Λίγο φοβισμένα, διστάζουν να κάνουν το μεγάλο βήμα και να αφήσουν το χέρι των γονιών τους. Βλέπουν στην άλλη πλευρά της αυλής τα μεγαλύτερα παιδιά, που βρίσκονται μια «ανάσα» πριν από το Γυμνάσιο και αισθάνονται δέος.
Τα τελευταία χρόνια, ολοένα και περισσότερα σχολεία εφαρμόζουν την πρακτική «Τα εκτάκια να υιοθετούν πρωτάκια» που στόχο έχει να δημιουργήσει ένα περιβάλλον πιο φιλικό και ασφαλές για όλους.
Ο πρόεδρος του συλλόγου εκπαιδευτικών Ηρακλείου «Δ. Θεοτοκόπουλος», κ. Γιώργος Μακράκης, αναφέρει στην «Π» πως πρόκειται για μία πράξη παιδαγωγικού χαρακτήρα για την ομαλή μετάβαση των παιδιών από το Νηπιαγωγείο σε ένα μεγαλύτερο σχολείο.
Στόχος είναι να νιώσουν ασφάλεια, αφού τα μεγαλύτερα παιδιά αναλαμβάνουν να τα φέρουν σε επαφή με τον νέο κόσμο που ξετυλίγεται μπροστά τους. Έτσι, προσαρμόζονται και κοινωνικοποιούνται πιο γρήγορα.
Παράλληλα, για τους μαθητές της ΣΤ’ τάξης, είναι σημαντικό καθώς καλούνται να αναλάβουν μία ευθύνη, να έχουν την έννοια και να προσέχουν τα μικρότερα παιδιά στο διάλειμμα.
Είναι εκείνα, στα οποία απευθύνονται τα πρωτάκια όταν έχουν ένα πρόβλημα και σε περίπτωση που ντρέπονται να μιλήσουν στους εκπαιδευτικούς.
Ο κ. Μακράκης εξηγεί πως δεν πρόκειται για κάποιο πρόγραμμα με δεσμευτικό χαρακτήρα αλλά για μία πρακτική που ακολουθούν ολοένα και περισσότερα σχολεία και οι γονείς τη δέχονται με ευχαρίστηση.
Η δασκάλα του 36ου Δημοτικού Σχολείου Ηρακλείου, κ. Δέσποινα Αυγουστινάκη, αναφέρει πως «όπως όλες οι ιδέες που αλλάζουν τον κόσμο, έτσι κι αυτή ξεκίνησε απλά. Σαν ένα πρόγραμμα κατά του σχολικού εκφοβισμού σε κάποια σχολεία ή σαν πρόγραμμα για την ομαλή ένταξη των νηπίων στο Δημοτικό Σχολείο».
Στη συνέχεια, όπως και κάθε ιδέα, διανθίστηκε με καινούργια χαρακτηριστικά βασιζόμενα πάντα στις ανάγκες του κάθε σχολείου. Κάθε χρόνο πολλαπλασιάζεται, εξελίσσεται και μεταλλάσσεται με τρόπο θετικό εξυπηρετώντας πολλαπλούς σκοπούς και στόχους.
«Μέσα από το πρόγραμμα αυτό της «υιοθεσίας» οι μαθητές μας γίνονται συνυπεύθυνοι. Δίνεται η δυνατότητα σε αυτούς των μεγαλύτερων τάξεων, αρχικά μονάχα της Έκτης- τώρα πιο ευέλικτα και άλλων μεγάλων τάξεων, να μπουν πιο ενεργά στην εκπαιδευτική διαδικασία, εκπαιδεύοντας, προστατεύοντας, καθοδηγώντας τους νέους συμμαθητές τους στο καινούργιο γι’ αυτούς σχολικό περιβάλλον που αρχικά ίσως φαντάζει τεράστιο και αποθαρρυντικό».
Σημειώνει πως ο στόχος τελικά είναι ένας, «η δημιουργία ενός σχολικού περιβάλλοντος μη ανταγωνισμού. Η δημιουργία ενός σχολείου δημοκρατικού, συνεργατικού σχολείου όπου ο κάθε μαθητής θα έχει βήμα να μιλήσει να συν-ομιλήσει και να συν-διαμορφώσει το δικό του σχολείο στο οποίο θα χαίρεται να συν-υπάρχει. Ένα σχολείο έσω χρωμάτων και χαράς. Ένα σχολείο το οποίο όλοι εμείς οι δάσκαλοι ονειρευόμαστε και παλεύουμε γι’ αυτό».
