Αρκετά είναι τα προβλήματα ουσίας που αντιμετωπίζει λίγο πριν την προκήρυξή του το πρόγραμμα νέων γεωργών, για το οποίο βρίσκεται σε εξέλιξη διαβούλευση που ολοκληρώνεται την Πέμπτη 25 Ιουλίου.
Το νέο πρόγραμμα αναμένεται να προκηρυχθεί το Φθινόπωρο με τον προϋπολογισμό του, όπως έχει ανακοινωθεί να φθάνει τα 410 εκατ. ευρώ και αρκετοί είναι νέοι που ετοιμάζονται και στην Κρήτη να καταθέσουν προτάσεις για ένταξη, φαίνεται πάντως να υπάρχουν αρκετές ενστάσεις και διαφοροποιήσεις σε σχέση με τις προϋποθέσεις αλλά και τον τρόπο υλοποίησης του προγράμματος.
Οι διαφορετικές απόψεις εκφράζονται και στη διαβούλευση με τα περισσότερα σχόλια να συγκεντρώνουν τα κριτήρια επιλεξιμότητας και τις δεσμεύσεις και τις υποχρεώσεις των δικαιούχων.
Η “Π” μίλησε για το θέμα με τον Μιχάλη Καμπιτάκη, έμπειρο συνδικαλιστή του αγροτικού χώρου, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Ένωσης Ηρακλείου που δραστηριοποιείται στον συνεταιρισμό των Κάτω Ασιτών.
Εκτός από τα παραπάνω ο κ. Καμπιτάκης έχει και την προσωπική εμπειρία αφού ο ίδιος εντάχθηκε σε πρόγραμμα νέων αγροτών στο παρελθόν και αξιοποίησε τα χρήματα που πήρε. Σύμφωνα με όσα ανέφερε, αν και έχουν μεσολαβήσει πολλά προγράμματα και θα έπρεπε η εμπειρία να βελτιώνει τα πράγματα, δυστυχώς ούτε αυτήν την φορά τα πράγματα είναι στο σωστό δρόμο.
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε: «το ποσό των 42.500 ευρώ που κατ’ ανώτερο ποσό δίνεται σε κάθε δικαιούχο είναι κατά πολύ μικρότερο από αυτό που δίνεται σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που φθάνει ανά δικαιούχο και τις 70.000 ευρώ».
Ωστόσο, το τελικό ποσό δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα κατά τον κ. Καμπιτάκη, ο οποίος επισημαίνει ότι θα έπρεπε η κατανομή αλλά και η κάλυψη των επενδύσεων, που πρόκειται να κάνει ένας νέος γεωργός, να καλύπτεται ποσοστιαία και ανάλογα με την επένδυση, π.χ. 50% για την αγορά ενός τρακτέρ.
Αναφερόμενος γιατί ως σήμερα δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα τα προγράμματα αυτά ο κ. Καμπιτάκης λέει: «Δίνουν κάποια χρήματα και μετά εγκαταλείπουν τους νέους γεωργούς στην μοίρα τους.
Γιατί όταν επενδύει και παράγει αλλά αναγκάζεται να πουλήσει το προϊόν του σε εξευτελιστικές τιμές δεν έχει περιθώρια, και εγκαταλείπει. Υποτίθεται ότι αυτά τα προγράμματα έχουν ως στόχο την αναζωογόνηση της υπαίθρου και την δημιουργία επαγγελματιών γεωργών.
Δεν μπορούν όμως οι νέοι μας να ζήσουν μόνο ασκώντας αυτό το επάγγελμα κι έτσι αναγκάζονται να στρέφονται σε άλλες δουλειές».
Επιχειρηματικό σχέδιο υποψηφίων
Οι υποψήφιοι προκειμένου να αξιολογηθούν υποχρεούνται να υποβάλουν πολυετές Επιχειρηματικό Σχέδιο, το οποίο πρέπει να περιγράφει με ρεαλιστικότητα τις ενέργειες για την ανάπτυξη της γεωργικής εκμετάλλευσης σε σχέση με την αρχική κατάσταση μέσω διατύπωσης σχετικών δεσμευτικών ποσοτικών στόχων για την οικονομική και περιβαλλοντική βιωσιμότητα της εκμετάλλευσης.
Το επιχειρηματικό σχέδιο πρέπει να έχει γεωργικό προσανατολισμό και να αφορά τον γεωργικό τομέα, δηλαδή να αφορά την πρωτογενή γεωργική παραγωγή, συμπεριλαμβανομένων δραστηριοτήτων όπως η διαλογή και απλή συσκευασία ιδίων προϊόντων.
Ως έναρξη υλοποίησης του επιχειρηματικού σχεδίου θεωρείται η ημερομηνία λήξης της προθεσμίας υποβολής των αιτήσεων στήριξης στο ΟΠΣΚΕ. Κατά συνέπεια το πρώτο έτος υλοποίησης αφορά την ΕΑΕ που υποβάλλεται μετά την ανωτέρω ημερομηνία.
