Η κοσμήτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης, Αγγέλα Καστρινάκη, …ξεπροβόδισε τους νέους πτυχιούχους στην τελετή αποφοίτησης, με μια ομιλία γεμάτη Ευρώπη, τονίζοντάς τους παράλληλα τους κινδύνους που απειλούν τη συνοχή της.
Αναλυτικά η ομιλία της κ. Καστρινάκη:
“Σε μένα επιτρέψτε να πω δυο λόγια, που αφορούν το μέλλον σας και το μέλλον όλων μας, σε αυτές τις παράξενες νέες συνθήκες όπου ζούμε. Θα στηριχθώ σε σημεία του όρκου που σε λίγο θα απαγγείλετε.
Είπα «παράξενες» συνθήκες, αλλά ο χαρακτηρισμός είναι πολύ μετριοπαθής. Θα μπορούσαμε να πούμε αλλοπρόσαλλες ή εξωφρενικές συνθήκες. Συμμαχίες πολλών δεκαετιών, αν όχι αιώνων, κλονίζονται. Ο Δυτικός κόσμος δεν είναι πια ενιαίος. Η Ευρώπη, το πετράδι, το ψηφιδωτό, το υψηλότερο κατόρθωμα συνεννόησης των εθνών, η Ενωμένη Ευρώπη, βρίσκεται πια ανάμεσα σε δύο πυρά, ανατολικά αλλά και δυτικά.
Η Ευρώπη είναι ό,τι πολυτιμότερο έχουμε. Γιατί είναι η δημοκρατία, η ορθολογική σκέψη, η σοβαρότητα, η τόλμη να συλλαμβάνει κανείς τις πιο ρηξικέλευθες ιδέες και η ελευθερία να τις εκφράζει, ο πολιτισμός, η πολλαπλότητα, ο σεβασμός στη φύση και η προσπάθεια σωτηρίας της, η ισότητα των φύλων, η ανοχή του διαφορετικού, η αλληλεγγύη στους πιο αδύνατους (το κοινωνικό κράτος), η πίστη ότι τα προβλήματα λύνονται με τον διάλογο και τις διαπραγματεύσεις. Η Ευρώπη δεν είναι αναμάρτητη, φυσικά, έχει τα προβλήματά της, τις δυσλειτουργίες της, τα ελλείμματά της, τα συμφέροντα των κρατών της, κάποτε αντικρουόμενα, αλλά είναι ο χώρος όπου έχει ανθήσει το πνεύμα της συνεννόησης, το πνεύμα τις συναδέλφωσης, το πνεύμα του Έρασμου με το οποίο μετακινηθήκατε ίσως κατά τη διάρκεια των σπουδών σας για να γνωρίσετε τους άλλους και να σας γνωρίσουν.
Απέναντι σε αυτό το άνθος του πολιτισμού (και ας μην ντρεπόμαστε να το λέμε έτσι), υπάρχει η ωμή βία, ο εκβιασμός, η αρπακτικότητα, το δίκιο του ισχυρότερου, η θρασύτατη προσβολή, η νομιμοποίηση του ψεύδους –όχι μονάχα το ψεύδος, αλλά και η νομιμοποίησή του– η ολιγαρχία, η πιο στυγνή πλουτοκρατία, η καταπάτηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Οφείλουμε να υπερασπιστούμε την Ευρώπη, επιβεβαιώνοντας κάθε μέρα τις αξίες της.
«Θα υπερασπίζομαι, λόγω και έργω, την ελευθερία και την ισότητα, την ειρήνη και τη δημοκρατία» λέει ο όρκος μας. Δυστυχώς πρέπει να μάθουμε, τώρα, στο τέλος του πρώτου τέταρτου του αιώνα, ότι την ειρήνη και τη δημοκρατία την υπερασπιζόμαστε και με την ισχύ. Καταλαβαίνετε τι θέλω να πω, που δεν θέλω καν να το εκφέρω: με την ισχύ (την αποτρεπτική, εννοείται) και των όπλων. Μακάρι να μην το ζήσουμε ποτέ αυτό, αλλά πρέπει να ετοιμαστούμε σοβαρά για να μην το ζήσουμε. Όπως είπε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πρέπει να είμαστε έτοιμοι για όλα. Πόλεμος μαίνεται ήδη τρία χρόνια στη γειτονιά μας.
Είμαστε πολίτες της Ευρώπης. Κυκλοφορούμε ελεύθερα στα έθνη της, δουλειά μάς προσφέρεται ισότιμα στις χώρες της. Πλάι στη σημαία μας κυματίζει η σημαία της Ευρώπης με τα 27 της άστρα. Είμαστε ένα άστρο σε αυτό το στερέωμα και δεν πρέπει να ξεχνάμε το συγκλονιστικό τούτο πλεονέκτημα. Η ύπαρξη της Ελλάδας διασφαλίζεται μονάχα μέσα σε αυτό το φωτεινό στερέωμα. Είμαστε, οφείλουμε να είμαστε πατριώτες της Ευρώπης.
Βγαίνετε, αγαπημένες και αγαπημένοι μας φοιτητές, σε λίγο απόφοιτοι, σε έναν κόσμο πάρα πολύ μεταιχμιακό, επικίνδυνο, αβέβαιο. Κρατήστε την αισιοδοξία της νιότης σας και τη βούλησή σας για το καλό. Ας πούμε όλοι μαζί ότι η δημοκρατία και το δίκιο νικά γιατί είναι εντέλει το πιο αποτελεσματικό όπλο της ανθρωπότητας. Ηθική και αποτελεσματικότητα πάνε μαζί”.