Ένα φωτεινό πνεύμα που γέννησε η Κρήτη, ταξιδεύει από χθες με οδηγό έναν αστρολάβο για τον μακρυνό αστερισμό της Βερενίκης, την κόμη της οποίας μας έμαθε μαζί με την ιστορία των αστεριών, του σύμπαντος και της ίδιας της ζωής.
Ο αστροφυσικός, ακαδημαϊκός, συγγραφέας, πρύτανης δύο φορές (1990-1996) του Πανεπιστημίου Κρήτης,και πρώην ευρωβουλευτής Γιώργος Γραμματικάκης, έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 84 ετών, βυθίζοντας στη θλίψη τόσο τους δικούς του ανθρώπους αλλά και την επιστημονική κοινότητα.
Νοσηλευόταν τις τελευταίες δύο μέρες στην Εντατική του ΠΑΓΝΗ με αναπνευστική ανεπάρκεια, και δυστυχώς νωρίς χθες το πρωί κατέληξε.
Όπως έγραφε ο ίδιος στην “Βερενίκη“ του επικαλούμενος τους στίχους του Τ.Σ.Έλιοτ για το σύμπαν το τέλος δεν θα έρθει με θόρυβο, αλλά με ένα λυγμό, θεωρώντας το (τέλος) ”αφόρητα πληκτικό”.
Τα επιστημονικά του ενδιαφέροντα στρέφονταν γύρω από τη δομή της ύλης και την κοσμολογία, ενώ ως επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Harvard ασχολήθηκε με την ιστορία της επιστήμης. Ο Γιώργος Γραμματικάκης συμμετείχε από την αρχή στο πείραμα «Νέστωρ», που ανίχνευε τα φαντασματικά νετρίνα στα θαλάσσια βάθη της Πύλου.
Μιλούσε για το παρελθόν και το παρόν, για το Σύμπαν που μας περιβάλλει αλλά και για τα μικρά σύμπαντα της ιστορίας και της καθημερινής ζωής, με τρόπο απόλυτα κατανοήτό για τους πολλούς ενώ ήταν ανάμεσα στους κορυφαίους επιστήμονες της νεότερης Ελλάδας.
Τα τελευταία χρόνια ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τη σύνδεση της Επιστήμης με τη Μουσική. Οι σχετικές εκδηλώσεις, με τη συνεργασία κορυφαίων μουσικών, είχαν παρουσιασθεί σε πολλά μέρη της Ελλάδος, αλλά και στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και Θεσσαλονίκης.
Πρόεδρος του Μουσείου Νίκου Καζαντζάκη, Αντιπρόεδρος στο Δ.Σ. της Λυρικής, είχε όπως έλεγε επιστημονικό απωθημένο να συνδέσει την ομορφιά της επιστήμης με την ομορφιά της τέχνης.
‘’Και η επιστήμη-τόνισε στη lifo- και η τέχνη είναι μορφές δημιουργίας. Ο επιστήμονας που θα βρει μια αλήθεια έχει την ίδια εσωτερική χαρά με το ζωγράφο που θα τελειώσει έναν πίνακα. Ο Πικάσο είπε πως «κανείς δεν ξέρει πότε τελειώνει ένας πίνακας». Το ίδιο αισθάνεται και ο φυσικός. Ακόμα και αν καταλήξει σε κάτι σημαντικό, ρωτά αμέσως αν αυτό είναι το τέλος; Συνήθως, πρέπει να πάει λίγο παρακάτω.’’
Προσωπικότητα σε μια διαρκή αναζήτηση θεωρούσε ότι όσο ο εσωτερικός μας κόσμος είναι γνήσιος και βρίσκεται σε αναζήτηση, τότε η έννοια του χαμένου χρόνου μένει μόνο στο μυθιστόρημα του Προυστ.
Πίστευε ότι η γνώση δεν έχει τέλος και την έδινε απλόχερα στον κόσμο μέσα από τις δημόσιες εμφανίσεις του, τα βιβλία του και τις τηλεοπτικές του εκπομπές.