Στάδια της «υιοθεσίας»
«Ενδεικτικά, τα στάδια που μπορεί να ακολουθήσει ένα σχολείο είναι τα εξής:
Η προετοιμασία των μαθητών ανά τμήμα από τον υπεύθυνο δάσκαλο του τμήματος. Αποτελεί το πρώτο βασικό και απαραίτητο στάδιο γιατί οι μαθητές πρέπει να είναι ενήμεροι για το τι σημαίνει «υιοθεσία» και τι δικαιώματα και υποχρεώσεις προκύπτουν από το γεγονός.
Η γνωριμία: Μετά από την προετοιμασία καλό είναι οι μαθητές να γνωριστούν μεταξύ τους. Τα τμήματα της Πρώτης και της Έκτης συναντιούνται σε μια τάξη και παίζουν παιχνίδια γνωριμίας όπως:
Μαγική κόλλα: Σε ζευγάρια με ένα μικρό και έναν μεγάλο μαθητή περπατάμε κολλημένοι σε ένα σημείο του σώματος. Στόχος τους να μην ξεκολλήσουν καθώς περπατούν. Το σημείο εναλλάσσεται με σύνθημα της δασκάλας.
Καθρέφτες: Πάλι σε ζευγάρια, στεκόμαστε ο ένας απέναντι από τον άλλον και προσπαθεί ο ένας να αντιγράψει τις κινήσεις του άλλου. Ο ένας είναι δηλαδή ο άνθρωπος κι ο άλλος ο καθρέφτης του. Οι ρόλοι στη διάρκεια του παιχνιδιού εναλλάσσονται.
Οδηγώ τον τυφλό: Ο ένας είναι ο τυφλός και ο άλλος ο οδηγός του. Ο οδηγός πρέπει να καθοδηγήσει τον τυφλό στον χώρο ανάμεσα από εμπόδια χωρίς να χτυπήσει πουθενά αλλά χρησιμοποιώντας μόνο ένα άγγιγμα στον ώμο ή στην παλάμη.
Έπειτα οι μαθητές κάθονται σε κύκλο ενώ ο ένας εκ των υπεύθυνων δασκάλων εξηγεί ξανά στους μαθητές μεγάλους και μικρούς ότι θα μπουν οι δύο τάξεις σε πρόγραμμα «υιοθεσίας». Πληροφορεί πως γι’ αυτό τον λόγο, οι μαθητές των δύο τάξεων θα συναντιούνται σε κοινές διδακτικές ώρες. Η «υιοθεσία» θα ισχύει και πέρα από την ώρα του μαθήματος, στα διαλείμματα, σε όλες τις εκδηλώσεις του σχολείου και για όλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς. Στο τέλος απαντώνται τυχόν απορίες των παιδιών.
Η υιοθεσία -κατανόηση και υπογραφή συμβολαίου: Οι δύο τάξεις συναντιούνται ξανά. Ένας από τους υπεύθυνους δασκάλους ανακοινώνει πως θα ακολουθήσουμε τη διαδικασία της κλήρωσης, προκειμένου να μην υπάρξουν αδικίες και προτιμήσεις στην «υιοθεσία». (Συνήθως εδώ ζητάμε από τους μαθητές της μεγαλύτερης τάξης να ετοιμάσουν ένα αυτοσχέδιο δωράκι για να το προσφέρουν στα μικρά «παιδιά» τους).
Γράφουμε όλα τα ονόματα σε χαρτάκια, κληρώνουμε και καταγράφουμε τα αποτελέσματα. Προχωράμε στο «συμβόλαιο υιοθεσίας»: Διαβάζουμε τους «όρους» του συμβολαίου, δηλαδή τους κανόνες συμπεριφοράς, που οφείλουν να τηρήσουν τόσο οι μεγαλύτεροι μαθητές όσο και οι μικρότεροι και τις υποχρεώσεις που έχουν οι μεν απέναντι στους δε.
Στη συνέχεια κάθε παιδί της μεγαλύτερης τάξης συνοδευόμενο από το πρωτάκι που υιοθέτησε υπογράφει το «συμβόλαιο» υιοθεσίας, μία συνολική φόρμα όπου αναφέρονται τα ονόματα των παιδιών και οι «όροι» του συμβολαίου».