Η ελάχιστη διάρκεια υλοποίησης του επιχειρηματικού σχεδίου είναι τα τρία και η μέγιστη τα τέσσερα έτη. Το επιχειρηματικό σχέδιο αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της αίτησης στήριξης και συμπληρώνεται σε συγκεκριμένα πεδία του ΟΠΣΚΕ για τα οποία είναι δυνατή η πρόβλεψη ελάχιστου και μέγιστου αριθμού χαρακτήρων κειμένου.
Η υποβολή του επιχειρηματικού σχεδίου σε ηλεκτρονική μορφή, όπως και η συμφωνία με το περιεχόμενο και τις προϋποθέσεις του παρόντος άρθρου είναι υποχρεωτική, δηλαδή αποτελεί όρο επιλεξιμότητας.
Οι προϋποθέσεις για την ένταξη
Για να ενταχθεί κάποιος στο πρόγραμμα των Νέων Αγροτών δεν θα πρέπει, αν είναι μεγαλύτερος των 40 ετών, να είναι νόμιμος κάτοχος οικονομικά αυτόνομης γεωργικής – κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης.
Εφόσον υπάρχει ζωικό κεφάλαιο, αυτό πρέπει να είναι ιδιόκτητο. Επιπλέον, θα πρέπει να υποβάλουν παραδεκτή δήλωση ΟΣΔΕ το έτος 2024 με τυπική απόδοση που υπερβαίνει τα 12.000 ευρώ στην ηπειρωτική χώρα, την Κρήτη και την Εύβοια, τα 10.000 ευρώ στα νησιά με πληθυσμό μεγαλύτερο των 3.100 κατοίκων και τα 8.000 ευρώ στα νησιά με πληθυσμό μικρότερο ή ίσο των 3.100 κατοίκων ή να έχουν δηλώσει τουλάχιστον 103 κυψέλες στην ηπειρωτική Χώρα, την Κρήτη και την Εύβοια, 74 στα νησιά της Χώρας με λιγότερους από 3.100 κατοίκους και 92 στα υπόλοιπα νησιά της Χώρας.
Όπως σημειώνεται κατά την υποβολή της αίτησης στήριξης οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να χαρακτηρίζονται από το Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων ως νεοεισερχόμενοι στον αγροτικό τομέα. Κατά τα έτη 2019 έως 2022, να μην έχουν υποβάλει δήλωση ΟΣΔΕ με μέσο όρο τυπικής απόδοσης που υπερβαίνει τα 12.000 ευρώ στην ηπειρωτική χώρα, την Κρήτη και την Εύβοια και τα 10.000 ευρώ στα νησιά πλην Κρήτης και Εύβοιας ή τα 16.000 ευρώ σε οποιοδήποτε από αυτά τα έτη.
Τέλος, θα πρέπει να υποβάλουν εμπρόθεσμη αίτηση στήριξης και τυποποιημένο επιχειρηματικό σχέδιο ανάπτυξης της γεωργικής τους εκμετάλλευσης εντός των προθεσμιών που θα οριστούν στην πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος.
Οι δεσμεύσεις των δικαιούχων
Οι δεσμεύσεις που αναλαμβάνουν οι δικαιούχοι είναι οι εξής:
1. Να αποκτήσουν την ιδιότητα του επαγγελματία αγρότη εντός δύο ετών από την ημερομηνία χαρακτηρισμού τους ως νεοεισερχομένων επαγγελματιών στον αγροτικό τομέα και να τη διατηρήσουν για τέσσερα έτη μετά το έτος ολοκλήρωσης του επιχειρηματικού τους σχεδίου.
2. Να πετύχουν τον ποσοτικό στόχο της αύξησης της τυπικής απόδοσης της εκμετάλλευσης κατά τουλάχιστον 20% σε σχέση με την τυπική απόδοση της αρχικής κατάστασης, ενώ ταυτόχρονα κατά την ολοκλήρωση αυτή δεν πρέπει να υπολείπεται των 16.000 ευρώ στην ηπειρωτική χώρα, Κρήτη και Εύβοια, των 14.000 ευρώ στα νησιά με πληθυσμό άνω των 3.100 κατοίκων και των 10.700 ευρώ στα υπόλοιπα νησιά.
3. Να υπαχθούν εντός 24 μηνών από την ημερομηνία έκδοσης της απόφασης ένταξης στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ και να παραμείνουν σε αυτό τουλάχιστον για τέσσερα έτη μετά το έτος ολοκλήρωσης του επιχειρηματικού τους σχεδίου. Από το 2024 έως και τέσσερα έτη μετά το έτος ολοκλήρωσης του επιχειρηματικού τους σχεδίου να υποβάλουν κάθε έτος δήλωση στο ΟΣΔΕ.
4. Να παρακολουθήσουν (δωρεάν) εκπαιδευτικό διάρκειας τουλάχιστον 250 ωρών.
5. Να πραγματοποιήσουν πωλήσεις αγροτικών προϊόντων βάσει Ε3 οι οποίες, ως προς την τυπική απόδοση εισόδου, πρέπει, από το δεύτερο έτος του επιχειρηματικού σχεδίου να ανέρχονται στο 50% αυτής και στο 60% αυτής κατά την ολοκλήρωση του επιχειρηματικού σχεδίου.