“Πιστεύω πως υπάρχουν πράγματα που δεν θα μάθουμε ποτέ. Η γνώση επεκτείνεται διαρκώς και η τομή θα είναι να φτάσουμε επιτέλους σε κάποιο τέλος; Εγώ νομίζω ότι δεν θα τα καταφέρουμε. Το αποδεικνύει και η ιστορία της επιστήμης. Πολλά χρόνια προσπαθούμε να κατανοήσουμε το απέραντο σύμπαν”.
Αναζητώντας το φως
O ίδιος έψαχνε πάντα το φως επισημαίνοντας ότι στο σκοτάδι της εποχής μας πρέπει να βρούμε τα φωτεινά μονοπάτια. “Η συνομιλία με το φως είναι υπόθεση όλων μας”, τόνιζε ενώ μέσα από τον λυρικό του λόγο αναφερόταν στην γοητεία του σύμπαντος.
“Η γοητεία του Σύμπαντος -δήλωνε στο Έθνος-δεν είναι εύκολα περιγράψιμη, ούτε μπορεί να ενταχθεί σε κανόνες. Το ίδιο όπως, για την γοητεία μιας γυναίκας, δεν αρκούν ίσως κάποια εξωτερικά, αναγνωρίσιμα χαρακτηριστικά. Είναι η συνολική «αίσθηση» που αποπνέει, και που δύσκολα εκφράζεται με λόγια’’.
“Χωρίς ίσως να το συνειδητοποιώ, εξέφρασα την βαθύτερη λαχτάρα των πολιτών για μια άλλη Ελλάδα”
ΑΠΑΝΤΩΝΤΑΣ ΣΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΤΗΣ “Π” ΠΩΣ Η ΛΕΞΗ “ΠΡΥΤΑΝΗΣ” ΕΧΕΙ ΣΥΝΔΕΘΕΙ ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΟΥ
Μιλώντας στην “Π” και την Κατερίνα Μυλωνά σε μια από τις τελευταίες του συνεντεύξεις, στην ερώτηση πώς εξηγεί το γεγονός ότι η λέξη «πρύτανης» παραπέμπει πάντα το ευρύ κοινό στο πρόσωπο του ανάφερε χαρακτηριστικά:
‘’Δεν έχω κάποια πειστική απάντηση. Θεωρώ ότι όλοι οι συνάδελφοι, που τιμήθηκαν κατά καιρούς με το αξίωμα του Πρύτανη, συνέβαλαν, άλλος λίγο και άλλος περισσότερο στην πρόοδο και την καταξίωση του Πανεπιστημίου μας.
Στην δική μου περίπτωση, νομίζω ότι μεγάλο ρόλο στην αγάπη του κόσμου έπαιξε η προσπάθειά μου να εκφράσω, με επιμονή και καθαρότητα, τις αξίες και τις αρετές που πρέπει να χαρακτηρίζουν ένα ανώτατο Ίδρυμα: Τους δεσμούς του με την κοινωνία και τον τόπο, την ανεξαρτησία του απέναντι στην πολιτική εξουσία, την αντίληψη ότι η Παιδεία είναι κάτι ευρύτερο και ευγενέστερο από την απλή παροχή γνώσεων. Χωρίς ίσως να το συνειδητοποιώ, εξέφρασα την βαθύτερη λαχτάρα των πολιτών για μια άλλη Ελλάδα, που θα ανταποκρίνεται στους κόπους και τα όνειρά τους”.
Παράλληλα είχε εκφράσει την αγωνία του για τα Πανεπιστήμια, επισημαινοντας ότι χάνουν με γρήγορο ρυθμό τον οραματισμό και την αυτοτέλεια τους, και υποτάσσονται σε αλλότριες δυνάμεις. “Είναι για παράδειγμα χαρακτηριστικό ότι το πρόβλημα της βίας, που είναι πράγματι υπαρκτό σε Πανεπιστημιακά ιδρύματα, αντιμετωπίσθηκε με την δημιουργία Πανεπιστημιακής αστυνομίας, που ιστορικά ανακαλεί πάλι την βία.
