Στον Αντρέα Σαββάκη, έναν άνθρωπο που δημιούργησε ένα υψηλό υπόδειγμα Αντίστασης σε διεθνές επίπεδο κατά της δικτατορίας, χωρίς να απαλλοτριώσει τους αγώνες αλλά και μια σημαντική προσωπικότητα των γραμμάτων, είναι αφιερωμένη η σημαντική και εκρηκτικά επίκαιρη ημερίδα που συνδιοργανώνουν η Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη Ηρακλείου και ο πολιτισμικός φορέας «Συμπόσιο Πολιτισμού».
Η εκδήλωση με θέμα «Η ζωή και το έργο του αντιστασιακού και οραματιστή ενός Καθολικού Ανθρωπισμού», θα πραγματοποιηθεί σήμερα Παρασκευή, 24 Νοεμβρίου, στις 6.30μμ, στην αίθουσα της «Βικελαίας».
Την ημερίδα θα χαιρετήσει η Αντιδήμαρχος Πολιτισμού του Δήμου Ηρακλείου, Αριστέα Πλεύρη, ενώ θα μιλήσουν παλιοί του σύντροφοι και επιστημονικοί συνεργάτες του στην «Βικελαία».
Την κύρια ομιλία θα πραγματοποιήσει ο αντιστασιακός Νικηφόρος Σταματάκης και μετά θα μιλήσει ο προϊστάμενος της εν λόγω πολιτιστικής δημοτικής υπηρεσίας, Δημήτρης Σάββας.
Θα μιλήσουν ακόμα: Αθανασίου Θανάσης, αντιστασιακός, Κιάος Νίκος, αντιστασιακός, δημοσιογράφος, Μαυρομάτης Γιάννης, ομότιμος καθηγητής, Νικολακάκης Γιώργος, ομότιμος καθηγητής, Παπαδάκης Γιώργος, αντιστασιακός, Σαρηγιάννης Μαρίνος, ερευνητής ΙΤΕ.
Σπάνιο ιστορικό ντοκουμέντο
Επιπλέον θα προβληθεί ένα σπάνιο ιστορικό ντοκουμέντο των αρχών της δεκαετίας του 1980, όταν ο Σαββάκης με την οικογένειά του είχε μεταβεί στην Δανία και στην Γερμανία για αποκατάσταση σωματικών βλαβών από τα βασανιστήρια της χούντας και εκεί συναντήθηκε με προσωπικότητες της Αντίστασης από τα δικτατορικά καθεστώτα της Νότιας Αμερικής.
Στην αρχή της εκδήλωσης θα προβληθεί βίντεο για την ζωή και το έργο του που δημιούργησε η Μ. Καγιαμπάκη από το «Συμπόσιο Πολιτισμού». Εκτός του γεγονότος ότι μιλάει ο ίδιος ο πρωταγωνιστής από καταγραφές που είχε πραγματοποιήσει ο φίλος του, Γιάννης Φρουδαράκης, έχουν δραματοποιηθεί θεατρικά οι διάλογοι του Σαββάκη στο Στρατοδικείο με την βοήθεια του σκηνοθέτη Π. Μαυροματίδη.
Το γεγονός αυτό έχει σημαντική ιστορική και πολιτιστική σημασία, διότι στην μεγάλη αντιστασιακή συναυλία το 1970 του Μίκη Θεοδωράκη και της Μαρίας Φαραντούρη που πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα του Άλμπερτ Χολ του Λονδίνου, ο σκηνοθέτης Μίνως Βολανάκης στο δεύτερο μέρος είχε παρουσιάσει θεατρικά δραματοποιημένους διαλόγους του Στρατοδικείου της χούντας στην δίκη των αντιστασιακών του «Ρήγα Φεραίου», των Αντρέα Σαββάκη, Νίκου Γιανναδάκη, Αντώνη Μαργαρίτη και Νικηφόρου Σταματάκη.
Υψηλό υπόδειγμα Αντίστασης
Ο Αντρέας Σαββάκης με την πολύπλευρη κοινωνική προσφορά, την σεμνότητα και την ανιδιοτέλεια, δημιούργησε ένα υψηλό υπόδειγμα Αντίστασης σε διεθνές επίπεδο κατά της δικτατορίας, χωρίς να απαλλοτριώσει τους αγώνες του, αλλά συγχρόνως υπήρξε και ένας εμπνευσμένος πνευματικός άνθρωπος με ευρύτερες αναζητήσεις και δημιουργός στην Βικελαία Βιβλιοθήκη τόσο ως συνεργάτης του επιστήθιου φίλου του και συντρόφου του από τα μαύρα χρόνια της χούντας, Νίκου Γιανναδάκη, όσο και αυτόνομα μετά τον θάνατο του τελευταίου.
