Η φάρμα του Χρήστου Μπαδέκα στην Πεντάπολη Σερρών αποτελεί ένα πρότυπο σύγχρονης κτηνοτροφικής μονάδας, που εστιάζει στην συνεχή γενετική βελτίωση των ζώων και στην αυστηρή διαχείριση των αποδόσεων, προκειμένου να πετύχει υψηλά ποιοτικά και ποσοτικά επίπεδα παραγωγής.
Ο Χρήστος Μπαδέκας μπορεί να μην προέρχεται από κτηνοτροφική οικογένεια, καθώς είναι δάσκαλος με μεταπτυχιακές μάλιστα σπουδές, όμως το συνεχές ενδιαφέρον για εξέλιξη και η παρότρυνση του πατέρα του, που παλιότερα ασχολούνταν με την οικόσιτη κτηνοτροφία, τον ώθησε να δημιουργήσει μια φάρμα – πρότυπο, που ξεχωρίζει στην Ελλάδα ακολουθώντας Γαλλικά πρότυπα, για τη γενετική βελτίωση που τηρεί και εφαρμόζει κατά γράμμα, με σκοπό την ευζωία από τη μια και την αύξηση των αποδόσεων σε γάλα και φυσικά της ποιότητας αυτού.
”Ξεκινήσαμε τη φάρμα το 2015 – 2016 μαζί με τον πατέρα μου, ο οποίος επίσης δεν προέρχεται από κτηνοτροφική οικογένεια, όμως ανέκαθεν ενδιαφέρονταν για τη βελτίωση των οικόσιτων ζώων που διατηρούσε”, μας λέει ο Χρήστος, ο οποίος το πρωί είναι στις αίθουσες και παραδίδει μαθήματα στα παιδάκια και από το μεσημέρι – απόγευμα και μετά ασχολείται με την πρότυπη φάρμα, η οποία αποτελεί την επιτομή θα λέγαμε της κτηνοτροφίας ακριβείας.
Γενετική βελτίωση και γενεαλογία
Όλα τα ζώα της φάρμας είναι πιστοποιημένα με γενεαλογικό πιστοποιητικό (pedigree), το οποίο εξασφαλίζει την καθαρότητα της ράτσας και το ιστορικό απόδοσης των ζώων για τρεις γενιές πίσω. Οι επιλογές ζώων βασίζονται στη γενετική καθαρότητα και στον έλεγχο για ασθένειες, ώστε τα ζώα να είναι απαλλαγμένα από ζωνόσους, διασφαλίζοντας έτσι την υγεία του κοπαδιού.
Στη μονάδα, όπως μας λέει ο Χρήστος Μπαδέκας γίνεται τεχνητή σπερματέγχυση, αποκλειστικά με κριούς ovitest, οι οποίοι είναι γνωστοί για την υψηλή τους ποιότητα, διασφαλίζοντας ότι δεν υπάρχει αιμομιξία και ότι η γενετική βελτίωση προχωρά αποτελεσματικά. Μέσω της γενετικής βελτίωσης, η φάρμα επικεντρώνεται και στη διαμόρφωση του μαστού των ζώων, επιδιώκοντας γρηγορότερο και πιο αποτελεσματικό άρμεγμα, σύμφωνα με τον Χρήστο.
Αυτό που κάνει τη συγκεκριμένη φάρμα ξεχωριστή, είναι ότι πραγματοποιεί γαλακτομετρήσεις κάθε 35 ημέρες με υπερβολική ακρίβεια, ώστε να παρακολουθεί στενά τις αποδόσεις των ζώων.
Παραγωγικότητα και διαχείριση ζώων
Αυτό που κάνει τη συγκεκριμένη φάρμα ξεχωριστή, είναι ότι πραγματοποιεί γαλακτομετρήσεις κάθε 35 ημέρες με υπερβολική ακρίβεια, ώστε να παρακολουθεί στενά τις αποδόσεις των ζώων. Αυτό περιλαμβάνει τον έλεγχο όχι μόνο της ποσότητας του παραγόμενου γάλακτος αλλά και της ποιότητας του, όπως η περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες, λιπαρά και σωματικά κύτταρα, μας λέει ο νεαρός κτηνοτρόφος.
Τα ζώα κατηγοριοποιούνται σε δύο γκρουπ – υψηλής και χαμηλής απόδοσης και ανάλογα με τις αποδόσεις τους, γίνεται διαφορετική διαχείριση σε αυτά. Ζώα που δεν επιτυγχάνουν τα αναμενόμενα κιλά σε γάλα ή έχουν θέματα υγείας αποσύρονται σταδιακά.