Δεν είναι όμως μόνον τα Πανεπιστήμια, που κλυδωνίζονται από τα ρεύματα της εποχής. Είναι η ίδια η ανθρώπινη ύπαρξη, που αισθάνεται ότι απειλείται από ποικίλους κινδύνους. Πολλά άλλωστε ζήσαμε απροειδοποίητα την τελευταία δεκαετία, που ρίχνουν βαριές τις σκιές τους στην ζωή των ανθρώπων. Οικονομικούς κλυδωνισμούς και μια ανελέητη πανδημία, έναν αποτρόπαιο πόλεμο- και μάλιστα στην γειτονιά της Ευρώπης -κρίση ενεργειακή αλλά και αδυσώπητα κλιματικά φαινόμενα, που ξεπερνούν κάθε όριο”.
Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ: «Η πολιτική και η φυσική είναι τα δύο ακριβώς αντίθετα»
Είχε μια γνήσια επιθυμία να συμμετέχει στα κοινά.
‘’ Είχα πάντα -τόνιζε χαρακτηριστικά- μια εγρήγορση με τα πολιτικά. Συνδικαλιστής στα πανεπιστήμια, που, όπως όλος ο καλός ο κόσμος, είχα φάει ξύλο εκείνη την εποχή. Πάντα διατηρώ αυτό που λέμε ενδιαφέρον για την πολιτική”. Αναγνώριζε όμως ότι πολιτική και φυσική είναι τα δύο ακριβώς αντίθετα.
Η πολιτική -υπογράμμιζε-εξακολουθεί να κάνει τα ίδια σφάλματα, να κινείται στους ίδιους φαύλους κύκλους και πολλές φορές μού κάνει εντύπωση που οι πολιτικοί δεν το αντιλαμβάνονται. Στη Φυσική, αν κάτι επιβεβαιωθεί από το πείραμα πως είναι λάθος, αποβάλλεται για να βρεθεί μια καινούργια και πιο ικανοποιητική θεωρία. Η πολιτική δεν έχει αξίες, ενώ η Φυσική έχει αξίες και πολύ πόνο, για να βρεις την αλήθεια. Το 2014 θα εκλεγεί ευρωβουλευτής με το Ποτάμι. Σε εποχές δύσκολες για την Ελλάδα που βίωνε μία από τις μεγαλύτερες κρίσεις στην ιστορία της.
“Τα τελευταία χρόνια -ανέφερε σε μια εκδήλωση που είχε οργανώσει στις Βρυξέλλες-μοιάζει να είμαστε θεατές μιας τραγωδίας που, ενώ παίζεται σε μια αρχαία σκηνή, μας αφορά και μας συντρίβει. Ακόμα όμως και σήμερα, ο συγγραφέας της τραγωδίας παραμένει άγνωστος. Να είναι άραγε ο κακός μας εαυτός, οι πολιτικοί;
Που μας εκπροσωπούν ή κάποιες καταχθόνιες, αλλότριες δυνάμεις που μας επιβουλεύονται; Η απάντηση είναι κρίσιμη. Μεγαλύτερη όμως σημασία έχουν οι διαστάσεις της στο μέλλον. Διότι πεποίθηση δική μου, που ενισχύεται από τις φωτεινές στιγμές της ιστορίας μας, είναι ότι η Ελλάδα, η πατρίδα μας, αξίζει μια διαφορετική μοίρα. Και, επίσης, ότι έχει τις αναγκαίες δυνάμεις για να ξεπεράσει τα σημερινά δεινά της. Όπως όμως έδειξαν οι σοφοί από τα παλιά χρόνια, οι αξίες του πολιτισμού και της παιδείας είναι η προϋπόθεση για όλα τα άλλα. Ενώ όμως όλοι ομνύουν στο όνομα τους, λίγα γίνονται για την ουσιαστική τους στήριξη».
ΠΟΙΟΣ ΗΤΑΝ: Από τη “Μεσόγειο” στον κόσμο και το σύμπαν
Ο Γιώργος Γραμματικάκης γεννήθηκε το 1939 και πέρασε τα παιδικά του χρόνια στο Ηράκλειο.
