Η κρίση μέσα από τα μάτια των νέων καθρεπτίζει τις ψυχολογικές ανησυχίες και πρακτικές δυσκολίες τους. Βασικός στόχος τους να βρουν λύσεις βελτίωσης και ανάπτυξης του βιοτικού επιπέδου και μετέπειτα η άσκηση των επαγγελμάτων που επιθυμούν ή πολλές φορές η άσκηση άλλων επαγγελμάτων για καθαρά βιοποριστικούς λόγους. Όταν οι προσπάθειες αποτυγχάνουν, πράγμα στο οποίο έρχονται αντιμέτωποι συχνά οι νέοι στην εποχή μας, θέτουν τον εαυτό τους σε ψυχολογική πίεση έντονου στρες και αγωνίας, με συνέπεια να επιδρά αρνητικά στην ψυχολογία τους.
Η συντριπτική πλειονότητα των νέων θυμώνει με την κοινωνία, λόγω έλλειψης αναπτυξιακής δυναμικής, καθώς και με την υποτυπώδη προσφορά ενός εισοδήματος, που είναι δυσανάλογο με τις ανάγκες τις καθημερινότητας. Αυτό ωθεί σημαντικό αριθμό νέων να παραμένει αρκετό καιρό είτε σε επαγγέλματα που δεν τους ικανοποιούν, είτε ακόμα και χωρίς δουλειά εξαιτίας του μεγάλου ποσοστού ανεργίας στη χώρα μας. Η Ελλάδα παραμένει σταθερά στις πρώτες θέσεις σε ποσοστά ανεργίας στην Ευρωζώνη, κυρίως σε ηλικίες κάτω των 25 ετών. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία της Eurostat, η ανεργία των νέων στην Ελλάδα παρουσιάζει το υψηλότερο ποσοστό, φτάνοντας στο 48%. Κατά συνέπεια, η αύξηση των ποσοστών ανεργίας έχει ως αποτέλεσμα τη μειωμένη επαγγελματική και οικονομική δραστηριότητα.
Ο δρόμος για την επιτυχία των ατόμων σε μικρή ηλικία φαντάζει γεμάτος εμπόδια, αλλά δεν είναι αδιάβατος. Νέοι ,χαμένοι και μόνοι, ρεαλιστές και αισιόδοξοι, οραματίζονται και τολμούν για μια καλύτερη εκδοχή της ζωής τους.
Με αυτά τα δεδομένα, πτυχιούχοι και μη μίλησαν στην «Π» για τον προσωπικό τους αγώνα σε μια εποχή σκληρής ύφεσης. Παράλληλα διασαφηνίζουν κατά πόσο ο τίτλος ενός πτυχίου κάνει ευκολότερο αυτόν τον αγώνα. Σε ρυθμούς εγρήγορσης αλλά και σύγχυσης, οι νέοι έρχονται αντιμέτωποι με την πραγματικότητα και τον φόβο της επαγγελματικής απόρριψης.
Το ζήτημα της επαγγελματικής αποκατάστασης απασχολεί περισσότερο τους πτυχιούχους, αντί να τους δίνει έναν άσο στο μανίκι λόγω εξειδίκευσης. Μάλιστα, το μεγαλύτερο ποσοστό αβεβαιότητας και ανησυχίας για το μέλλον εμφανίζεται σε άτομα με τίτλο σπουδών, αναφέρει η Μαρία Ζαχαριάκη, απόφοιτη Φιλολογίας: “Η πλειονότητα των συνομήλικών μου είναι άνεργοι. Εδώ και ένα χρόνο, που έχω αποφοιτήσει δεν έχω ασκήσει το επάγγελμά μου και σίγουρα αυτή η αβεβαιότητα με ανησυχεί, καθώς οι συνθήκες δεν με βοηθάνε για μια καλή επαγγελματική σταδιοδρομία”.
