Η αγροτική παραγωγή αποτελεί τον πιο σημαντικό παράγοντα για την ανάπτυξη του πρωτογενή τομέα στην Ελλάδα και έναν από τους πιο σημαντικούς για την ενίσχυση της εθνικής οικονομίας συνολικά.
Μια έρευνα που επιμελήθηκε για τον οργανισμό διαΝΕΟσις ο Μιχάλης Καθαράκης, διαχειριστής του Μεσογειακού Κέντρου Ικανοτήτων Αγροδιατροφής και Διευθυντής του ΚΔΒΜ-ΙΣΑΕΚ των Τεχνικών Σχολών του Επιμελητηρίου Ηρακλείου, αποκαλύπτει τις ανάγκες της αγροτικής εκπαίδευσης και προτείνει λύσεις για την αναβάθμιση της εκπαίδευσης των νέων αγροτών και την εξέλιξη της σύγχρονης αγροτικής παραγωγής στη χώρα μας.
Όπως αναφέρει ο κ. Καθαράκης στο Patris.gr, η έρευνα επικεντρώνεται στην καινοτομία του αγροδιατροφικού τομέα, συγκρίνοντας την εκπαίδευση των αγροτών στην Ελλάδα με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ώστε να προσδιοριστεί η θέση της χώρας σε αυτόν τον τομέα.
Το ποσοστό των Ελλήνων αγροτών που έχει λάβει πλήρη κατάρτιση βρίσκεται στο 0,7% (στοιχεία Eurostat), ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 14 φορές μεγαλύτερος, στο 10,2%.
Από τα αποτελέσματα της έρευνας προκύπτει ότι η Ελλάδα υστερεί σημαντικά σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρώπης στην εκπαίδευση των αγροτών. Για παράδειγμα, στη Γερμανία υπάρχει διετής εκπαίδευση για τους νέους αγρότες, προτού εισέλθουν στην αγροτική παραγωγή. Το ίδιο ισχύει και για χώρες όπως η Γαλλία, η Ολλανδία, η Ιταλία και η Ισπανία.
*Αναλυτικά η έρευνα του διαΝΕΟσις εδώ
Η παραδοσιακή μάθηση από γενιά σε γενιά
«Ο Έλληνας αγρότης δεν έχει τη δέουσα εκπαίδευση, καθώς οι γνώσεις του προέρχονται κυρίως από την παραδοσιακή μέθοδο του «έμαθα από τον πατέρα μου», ενώ σε άλλες χώρες της Ευρώπης οι αγρότες εκπαιδεύονται πριν βγουν στο χωράφι» επισημαίνει ο κ. Καθαράκης.
Η ενίσχυση των προγραμμάτων αγροτικής εκπαίδευσης και κατάρτισης είναι απαραίτητη για να ενδυναμωθούν οι αγρότες με τις απαραίτητες γνώσεις, ώστε να γίνουν ανταγωνιστικοί σε μια αγορά που συνεχώς εξελίσσεται.
Όπως αναφέρει η έρευνα της διαΝΕΟσις, η Ελλάδα μπορεί να μάθει από το μοτίβο που χρησιμοποιούν διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, στον τομέα της αγροτικής εκπαίδευσης.
Συγκεκριμένα, όπως η Γαλλία, η Γερμανία, η Ολλανδία, η Ισπανία, η Ιταλία και η Δανία ακολουθούν διαφορετικές προσεγγίσεις που μπορούν να βοηθήσουν την Ελλάδα να βελτιώσει την εκπαίδευση των αγροτών της και να αντιμετωπίσει τις σύγχρονες προκλήσεις του αγροτικού τομέα.
Για παράδειγμα:
Γαλλία: Έχουν πανεπιστήμια με κέντρα μάθησης σε πολλές περιοχές που συνδυάζουν τη θεωρία με την πρακτική. Εστιάζουν στην προστασία του περιβάλλοντος και χρησιμοποιούν νέες τεχνικές, όπως η ανάπτυξη πρωτεϊνών από έντομα.
Γερμανία: Χρησιμοποιούν ένα σύστημα που συνδυάζει τη θεωρητική εκπαίδευση με πρακτική άσκηση στις επιχειρήσεις. Εκπαιδεύουν τους αγρότες στη σύγχρονη γεωργία, όπως η γεωργία ακριβείας.