Ήταν γιός του Αριστοτέλη Κ. Γραμματικάκη, που εξέδιδε την καθημερινή πρωινή εφημερίδα “Μεσόγειος’ από το 1950 έως ότου την ανέλαβε ο αδέρφός του Κώστας που έφυγε πέρσι απ τη ζωή.
Διέγραψε στη συνέχεια έναν μεγάλο κύκλο σπουδών και επιστημονικής έρευνας, για να επιστρέψει το 1982 στα πάτρια εδάφη ως καθηγητής στο Τμήμα Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης. Ενδιάμεσοι σταθμοί ήταν το Πανεπιστήμιο Αθηνών και το Imperial College του Λονδίνου, ο “Δημόκριτος” και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών (CERN) στη Γενεύη.
Εξελέγη δύο φορές (1990-1996) Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης, ενώ για μια τετραετία διετέλεσε Πρόεδρος του Ιονίου Πανεπιστημίου.
Υπήρξε μέλος του Δ.Σ. της ΕΡΤ, και έχει συμμετάσχει σε επιτροπές εμπειρογνωμόνων για τις προοπτικές της παιδείας και της έρευνας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Υπήρξε επίσης Προέδρος του Μουσείου «Νίκος Καζαντζάκης» στην Κρήτη, ενώ διετέλεσε και Αντιπρόεδρος στο Δ.Σ της Λυρικής Σκηνής.
Έχει συγγράψει τα βιβλία: «Η κόμη της Βερενίκης» – στο οποίο και βασίσθηκε η τηλεοπτική σειρά «Αναζητώντας την Βερενίκη» στην ΕΤ1, «Κοσμογραφήματα» και «Η αυτοβιογραφία του φωτός», «Συνομιλίες με το φως», «Ένας αστρολάβος του ουρανού και της ζωής», ενώ άρθρα του έχουν δημοσιευθεί παλαιότερα στην εφημερίδα «Το Βήμα» και στη συνέχεια στην «Ελευθεροτυπία».
Το 2014 εκλέχθηκε ευρωβουλευτής με «Το Ποτάμι» και συμμετείχε στην Ομάδα της Προοδευτικής Συμμαχίας Σοσιαλιστών και Δημοκρατών.
Συλλυπητήριες αναρτήσεις και δηλώσεις για την απώλεια ενός κορυφαίου επιστήμονα και ενός σημαντικού Έλληνα
Συλλυπητήριες αναρτήσεις και δηλώσεις για την απώλεια του Γιώργου Γραμματικάκη, έκανε η πολιτική ηγεσία, εκπρόσωποι θεσμών και φορέων από όλη την Ελλαδα και την Κρήτη.
Ειδικότερα:
Συλλυπητήρια ανάρτηση για τον θάνατο του Γιώργου Γραμματικάκη έκανε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.
“Η απώλεια του Γιώργου Γραμματικάκη αφήνει ένα τεράστιο κενό στην ακαδημαϊκή κοινότητα, αλλά και στις καρδιές των φίλων του και όσων είχαν το προνόμιο να τον γνωρίσουν. Γιατί ο καθηγητής δεν ήταν, απλώς, ένας λαμπρός αστροφυσικός και ένας άξιος Κρητικός. Υπήρξε και δημιουργικός ξεναγός για όποιον γοήτευε η μαγεία του σύμπαντος, εκλαϊκεύοντας τα μυστήριά του.
Ήταν, όμως, και ένας ενεργός πολίτης που εκπροσώπησε με αξιοπρέπεια τη χώρα μας στα έδρανα του Ευρωκοινοβουλίου. Ενώ, μέχρι το τέλος της διαδρομής του, με όλες τις δημόσιες παρεμβάσεις του, γεφύρωνε την επιστήμη και την πολιτική με πυξίδα το όραμά του για μια καλύτερη κοινωνία. Η σκέψη μου είναι με την οικογένεια και τους δικούς του ανθρώπους”.
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Στέφανος Κασελάκης σε ανάρτησή του αναφέρει:
«Δάσκαλος – με όλο το βάθος της λέξης-, πανεπιστημιακός, πρύτανης, ευρωβουλευτής, στοχαστής.