Την πρώτη φορά συνελήφθη και φυλακίστηκε όντας μαθητής στην Αθήνα, επί Δημοκρατίας, την 1η Φεβρουαρίου του 1966. Ένα εντελώς άγνωστο κεφάλαιο που δεν το γνώριζαν ούτε αρκετοί από τους συντρόφους του. Ο Αντρέας Σαββάκης οργανωμένος στη Νεολαία Λαμπράκη μαζί με τον φίλο του Νίκο Γιανναδάκη ανέβηκαν στην Αθήνα για φροντιστήρια.
Στα γεγονότα που επακολούθησαν μετά την δολοφονία του Σωτήρη Πέτρουλα, το φοιτητικό κίνημα είχε θέσει ως στόχο την αναβάθμιση της Παιδείας και της Δημοκρατίας συνολικότερα. Η ΕΦΕΕ είχε οργανώσει εκδήλωση στα Προπύλαια και οι δυνάμεις καταστολής είχαν αποκλείσει με μπλόκα τους δρόμους που οδηγούσαν στο Πολυτεχνείο στην Πάντειο και στην Ανωτάτη Εμπορική, κυνηγώντας και χτυπώντας απάνθρωπα τους φοιτητές και τους πολίτες. Ο Σαββάκης, πίστευε πως υπάρχει άσυλο και περνώντας με τον Γιανναδάκη από την Εμπορική Σχολή, είδε την Αστυνομία να εισέρχεται στην Εμπορική, να δέρνει ανηλεώς τους φοιτητές οι οποίοι ανέβαιναν στην ταράτσα του κτηρίου και προσπαθούσαν να φύγουν από την πίσω πόρτα, και αυτό δεν το ανέχτηκε.
Μπήκε στην αυλή της Σχολής, οι αστυνομικοί του επιτέθηκαν, έπιασε ένα καδρόνι ανέβηκε στην ταράτσα, όπου χυμούσαν κατά κύματα οι αστυνομικοί και χτύπησε 30-40 από αυτούς αφοπλίζοντάς τους , έσπασε όμως το καδρόνι και πρόλαβαν να τον χτυπήσουν με μακρύ κλομπ στο κεφάλι. Αιμόφυρτο τον μεταφέρουν στο προαύλιο, όπου τον χτυπούν λυσσαλέα με τις μυτερές μπότες τους στην σπονδυλική στήλη για να τον αποτελειώσουν, διότι τους είχε εξευτελίσει. Τον πάνε καταπληγωμένο στο Αστυνομικό Τμήμα Αχαρνών στο οποίο έχει φυλακιστεί ο φοιτητής Μίμης Παπούλιας.
Εκεί τον επισκέπτεται ο επικεφαλής της Αριστερής Αντιπολίτευσης της Ένωσης Κέντρου, και μετέπειτα πρωθυπουργός, Αντρέας Παπανδρέου, φορώντας ένα γαλάζιο κοστούμι και του προτείνει να δηλώσει πως είναι μέλος της νεολαίας της Ένωσης Κέντρου, να τον αποφυλακίσουν άμεσα, να κηρυχθεί ήρωας και να ακολουθήσει εξασφαλισμένη πολιτική καριέρα. Ο Σαββάκης αρνείται να ενδώσει και φυλακίζεται στις φυλακές Ανηλίκων στην Βουλιαγμένη, στις οποίες οι συνθήκες είναι φρικτές, υπάρχει πείνα με σκληρή εσωτερική ιεραρχία των εφτά αρχηγών. Ο δημοκρατικός Τύπος της εποχής προβάλλει ως βασικό θέμα τα φοιτητικά γεγονότα και το ζήτημα διεθνοποιείται.
Αποφυλακίζεται λίγο πριν την επιβολή της δικτατορίας, παρακολουθείται όμως και συλλαμβάνεται στις 13 Σεπτεμβρίου του 1967 από την Ασφάλεια Ηρακλείου, βασανίζεται σκληρά με παρουσία γιατρού και οδηγείται στο Στρατοδικείο Χανίων μαζί με άλλους συντρόφους του. Τα Χριστούγεννα του ίδιου έτους αποφυλακίζεται, οργανώνεται στην αντιστασιακή οργάνωση «Ρήγας Φεραίος», όπου συλλαμβάνεται στις 13 Απριλίου του 1968 και περνά Στρατοδικείο στην Αθήνα, καταδικάζεται σε 14 χρόνια φυλακή, βασανίζεται στο κολαστήριο της οδού Μπουμπουλίνας 18, κρατούμενος στις φυλακές Αβέρωφ και Κορυδαλλού, βγαίνει το 1973 λόγω των σκληρών βασανιστηρίων για ανήκεστο βλάβη, αφού καταστρέφεται το ένα νεφρό του.