Ολλανδία: Έχουν το μεγαλύτερο ποσοστό πλήρως εκπαιδευμένων αγροτών στην Ευρώπη, με έμφαση στη συνεργασία πανεπιστημίων και επιχειρήσεων για την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και συστημάτων καλλιέργειας.
Ισπανία: Εφαρμόζουν βιώσιμες και καινοτόμες γεωργικές πρακτικές, όπως η χρήση δορυφορικών δεδομένων, και δίνουν μεγάλη σημασία στις βιολογικές καλλιέργειες και την αποδοτική άρδευση.
Ιταλία: Εστιάζουν στα τοπικά προϊόντα και την προώθηση των αυθεντικών προϊόντων, όπως τα προϊόντα ΠΟΠ. Επίσης, ενισχύουν τον αγροτουρισμό και τη διαχείριση των προϊόντων.
Δανία: Υποστηρίζουν τη συνεχιζόμενη εκπαίδευση των νέων αγροτών με συνεργασία μεταξύ εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και βιομηχανίας, και δίνουν έμφαση στις ηθικές πρακτικές στη κτηνοτροφία.
Εκπαιδευτικά κέντρα-γνώσης για τους αγρότες στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, η εκπαίδευση επικεντρώνεται κυρίως στην παραγωγή γεωπόνων και όχι αγροτών, με αποτέλεσμα να υπάρχει έλλειψη εξειδικευμένων προγραμμάτων που να ανταποκρίνονται στις πρακτικές ανάγκες της αγροτικής παραγωγής. Παράλληλα, η χώρα δεν διαθέτει αρκετές υποδομές για τη σωστή εκπαίδευση των αγροτών, κάτι που αποτελεί σημαντικό πρόβλημα.
Για να βελτιωθεί η εκπαίδευση των αγροτών, ο κ. Καθαράκης προτείνει τη δημιουργία πέντε κέντρων αγροτικής εκπαίδευσης, σε Θεσσαλία, Κρήτη, Μακεδονία, Πελοπόννησο και Αιγαίο. Κάθε κέντρο θα εστιάζει στις καλλιέργειες της περιοχής και θα είναι εξοπλισμένο με εργαστήρια και πειραματικά αγροκτήματα.
Η πρόταση περιλαμβάνει επίσης ένα διετές πρόγραμμα εκπαίδευσης, που συνδυάζει τη θεωρητική γνώση με την πρακτική εφαρμογή στον τομέα της γεωργίας. Στόχος είναι να εξοπλιστούν οι αγρότες με τις γνώσεις και τις δεξιότητες που απαιτούνται για να βελτιώσουν την παραγωγή τους και να μειώσουν την αβεβαιότητα που αντιμετωπίζουν.
Ο αγροτικός τομέας και οι προκλήσεις του μέλλοντος
Η αγροτική παραγωγή στην Ελλάδα πρόκειται να περάσει από σημαντικές αλλαγές τα επόμενα χρόνια. Η ανάγκη για μεγαλύτερες και πιο αποδοτικές μονάδες παραγωγής, η εφαρμογή νέων τεχνολογιών και η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ αγροτών είναι μερικά από τα βήματα που χρειάζονται για να παραμείνει η χώρα ανταγωνιστική στην παγκόσμια αγορά.
Παράλληλα, όπως αναφέρει ο κ. Καθαράκης στην έρευνα του, προτείνει να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση στην εκπαίδευση των αγροτών, ανεξαρτήτως ηλικίας. Μέσω πρακτικών δράσεων, όπως η δημιουργία αγροτικών κέντρων και την υποστήριξη της δυτικής εκπαίδευσης, μπορεί να βελτιωθεί η παραγωγή και να γίνει το ελληνικό αγροτικό προϊόν πιο ανταγωνιστικό, συνδυάζοντας την ποιότητά του με τις απαιτήσεις εκείνης της παγκόσμιας αγοράς.
Ο κ. Καθαράκης καταλήγει τονίζοντας ότι η επιτυχία αυτών των προγραμμάτων εξαρτάται και από τη θέληση των αγροτών να υιοθετήσουν νέες τεχνολογίες και να συνεργαστούν για να βελτιώσουν την παραγωγή τους, ξεφεύγοντας από τις παραδοσιακές μεθόδους.