Ο Γιώργος Γραμματικάκης αφήνει σπουδαίο έργο και την πιο γλυκιά ανάμνηση ανθρωπιάς στους φοιτητές του.
Το βιβλίο του «Η Κόμη της Βερενίκης» πέτυχε ένα μοναδικό ρεκόρ. Να μπει σε πάνω από 100.000 σπίτια ένα σύγγραμμα που μιλάει για τη δημιουργία του σύμπαντος και τη «μεγάλη έκρηξη».
Θέλω να εκφράσω τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια στους δικούς του ανθρώπους, με μία φράση του Τ.Σ.Έλιοτ: «Έτσι τελειώνει ο κόσμος: όχι με μία θεαματική έκρηξη αλλά με έναν λυγμό».
Ο πρόεδρος ΠΑΣΟΚ-Κινημα Αλλαγής Ν. Ανδρουλάκης τόνισε: ‘’Σήμερα ξημέρωσε μια πολύ δύσκολη μέρα για όσους άκουσαν, διάβασαν, γνώρισαν και αγάπησαν τον Γιώργο Γραμματικάκη.Ο σοφός μας δάσκαλος ξεκίνησε για το μεγάλο ταξίδι. Ο Γιώργος σφράγισε την κοινωνική, πολιτική και επιστημονική ζωή του τόπου. Διετέλεσε πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης και ευρωβουλευτής.
Πάνω απ’ όλα, υπήρξε ένας διανοούμενος βαθιά δημοκράτης, που εξέφραζε την άποψή του με γενναιότητα ανοίγοντας νέους ελπιδοφόρους δρόμους για όλους μας. Ξεχώριζε για την ευγένεια του και την υψηλή αίσθηση χιούμορ, που ήταν αποκαλυπτική της ρίζας του από το αγαπημένο του Οροπέδιο. Σήμερα πενθούμε την απώλεια ενός σημαντικού Έλληνα, ενός ξεχωριστού ανθρώπου. Τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια στην οικογένειά του”.
Σε δήλωση του ο ευρωβουλευτής Μανώλης Κ. Κεφαλογιάννης αναφέρει μεταξύ άλλων: “Αποχαιρετάμε με θλίψη και συγκίνηση τον Πρύτανη, τον πολιτικό, τον άνθρωπο. Από τους πρωτεργάτες του Πανεπιστημίου Κρήτης, αφιέρωσε όλη του τη ζωή για να κάνει την Κρήτη μας πρωτοπόρα στον τομέα της επιστήμης και της έρευνας. Οι Έλληνες τον τίμησαν εκλέγοντάς τον Ευρωβουλευτή. Η ακαδημαϊκή κοινότητα, Πρύτανη και μάλιστα σε δύο Πανεπιστήμια. H πόλη του το Ηράκλειο τον τίμησε με το βραβείο Ηθικής Τάξεως του Δήμου Ηρακλείου’’.
Ο Περιφερειάρχη Κρήτης κ. Στ. Αρναουτάκης δήλωσε μεταξύ άλλων :
‘’Ο Γιώργος Γραμματικάκης, συγκαταλέχθηκε άξια στους κορυφαίους επιστήμονες της νεότερης Ελλάδας. Με πλούσιο συγγραφικό έργο, με διεθνείς ακαδημαϊκές δημοσιεύσεις, ανάδειξε την επιστήμη που υπηρέτησε, προσπαθώντας να τη μεταφέρει στους φοιτητές του. Η προσφορά του στην επιστήμη λαμπρή παρακαταθήκη για τις γενιές που έρχονται.
Ενεργός πολίτης, υπηρέτησε την χώρα και από τη θέση του Μέλους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Οι ιδέες του πρωτοποριακές. Οι αξίες και ο κώδικας της ηθικής του αδιαπραγμάτευτος.
Προσωπικά τον αποχαιρετώ με μεγάλη θλίψη. Ας είναι αιώνια η μνήμη του. Ειλικρινή συλλυπητήρια στην οικογένειά του”.