Σε αντίστοιχη θέση βρίσκεται και η Ελένη Αρβανιτάκη, απόφοιτη του Παιδαγωγικού Τμήματος, η οποία δηλώνει: «Έχω τελειώσει εκπαιδευτικός και δουλεύω ως σερβιτόρα γιατί είναι το μοναδικό επάγγελμα που μπορώ να κάνω μετά το πανεπιστήμιο μέχρι να δω τι είναι καλύτερο για το μέλλον μου”. Κάνει μάλιστα κατανοητό πως η σταδιοδρομία κάποιου δεν σχετίζεται απαραίτητα με τις σπουδές που έχει κάνει, εν αντιθέσει με παλαιότερα, που οι απόφοιτοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης είχαν άμεση απορρόφηση στο αντικείμενό τους.
Σήμερα αυτό το ενδεχόμενο φαντάζει ουτοπικό, οδηγώντας τους νέους σε άλλες λύσεις διαφυγής, ακόμα και αυτή της μετανάστευσης. Χαρακτηριστικά τονίζει η Ειρήνη Νάτου, απόφοιτη Φιλολογίας: «Έχω αναγκαστεί να κάνω δύο δουλειές, οι οποίες δεν σχετίζονται με το αντικείμενο μου. Γι’ αυτό τον λόγο σκέφτομαι να εγκαταλείψω την Ελλάδα για μια καλύτερη τύχη στο εξωτερικό”. Οι χαμηλοί αρχικοί μισθοί και η ελλιπής προοπτική ανέλιξης , είναι δύο ακόμα λόγοι για μετανάστευση, για ένα καλύτερο μέλλον ανάλογα με τις ανάγκες και προοπτικές του καθενός.
Υπάρχουν επίσης σπουδαστές, οι οποίοι παράλληλα με τις σπουδές έχουν αναγκαστεί να εργάζονται για βιοποριστικούς λόγους, ρισκάρουν για να σταθούν στα πόδια τους, προκειμένου να βρουν τρόπους λύσεων ώστε να δουν το μέλλον με μεγαλύτερη αισιοδοξία. Ο φοιτητής του Οικονομικού Τμήματος Απόστολος Τυμπακιανάκης, με όραμα να ανοίξει την δική του επιχείρηση, περιγράφει αυτή την εμπειρία στην «Π»: «Είχα την σκέψη, μαζί με άλλους δυο συμφοιτητές μου, να δημιουργήσουμε μια νέα επιχείρηση θεωρώντας ότι ήταν η καλύτερη λύση. Όμως, ο ανταγωνισμός είναι μεγάλος και οι δυσκολίες ακόμα μεγαλύτερες σε ένα κράτος με υψηλή φορολογία, παρακρατώντας περίπου το 50% από το ετήσιο εισόδημα του επιχειρηματία”.
Στις μέρες μας τα περισσότερα επαγγέλματα είναι κορεσμένα, με αποτέλεσμα να στρέφονται οι νέοι στην αναζήτηση άλλων εργασιακών αντικειμένων. Οι πτυχιούχοι δεν βρίσκονται σε ευνοϊκότερη θέση στην αγορά εργασίας από τους ανειδίκευτους εργαζομένους, καθώς παρέχουν τις ίδιες ικανότητες-δεξιότητες. Ενώ πολλοί είναι εκείνοι που εκτιμώντας τις ανάλογες συνθήκες άφησαν την σχολή τους για να βγουν έγκαιρα στην αγορά εργασίας. Ο νεαρός Νίκος Μανωλάκης, θυσίασε τις σπουδές του στο ΤΕΙ Κρήτης για τις ανάγκες της καθημερινότητας. Συγκεκριμένα αναφέρει: «Αποφάσισα να αφήσω τη σχολή μου και να εργαστώ. Οι οικονομικές απολαβές ήταν περισσότερες και πιο γρήγορες. Σε αντίθεση, με το αν σπούδαζα και έβγαινα στην αγορά εργασίας μόνο με ένα πτυχίο. Τώρα έχω ένα σεβαστό εισόδημα».