. Το σύνολο των εκπαιδευτικών που είναι άνω των 50 ετών στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση είναι 44.100, δηλ τα 2/3 επί του συνόλου (66,4%).
Αναλυτικότερα:
Εκπαιδευτικοί ηλικίας 40-49 ετών: 17.904 (27%)
Εκπαιδευτικοί ηλικίας 30-39 ετών: 4.325 (6,5%)
118 εκπαιδευτικοί είναι κάτω των 30 ετών
Το στρες των εκπαιδευτικών
Όπως αναφέρει η Βασιλική Σ. Παππά, Ψυχολόγος και Πρόεδρος και Επιστημονική Υπεύθυνη του Πανελληνίου Συνδέσμου Σχολών Γονέων, οι εκπαιδευτικοί, ασκώντας ένα κατεξοχήν ανθρωπιστικό επάγγελμα, υπόκεινται σε συνθήκες έντονου στρες και συχνά οδηγούνται σε επαγγελματική εξουθένωση. Όπως η ίδια συμπληρώνει: Το στρες του εκπαιδευτικού εμπίπτει στη γενική κατηγορία του άγχους που δημιουργείται από το επάγγελμα, το οποίο είναι γνωστό στη διεθνή βιβλιογραφία με τον όρο «εργασιακό στρες».
Γενικά το στρες μπορεί να επέλθει, όταν ο εργαζόμενος δεν «ταιριάζει» αρκετά με την εργασία, ή όταν η εργασία του ενέχει υπευθυνότητα για την ασφάλεια, την ευημερία ή τη συμπεριφορά των άλλων. Τα ανθρωπιστικά επαγγέλματα και ιδιαίτερα το επάγγελμα του εκπαιδευτικού, είναι σαφές ότι συγκεντρώνουν πολλά από αυτά τα στοιχεία. Αρκετοί εκπαιδευτικοί θεωρούν τη διδασκαλία ιδιαίτερα στρεσογόνο. Το στρες του εκπαιδευτικού μπορεί να εκδηλώνεται με σύγχυση, επιθετικότητα, αποφευκτική συμπεριφορά, αυξημένη τάση για απουσίες, μείωση στην απόδοση τόσο του ίδιου όσο και των μαθητών. Πλευρές της απόδοσης του εκπαιδευτικού, όπως δημιουργικότητα και εφαρμογή διδακτικών τεχνικών, πλήττονται όταν αυτός βιώνει έντονο στρες. Είναι δύσκολο να καθορίσουμε ακριβώς ποιοι παράγοντες και σε τι συνδυασμό θα καταλήξουν στη δημιουργία υψηλού βαθμού στρες σε κάθε άτομο ξεχωριστά. Αυτοί οι παράγοντες συνήθως είναι: η πειθαρχία των μαθητών, οι αρνητικές στάσεις των μαθητών προς το σχολείο, ο μη επαρκής χρόνος προετοιμασίας, η έλλειψη σαφούς καθορισμού του ρόλου του εκπαιδευτικού κ.ά.
Επίσης, η προσωπικότητα του εκάστοτε εκπαιδευτικού και η ιδεολογία του έχουν προσδιοριστεί ως σημαντικοί παράγοντες στη δημιουργία αλλά και στην αντιμετώπιση του στρες.
Συνοπτικά, το στρες του εκπαιδευτικού εξαρτάται από τους ακόλουθους παράγοντες:
Τη σύγκρουση ρόλων ή την ασάφεια του ρόλου.
Την εκτίμηση του εκπαιδευτικού ότι δεν είναι ικανός να αντιμετωπίσει τις απαιτήσεις του επαγγέλματος.
Τη μειωμένη ικανότητά του να αντιμετωπίσει τις απαιτήσεις του επαγγέλματος, εξαιτίας μη ικανοποιητικών συνθηκών εργασίας.
Τις άγνωστες ή νέες επαγγελματικές απαιτήσεις.
Πηγές έξω από το ρόλο του ως εκπαιδευτικού.
Πηγή: ethnos.gr