Ο Πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων (ΠΕΔ) Κρήτης Γιάννης Κουράκης δήλωσε μεταξύ άλλων “Η προσωπικότητά του, το διεθνές επιστημονικό του κύρος, τα δημιουργικά του οράματα και η αγάπη του για τον τόπο, συνέβαλαν τα μέγιστα στην ανάπτυξη του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Ο Γιώργος Γραμματικάκης ήταν πάντοτε παρών στις προσπάθειες επίλυσης όλων των σοβαρών ζητημάτων που απασχολούσαν την Κρήτη και οι απόψεις του είχαν καθοριστικό ρόλο. Η απώλεια του αφήνει ένα πολύ μεγάλο κενό”.
Ο δήμαρχος Ηρακλείου κ. Β. Λαμπρινός σε δήλωσή του αναφέρει μεταξύ άλλων:
“Ξεκινώντας από το Ηράκλειο σε χρόνια δύσκολα αλλά και γόνιμα, συνέδεσε την ζωή του με τον τομέα της Φυσικής Επιστήμης και της διδασκαλίας της, αλλά και του ανοίγματός της σε όλη την κοινωνία, μέσα από βιβλία και ομιλίες. Το ανήσυχο πνεύμα του, η έγνοια του για την μοίρα της πατρίδας μας, τον παρακινούσαν να μετέχει διαρκώς στην δημόσια ζωή της χώρας μας, με ουσιώδεις δράσεις, στα επιστημονικά, στα πολιτικά γεγονότα, στις ανάγκες του Πανεπιστημίου Κρήτης (του οποίου υπήρξε ακάματος συμπαραστάτης, από την θέση του δασκάλου και μετέπειτα του πρύτανη), καθώς και με την θητεία του ως μέλους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Ο Δήμος Ηρακλείου τίμησε το έργο του με το Βραβείο «Ηθικής Τάξεως», αναγνωρίζοντας την ανεκτίμητη προσφορά του στην επιστήμη, στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, και στην κοινωνία του τόπου μας”.
Για την απώλεια του Γιώργου Γραμματικάκη ο εκλεγμένος δήμαρχος Αλέξης Καλοκαιρινός έκανε την ακόλουθη δήλωση:
“Ο Γιώργος Γραμματικάκης υπήρξε ένας από τους πιο σημαντικούς πνευματικούς ανθρώπους της χώρας. Δημόσιο πρόσωπο που έδινε πραγματικό νόημα στην έννοια του δημόσιου προσώπου.
Ο Γιώργος Γραμματικάκης υπήρξε ένας από τους βασικούς διαμορφωτές του Πανεπιστημίου Κρήτης, και το Πανεπιστήμιο Κρήτης θα αναφέρεται εφεξής στον Γιώργο Γραμματικάκη.
Ήταν ταυτόχρονα ερευνητής του σύμπαντος και της ανθρώπινης ψυχής. Προοδευτικός πολιτικός που αναζητούσε τον σφυγμό της Ελλάδας σε κάθε κρίσιμη στιγμή. Στοχαστικός συγγραφέας που άφησε ισχυρό αποτύπωμα στην ελληνική γραμματεία. Πιστός και τρυφερός φίλος.
Η ώρα του αποχωρισμού είναι δύσκολη. Όλα όσα ήταν ο Γιώργος Γραμματικάκης έγιναν οριστικά, μέσα σε μια στιγμή. Από όσα μας αφήνει, θα αντλούμε και θα εμπνεόμαστε. Θα μας οδηγεί στα επόμενα βήματα. Θα είναι πάντα μαζί μας, στιβαρός και παρηγορητικός”.
Ο νεοκλεγείς επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης στο δήμο Ηρακλείου Μιχάλης Καραμαλάκης δήλωσε για τον θάνατο του Γιώργου Γραμματικάκη:
«Με μεγάλη θλίψη αποχαιρετούμε τον σπουδαίο κρητικό Γιώργο Γραμματικάκη, διακεκριμένο πανεπιστημιακό, συγγραφέα, πρώην Πρύτανη του Πανεπιστημίου Κρήτης και πρώην ευρωβουλευτή. Μεγάλο το κενό που αφήνει η απώλειά του.
