Το σχολείο αποτελεί πάντα το καμάρι ενός χωριού και ο δάσκαλος είναι πρόσωπο περιωπής για τους κατοίκους της περιοχής. Οι δεκαετίες περνούν, η ύπαιθρος ερημώνει και σχολικά κτίρια που άλλοτε έσφυζαν από ζωή σήμερα μετρούν τους μαθητές τους στα δάκτυλα των χεριών. Η «Π» παρουσιάζει τα μονοθέσια σχολεία του Ηρακλείου, τα Δημοτικά Σχολεία Αγίου Κύριλλου, Αμιρών, Κρότου, Μαράθου και το 1ο Δημοτικό Σχολείο Βουτών, στο οποίο διδάσκει μόνο ένας εκπαιδευτικός.
Μετρά μόλις έξι μαθητές
Μόλις έξι μαθητές μετρά το Δημοτικό Σχολείου Αγίου Κύριλλου, από έναν στις Γ’ και Δ’ τάξεις και από δύο στις Ε’ και ΣΤ’. «Τα παιδιά λιγοστεύουν και ίσως αναγκαστούμε να κλείσουμε, υπάρχει δημογραφικό πρόβλημα» αναφέρει στην «Π» ο δάσκαλος του σχολείου, κ. Γιώργος Παπαδάκης, ο οποίος κατάγεται από τον Κρότο και μένει στη Μιαμού.
Παλιότερα το σχολείο είχε περίπου 15 παιδιά, τώρα ο αριθμός ακολουθεί μια φθίνουσα πορεία. «Τα παιδιά έχουν συνηθίσει σε ένα τέτοιο περιβάλλον. Είναι σα μια οικογένεια. Τα μονοθέσια δε διαφέρουν σε τίποτα από τα πολυθέσια σχολεία, γίνεται μία πολύ αξιόλογη δουλειά. Απόφοιτοί μας αριστεύουν και στις πανελλήνιες» αναφέρει ο κ. Παπαδάκης. Όπως λέει, αν κλείσουν τα μονοθέσια σχολεία, τα χωριά θα χάσουν κάτι πολύτιμο και ίσως είναι αιτία για να τα εγκαταλείψουν ακόμα περισσότεροι κάτοικοί τους. «Η ύπαιθρος μαραζώνει» παρατηρεί με παράπονο.
Από το Ρέθυμνο στα Αμιρά
Η κ. Αγάπη Κονταξάκη, αναπληρώτρια εκπαιδευτικός από το Ρέθυμνο, έχει στο σχολείο της, το Δημοτικό Αμιρών, οχτώ μαθητές, έναν στην Α’, τρεις στη Β΄, δύο στη Δ’ και δύο στη ΣΤ΄ τάξη, τα μισά παιδιά από τα οποία προέρχονται από άλλες χώρες των Βαλκανίων.
Στο ίδιο σχολείο βρίσκεται για δεύτερη χρονιά και αναφέρει πως μεταξύ τους οι μαθητές έχουν μία πολύ καλή σχέση. Αναγνωρίζει πως είναι δύσκολο να διδάσκει κανείς συγχρόνως σε τέσσερις τάξεις. Πάντως, η κ. Κονταξάκη, η οποία μένει στη Βιάννο, αισθάνεται πως είναι η… δασκάλα του χωριού.
Μία ώρα για να πάει στο σχολείο
Κάθε μέρα ο κ. Γρηγόρης Σαχίνογλου χρειάζεται μία ώρα για να πάει από το σπίτι του στο Ηράκλειο στο Δημοτικό Σχολείο Κρότου, όπου είναι ο μοναδικός δάσκαλος. Το σχολείο έχει δέκα μαθητές, δύο στην Α’, τέσσερις στη Β΄, δύο στη Δ’ και από έναν στην Ε’ και ΣΤ’, ενώ την περσινή χρονιά είχε δώδεκα και στο παρελθόν πολλούς περισσότερους. «Δεν έχουμε κάποιο πρόβλημα, τα παιδιά συνεργάζονται πολύ καλά.
Όταν κάποιος κάνει μάθημα, οι υπόλοιποι μαθητές απασχολούνται με κάτι διαφορετικό και ο ένας σέβεται τον άλλο» περιγράφει ο κ. Σαχίνογλου. Όπως λέει, στα μονοθέσια σχολεία δεν υπάρχουν ειδικότητες, όπως εκπαιδευτικοί για μουσική ή για αγγλική γλώσσα. «Χρειάζεται συνεχής εγρήγορση από πλευράς εκπαιδευτικού, ο χρόνος πιέζει, απαιτείται σωστή οργάνωση και καλή προετοιμασία» αναφέρει. Ο ίδιος είναι αναπληρωτής εκπαιδευτικός και εργάζεται στα σχολεία εδώ και επτά χρόνια, πρώτη φορά διδάσκει σε μονοθέσιο αλλά έχει κάνει μάθημα σε διθέσιο σχολείο. Θεωρεί ότι είναι μία πρόκληση και σημαντική εμπειρία για τον ίδιο.
“Τα μεγάλα παιδιά βοηθούν τα μικρά”
Στο Δημοτικό Σχολείο Μαράθου φοιτούν φέτος 15 μαθητές, τρεις στην Α’, ένας στη Β’, πέντε στη Γ’, ένας στη Δ’, τέσσερις στην Ε΄ και ένας στη ΣΤ’ τάξη.
Η αναπληρώτρια εκπαιδευτικός κ. Αναστασία Μπούκη είναι από την Αθήνα και μένει στο Ηράκλειο. Αναφέρει στην «Π» πως στο Μάραθος αισθάνεται ως η «δασκάλα του χωριού».
Μάλιστα είχε εργαστεί και παλιότερα στο σχολείο και η ίδια ζήτησε φέτος να καλύψει την κενή θέση που υπήρχε.
Την… εξιτάρει ο τρόπος με τον οποίο καλείται να διαχειριστεί το μονοθέσιο σχολείο. Όπως λέει, αν είναι κανείς οργανωμένος και κρατά απασχολημένα τα παιδιά που δεν κάνουν μάθημα με εργασίες, τότε μπορεί να δουλέψει εύκολα.
«Τα παιδιά είναι συνηθισμένα να κάνουν μάθημα όλα μαζί. Τα μεγάλα βοηθούν τα μικρά οικειοθελώς, χωρίς να το ζητήσει ο δάσκαλος» αναφέρει.
Σαν οικογένεια
Ο κ. Νικόλαος Μίχος κατάγεται από το Βόλο, αλλά εδώ και 15 χρόνια έχει αποφασίσει να μείνει μόνιμα στην Κρήτη. Σήμερα διδάσκει στο 1ο Δημοτικό Σχολείο Βουτών, το οποίο λειτουργεί φέτος ως μονοθέσιο, αφού έχει λιγότερα από 15 παιδιά. Θεωρεί πως όταν στην τάξη υπάρχουν λίγοι μαθητές, η διδασκαλία είναι πιο αποτελεσματική, ο εκπαιδευτικός μπορεί να προσεγγίσει ιδιαίτερα κάποιο μαθητή, αν το χρειάζεται. Στο σχολείο, όπως περιγράφει, επικρατεί μία οικογενειακή κατάσταση, αφού ο ένας γνωρίζει τον άλλο σε βάθος.