Στη Βικελαία με τον Γιανναδάκη
Την Μεταπολίτευση, το ΚΚΕ-Εσωτερικού τον αποστέλλει στην Ρουμανία για θεραπεία, συγκρούεται όμως με το ολοκληρωτικό καθεστώς του Τσαουσέσκου, διότι δεν ανέχεται την ανελευθερία και τα προνόμια των κομματικών στελεχών και επιστρέφει στην Ελλάδα.
Ιδρύουν στην Αθήνα μαζί με το Νίκο Γιανναδάκη και τον Σταμάτη Μιχαηλίδη τον εκδοτικό οίκο «Θυμέλη». Επιλέγουν να επιστρέψουν τελικά στην γενέθλια πόλη του Ηρακλείου, όπου ο Γιανναδάκης αναλαμβάνει προϊστάμενος της Βικελαίας Βιβλιοθήκης και παίρνει δίπλα του τον Αντρέα Σαββάκη, ο τελευταίος με τις σημαντικές οργανωτικές του ικανότητες στηρίζει τον Γιανναδάκη για να υλοποιήσει τα υψηλά του οράματα, το πρωτοπόρο εκδοτικό έργο σε πανελλήνιο επίπεδο κυρίως τις διεθνείς εικαστικές εκθέσεις του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου, τις Κρητικές Εικόνες και τα Φαγιούμ, που αποτελούν τότε τομή στα πολιτισμικά δρώμενα της Ελλάδας.
Ταυτόχρονα, ο ίδιος οργανώνει και αξιοποιεί το Οθωμανικό Αρχείο σε συνεργασία με την επιστημονική ομάδα του Πανεπιστημίου Κρήτης, στην οποία προίσταται η Ελισάβετ Ζαχαριάδου, ενώ φέρνει το πλούσιο Ενετικό αρχείο από τη Βενετία και συνεργάζεται με τον Γιάννη Μαυρομάτη, αρχείο, το οποίο αποτελεί σημαντική πολιτισμική παρακαταθήκη για την πόλη του Ηρακλείου, την Κρήτη και την χώρα ένεκα της βαρύνουσας σημασίας του.
Χορηγός η εταιρεία sea – tzet, ευχαριστούμε τον Γιάννη Φρουδαράκη.
Ο ουτοπιστής που πλήρωνε με κάθε κόστος τις συγκρούσεις του
Υπήρξε ο αλύγιστος αγωνιστής, ο εραστής της πολιτικής και κοινωνικής ελευθερίας, της Δημοκρατίας, της υπεράσπισης του δημοσίου συμφέροντος και των αδυνάτων, στην ενότητα των λαών, ο εκφραστής των οικουμενικών αξιών (Ελευθερία, Δικαιοσύνη, Ισότητα, Αδερφοσύνη Φιλία, Αγάπη, Ανδρεία κ.λ.π.) ,ο ουτοπιστής που πλήρωνε με κάθε κόστος τις συγκρούσεις του με κάθε σύστημα εξουσίας, ο γενναιόδωρος ακόμα και στους αντιπάλους του.
Πίστευε στον Συμπαντικό έρωτα μιας απελευθερωμένης ζωής και στην οικολογική αρμονία Κοινωνίας -Φύσης, στην απελευθέρωση και την ισότητα των γυναικών, επιλογές που δεν ήταν μόνο εγκεφαλικές θεματικές ενότητες μιας λογικής επεξεργασίας αλλά πρωτίστως ενός πλούσιου καθημερινού βιώματος δηλαδή ενός Τρόπου Ζωής που μετέβαλλε την στιγμή σε αξιακή αιωνιότητα.
Αναζητούσε με φλεγόμενο πάθος παντού την Αλήθεια ανατρέποντας κάθε συμβατικότητα, είχε συνταυτίσει την Πολιτική με την Ηθική μέσα στα κύτταρά του, γι’ αυτό δημιούργησε ένα μοναδικό πρότυπο αγωνιζόμενου οραματικού Ανθρωπισμού. Είχε έντονες μεταφυσικές και πνευματικές αναζητήσεις, γι’ αυτό μελετούσε τους Προσωκρατικούς φιλοσόφους ιδιαιτέρως τον Ηράκλειτο, τον Πλάτωνα, τον Επίκουρο, τον Όμηρο καθώς και τον Πλάτωνα, αλλά προσέγγισε μέσα από τις οικουμενικές αξίες και την Ορθοδοξία. Φυλακίστηκε τρεις φορές, βασανίστηκε, αλλά πάντα έπλαθε και πορευόταν με τα μεγάλα οράματα ενός φωτεινού μέλλοντος λες και από τις πληγές του ανάβλυζαν καινούργιοι ήλιοι.