Το πνεύμα, οι αρετές, η προσωπικότητα και ο χαρακτήρας του Γιώργου Γραμματικάκη ξεχώρισαν διεθνώς. Θα τον θυμόμαστε με περηφάνια, σεβασμό και αγάπη.
Θερμά και ειλικρινή συλλυπητήρια στους οικείους του”.
Στη συλλυπητήρια ανακοίνωση του Πρύτανη του Πανεπιστημίου Κρήτης Καθηγητή Γεώργιου M. Κοντάκη τονίζονται τα εξής:
Αποχαιρετούμε με βαθιά θλίψη τον Γιώργο Α. Γραμματικάκη,
– τον Άνθρωπο και τον ενεργό πολίτη,
– τον ερευνητή του μικρό-κοσμου και του μεγά-κοσμου, που πέρασε από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Imperial College του Λονδίνου, τον Δημόκριτο, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών (CERN) της Γενεύης, το Πανεπιστήμιο Κρήτης και το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ ως επισκέπτης Καθηγητής,
– τον χαρισματικό μέσα στην τάξη, και ευαίσθητο πανεπιστημιακό δάσκαλο,
– τον επί δύο συνεχείς παραγωγικές θητείες Πρύτανη του Πανεπιστημίου Κρήτης (1990-1993, 1993-1996),
– τον πανεπιστημιακό, όπου με την παρουσία του, το έργο του, το ύφος και το ήθος, πέτυχε να φέρει «ισοβίως» τον τίτλο του Πρύτανη,
– τον επί μία τετραετία Πρόεδρο της Διοικούσας Επιτροπής του Ιονίου Πανεπιστημίου,
– τον αντιπρόεδρο στο Δ.Σ. της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, το μέλος στο Δ.Σ. της ΕΡΤ, τον υπέρμαχο σύνδεσης Επιστήμης και Μουσικής,
– τον Ευρωβουλευτή, οποίος υπηρέτησε ως μέλος των Επιτροπών Πολιτισμού και Παιδείας, Περιβάλλοντος και Δημόσιας Υγείας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– τον ακαδημαϊκό που έγραψε για τη μεταρρύθμιση του ελληνικού πανεπιστημίου,
– τον καθηγητή Φυσικής και στοχαστή, ο οποίος με τη αξεπέραστη πένα του και τον ποιητικό του λόγο άνοιξε πρώτος την πόρτα των Ελλήνων αναγνωστών και ακροατών στους ουρανούς – με την Κόμη της Βερενίκης, τα Κοσμογραφήματα, την Αυτοβιογραφία του Φωτός, τον Αστρολάβο του Ουρανού και της Ζωής και με πλήθος σχετικών διαλέξεων σε όλη την Ελλάδα,
– τον Ομότιμο Καθηγητή Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης, που άφησε σε όλους μας σαφείς παρακαταθήκες για την Παιδεία, την πανεπιστημιακή διδασκαλία και την επιστημονική έρευνα.
Θερμά συλλυπητήρια στη σύζυγο, τα παιδιά και τους οικείους του.”
Η Σύγκλητος του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου εκφράζει τη θλίψη της κοινότητας για την απώλεια του και επισημαίνει:
Ο Γιώργος Γραμματικάκης άφησε πίσω του ένα μεγάλο κενό, μα συνάμα σημαντική παρακαταθήκη στην ακαδημαϊκή κοινότητα της Κρήτης και της χώρας. Εκφράζουμε τα ειλικρινή μας συλλυπητήρια στην οικογένειά του και στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, το οποίο τόσο πολύ αγάπησε και υπηρέτησε πιστά.
Ο Γενικος Γραμματέας Ανώτατης Εκπαιδεύσης του ΥΠΑΙΘΑ, ομ. καθηγητής Οδυσσέας – Ιωάννης Ζώρας,αναφέρει:
“Με ιδιαίτερη συγκίνηση αποχαιρετούμε τον εμβληματικό Πρύτανη του Πανεπιστημίου Κρήτης Γιώργο Γραμματικάκη. Η συμβολή του στην ανάπτυξη του Πανεπιστημίου αλλά και η παρουσία του στο ευρωπαϊκό και διεθνές γίγνεσθαι είναι αδιαμφισβήτητη. Εμείς που πορευθήκαμε δίπλα του θα συνεχίσουμε να «συνομιλούμε με το φως» μέσα από τα βιβλία του και τις παρακαταθήκες του ως ελάχιστη οφειλόμενη τιμή στη μνήμη του”.