Όπως μας λέει ο Χρήστος: ”Στη φάρμα αρμέγονται από 550 έως 650 ζώα ανά περίοδο, με συνεχείς εκκαθαρίσεις και αναπαραγωγές ανά 35 ημέρες. Τα ζώα αρμέγονται τρεις φορές την ημέρα, με μέσο όρο παραγωγής πάνω από 560 κιλά γάλα το χρόνο ανά ζώο. Ένας από τους κύριους στόχους μας στο μέλλον, είναι η εγκατάσταση συστήματος ηλεκτρονικής γαλακτομέτρησης, το οποίο θα επιτρέψει ακόμη μεγαλύτερη ακρίβεια στις μετρήσεις και θα μειώσει τον χειρωνακτικό φόρτο”.
Υποδομές και εξοπλισμός
Η φάρμα Μπαδέκα που είναι γνωστή για τις συνεργασίες της με πανεπιστήμια και όχι μόνο, διαθέτει 24άρι αρμεκτήριο με σύστημα ψεκασμού των μαστών για την απολύμανση και προστασία από μαστίτιδες. Παράλληλα, δύο μηχανές για τον απογαλακτισμό των νεαρών ζώων, ώστε να διασφαλίζεται έτσι ότι η διαδικασία είναι αυτόματη και πιο αποδοτική. Επιπλέον, χρησιμοποιεί δύο ταινίες διατροφής που επιτρέπουν την ταυτόχρονη και αυτόματη διανομή της τροφής στα ζώα, κάτι που βελτιώνει τη διαχείριση του χρόνου και την ακρίβεια στη διατροφή. Το σύστημα αερισμού που υπάρχει επίσης, διατηρεί τον χώρο ευάερο, διασφαλίζοντας καλύτερες συνθήκες υγιεινής για τα ζώα.
Διατροφή και καλλιέργεια
Η φάρμα καλλιεργεί βρώμη και προμηθεύεται τροφές όπως τριφύλλι, καλαμπόκι, κριθάρι, ενσίρωμα και ξερό χόρτο από σταθερούς συνεργάτες. ”Τις αποθήκες τις γεμίζουμε με τροφές το καλοκαίρι, ώστε να υπάρχει συνεχής διαθεσιμότητα για τα ζώα, που καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες ποιοτικής τροφής για να διατηρήσουν την παραγωγικότητά τους”, μας λέει ο Χρήστος, που δίνει μεγάλο βάρος ειδικά στο τριφύλλι που προμηθεύεται, όπως μας λέει αλλά και στις υπόλοιπες τροφές βέβαια.
Συνεργασίες και εργατικό δυναμικό
Η κτηνοτροφικά μονάδα συνεργάζεται στενά με έναν καταξιωμένο κτηνίατρο και έναν ζωοτέχνη. Αυτό είχε ιδιαίτερη σημασία στην αρχή, όταν γίνονταν οι πρώτες επιλογές και σχεδιασμοί της μονάδας, αλλά φυσικά και στην πορεία, καθώς υπάρχουν εξελίξεις στον κλάδο. Παράλληλα, απασχολεί τέσσερα άτομα για πολλά χρόνια, τα οποία έχουν εκπαιδευτεί και εξειδικευτεί στη διαχείριση των διαδικασιών. Ο Χρήστος αναγνωρίζει την έλλειψη εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού ως σημαντική πρόκληση. Όπως ως πρόκληση αντιμετωπίζει και τη συμμετοχή της φάρμας σε προγράμματα και έρευνες, που σχετίζονται με τη γενετική βελτίωση και την απόδοση των ζώων. Αυτό βοηθά στη βελτίωση των αποτελεσμάτων και την υιοθέτηση νέων τεχνικών και τεχνολογιών.
Παρά το γεγονός ότι η φάρμα δεν έχει ενταχθεί σε κτηνοτροφικά προγράμματα χρηματοδότησης, καταφέρνει και βασίζεται σε ίδιους πόρους για επενδύσεις, δίνοντας έμφαση στο ζωικό κεφάλαιο και στα μηχανήματα. Επίσης, πουλάει ζώα και κρατάει τα καλύτερα παράγωγα για να ενισχύσει το κοπάδι της.
”Κάθε ζώο που διατηρείται συνοδεύεται από στοιχεία για την παραγωγικότητα της μητέρας του, καθώς καταγράφονται πόσα κιλά γάλα έχει παράξει μέσα στη χρονιά”, καταλήγει ο Χρήστος, ο οποίος αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση για πολύ κόσμο, καθώς μέσα σε λίγα χρόνια και παρότι δεν γνώριζε το αντικείμενο, κατόρθωσε, με σύγχρονες τεχνικές και μεθόδους και επενδύοντας στη γενετική βελτίωση, την τεχνολογία και την υψηλή ποιότητα, να εξελιχθεί.