Αντιδράσεις μετά την απόφαση του ΣτΕ
Επιστροφή στη δεκαετία του ’50 ή ενδυνάμωση της θρησκευτικής συνείδησης των μικρών μαθητών; Στην τάξη θα φανεί το αποτέλεσμα της απόφασης της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας που έκρινε αντισυνταγματική και αντίθετη στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου την απόφαση του τέως υπουργού Παιδείας, Νίκου Φίλη, για τις αλλαγές στον τρόπο διδασκαλίας του μαθήματος των Θρησκευτικών στις τάξεις Γ’ έως ΣΤ’ του Δημοτικού και του Γυμνάσιου. Το παραπάνω σημειώνουν στην «Π» εκπαιδευτικοί που τονίζουν ότι δεν πρέπει σε καμία περίπτωση, το μάθημα των Θρησκευτικών να λάβει τη μορφή της κατήχησης.
Διευκρινίζεται ότι η ακύρωση του ΣτΕ αφορά μεν το σύνολο της εν λόγω υπουργικής απόφασης, αλλά δεν αναφέρεται στη διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών στο Λύκειο, καθώς για το θέμα αυτό εκκρεμεί άλλη αίτηση ακύρωσης.
Το Υπουργείο Παιδείας κάνει λόγο για μία απόφαση που πηγαίνει την εκπαίδευση και την κοινωνία «πολλά χρόνια πίσω, καθώς ταυτίζεται και συντάσσεται με απόψεις ακραίων και σκοταδιστικών θεολογικών κύκλων».
Ο διευθυντής της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης Ηρακλείου, κ. Δημήτρης Αποστολάκης, αναφέρει πως τα επίμαχα βιβλία διδάσκονται για δεύτερη σχολική χρονιά.
Δεν υπάρχει ακόμα καμία ενημέρωση για το ποια διαδικασία θα ακολουθηθεί από δω και στο εξής και αναμένεται η αντίδραση του Υπουργείου Παιδείας.
Άλλος ο νόμος, άλλο η τάξη
Ο σχολικός σύμβουλος θεολόγων, ο οποίος έχει βάλει και την προσωπική του σφραγίδα στη συγγραφή των νέων προγραμμάτων, κ. Γιώργος Στριλιγκάς, επιφυλάσσεται να λάβει θέση μέχρι να έχει στα χέρια του την ίδια την απόφαση.
Εξηγεί πως έχει γίνει μία προσφυγή εναντίον των ΦΕΚ που εφαρμόστηκαν τα νέα προγράμματα σπουδών το 2016 επί Φίλη, όμως, εκείνα αναθεωρήθηκαν μετά από διάλογο με την Εκκλησία και βγήκαν νέα ΦΕΚ το καλοκαίρι του 2017 και αυτά εφαρμόζονται σήμερα.
Αναφέρει πως από το 2008, όταν ξεκίνησε μία συζήτηση για το ποιος θα απαλλάσσεται από το μάθημα, πολώθηκαν κάποιες τάσεις και κάποιοι κύκλοι έκριναν χρήσιμο να πάνε στο ΣτΕ και να κατοχυρώσουν τη δική τους ιδεολογική τρόπον τινά γραμμή, «εγώ είμαι ανήσυχος γύρω από αυτό, θα περιμένω να δω την απόφαση του ΣτΕ», τονίζει.
Εξηγεί πως η διδασκαλία άπτεται και προσωπικών δεδομένων και ανάπτυξης της θρησκευτικής συνείδησης, όπως λέει το Σύνταγμα. «Αυτά αφορούν στο νομικό καθεστώς του μαθήματος, πώς αυτά γίνονται παιδαγωγική πράξη είναι άλλο θέμα. Αυτό είναι δουλειά του δασκάλου. Έχω μεγάλη απορία πώς ένα δικαστικό όργανο μπορεί με μια συνταγή νομική να στείλει τον δάσκαλο στην τάξη να κάνει μάθημα. Είναι πολύ λεπτό θέμα, ελπίζω να μην αλλοιωθεί το νομικό καθεστώς του μαθήματος», σημειώνει ο κ. Στριλιγκάς.
Εξηγεί ότι το μάθημα είναι ανοιχτό, εδώ και 30 με 40 χρόνια, οποιοσδήποτε μπορεί να το παρακολουθεί, Μουσουλμάνος, άθρησκος, «εννοείται ότι επικεντρώνεται στην τοπική θρησκευτική παράδοση, στην Ορθοδοξία. Αν η απόφαση προσανατολίσει το μάθημα σε έναν κατηχητικό σκοπό, αυτό φοβάμαι ότι θα έχει συνέπειες άλλες, παιδαγωγικά, κατ΄ αρχάς, αυτό θα είναι επιστροφή στη δεκαετία του ‘50», σημειώνει.