Το Διοικητικό Συμβούλιο, η Γενική Διευθύντρια και το προσωπικό του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηρακλείου εκφράζουν τη θλίψη τους για την απώλεια και επισημαίβουν μεταξύ άλλων:
“Άνθρωπος με πολυσχιδή δράση τόσο στην επιστήμη όσο και στην κοινωνία, ήταν ο πρώτος που προσκλήθηκε από τον πρόεδρο του Δ.Σ. να συμμετάσχει στον υπό ίδρυση Σύλλογο Φίλων του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηρακλείου. Δυστυχώς, ο αδόκητος θάνατός του μας στέρησε την πολύτιμη συνδρομή του”.
“Η «Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη» αποχαιρετά έναν από τους μοναδικούς της φίλους και συνεργάτες.
Έναν άνθρωπο που συνέδεσε ο όνομά του με την ανάπτυξη και την πρόοδό της, συμβάλλοντας στην σύσταση ενός από τα πιο σπουδαία τμήματά της, το οπτικοακουστικό της τμήμα. Ένας ευπατρίδης που έδωσε όλες του τις δυνάμεις σε ό,τι αγάπησε, τιμώντας την πόλη μας, το νησί μας, την χώρα μας. Υποκλινόμενοι στην σεβάσμια μορφή του, τον ευχαριστούμε από καρδιάς, υποσχόμενοι να κρατήσουμε άσβηστο το φάρο του πολιτισμού, την Βικελαία μας, όπως ο ίδιος ανέφερε, όταν ο Δήμος Ηρακλείου του απένειμε το βραβείο Ηθικής Τάξης τον περασμένο Δεκέμβριο”.
Η Ηράκλεια Πρωτοβουλία τονίζει μεταξύ άλλων:
‘’Θα τον θυμόμαστε με ιδιαίτερη ευγνωμοσύνη και αγάπη για τη στήριξή του στην Ηράκλεια Πρωτοβουλία από τα πρώτα της βήματα το 1994, με τις προτάσεις του και με τη συμμετοχή του στη διαμόρφωση του εκλογικού της προγράμματος. Συλλυπούμεθα θερμά τη σύζυγό του Εύα, τα παιδιά του Μαρία και Οδυσσέα, καθώς και όλους τους οικείους του. Θα τον θυμόμαστε πάντα!”.
Το Διοικητικό Συμβούλιο του Μουσείου Νίκου Καζαντζάκη σε ψηφισμα του αναφέρει μεταξύ άλλων: “Ο Γιώργος Γραμματικάκης κόσμησε το Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη, έχοντας διατελέσει Πρόεδρος του Διοικητικού του Συμβουλίου την περίοδο 2007-2011 συμβάλλοντας αποφασιστικά στη ριζική του ανακαίνιση, την ανάπτυξη και την εξωστρέφειά του και δεν σταμάτησε ποτέ να είναι κοντά στο Μουσείο παρακολουθώντας τις δράσεις του και ενισχύοντάς το με κάθε τρόπο”.
Επίσης θ’ αφιερώσει στη μνήμη του την καταληκτήρια επετειακή εκδήλωση για τα 40 χρόνια του Μουσείου που θα πραγματοποιηθεί στις 19/11/2023 στο Πολιτιστικό και Συνεδριακό Κέντρο Ηρακλείου.
Την Παρασκευή το τελευταίο αντίο
Την Παρασκευή 27 Οκτωβρίου η Κρήτη θα πει το τελευταίο αντίο στον Γιώργο Γραμματικάκη.
Η κηδεία θα τελεστεί στις 15:00 στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Μηνά ενώ η ταφή του θα γίνει στο κοιμητήριο του Αγίου Κωνσταντίνου.
Η σορός θα βρίσκεται στον Ιερό Ναό από τις 2:30 το μεσημέρι της Παρασκευής.