Ο θεολόγος, καθηγητής του Λυκείου Γαζίου κ. Παναγιώτης Ασημακόπουλος εξηγεί πως η απόφαση του ΣτΕ δεν έχει νόημα, αφού αφορά αποφάσεις του Ν. Φίλη που αντικαταστάθηκαν με αποφάσεις του Κ. Γαβρόγλου, «μιλάμε για κάτι νεκρό ήδη», σημειώνει.
Το τρωτό, όπως λέει, σημείο που τον προβληματίζει είναι ότι «επικαλούνται το άρθρο για τη διαμόρφωση της θρησκευτικής συνείδησης στην Ελλάδα που υποτίθεται ότι δεν καλύπτεται από το νέο μάθημα, το οποίο έχει τη λογική να ανοιχτούμε ακόμα περισσότερο στους άλλους πολιτισμούς και τις θρησκείες.
Δηλαδή, το ΣτΕ θέλει να κοιτάμε μόνο τα δικά μας και να αδιαφορούμε για τους άλλους;», αναρωτιέται.
Πρόκειται, όπως λέει, για ένα μάθημα ανοιχτό, πλουραλιστικό, «είναι κακό ένα παιδί τελευταίων τάξεων Δημοτικού ή Γυμνασίου να μαθαίνει ότι ο Μουσουλμάνος συμμαθητής του έχει ραμαζάνι ή πιστεύει στον Αλλάχ;»
Ο κ. Ασημακόπουλος σημειώνει ότι η προσφυγή έγινε από τη Μητρόπολη Πειραιώς και ο Μητροπολίτης Πειραιώς, όπως και ο Αμβρόσιος, είναι γνωστοί για τον συντηρητισμό και τις σκληροπυρηνικές ιδέες τους.
Λέει με νόημα ότι θρίαμβοι κάποιων συντηρητικών θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν γραφικότητες και εκ του περισσού. «Επιμένω ότι το «κλειδί» είναι ο συνειδητοποιημένος θεολόγος, ο, τι βιβλίο και πρόγραμμα σπουδών και να έχει», σημειώνει. Αναρωτιέται αν υπάρχει σχέδιο Β΄, δηλαδή ποιο είναι το σκεπτικό του ΣτΕ, να επιστρέψουν τα παλιά βιβλία. «Είμαστε στην αρχή κάποιων ζυμώσεων», υποστηρίζει.
Σημειώνεται πως η απόφαση δεν αφορά στο Λύκειο, ο κ. Ασημακόπουλος αναφέρει πως παλιότερα στη Β΄Λυκείου το μάθημα ήταν θρησκειολογία, το βιβλίο θύμιζε εγκυκλοπαίδεια και υπήρχε πολλή ύλη για τις άλλες θρησκείες, όπως τον Βουδισμό. Ήταν ένα κουραστικό βιβλίο για τους μαθητές.«Για μένα, ένας μαθητής πρέπει να μαθαίνει για την Ορθοδοξία αλλά και για τις άλλες θρησκείες.
Να λέει ότι «πιστεύω ότι ο Χριστός είναι υιός του Θεού και Θεός» και να ξέρει, παράλληλα, ότι ο Μουσουλμάνος θεωρεί τον Χριστό απλώς έναν προφήτη. Με αυτό τον τρόπο εδραιώνεται περισσότερο η θρησκευτική του συνείδηση, αν, δηλαδή, κάνει τη σύγκριση», αναφέρει.
“Παλινωδίες”
«Θεωρώ ότι το μάθημα των θρησκευτικών έχει μια ιδιαίτερη σημασία και παίζει έναν σημαντικό μορφωτικό ρόλο στους νέους μαθητές, ουσιαστικά, όμως, σε μια πολυπολιτισμική κοινωνία δε θα πρέπει να ταυτίζεται με την κατήχηση», τονίζει ο πρόεδρος του συλλόγου εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας Ηρακλείου «Ν. Καζαντζάκης», κ. Μανώλης Μπελαδάκης.
Κάνει λόγο για μία κόντρα που προκύπτει μετά από ανεύθυνες και πρόχειρες αποφάσεις από κάποιους υπουργούς που μόνο καλό δεν κάνουν στο μάθημα.
Τονίζει πως αυτά τα θέματα θα πρέπει να προσεγγίζονται με σοβαρότητα, «γιατί τέτοιου είδους παλινωδίες φοβάμαι ότι θα οδηγήσουν στο τέλος στην κατάργηση του μαθήματος», σημειώνει.