Όπως έχουμε δείξει σε προηγούμενα άρθρα μας στην εφημερίδα «Πατρίς» η εφαρμογή των μέτρων των τριών μνημονίων, εκτός από τις οικονομικές, είχε και δημογραφικές επιπτώσεις, δηλαδή μείωση των γεννήσεων και αύξηση των θανάτων στο Σύνολο Χώρας με αποτέλεσμα την υπεροχή των θανάτων έναντι των γεννήσεων τη δεκαετία 2010-2019 με μεγάλες διαφορές ανάμεσα στους νομούς και στις περιφέρειες της χώρας.
Στην Κρήτη οι επιπτώσεις αυτές ήταν ελαφρότερες με υπεροχή των γεννήσεων έναντι των θανάτων τη δεκαετία αυτή, με εξαίρεση το 2017, έτος στο οποίο οι θάνατοι ξεπέρασαν τις γεννήσεις κατά 143 εξαιτίας κυρίως της υπεροχής τους στο νομό Λασιθίου και λιγότερο στο νομό Χανίων.
Σαν να μη έφταναν οι επιπτώσεις αυτές των Μνημονίων, ήρθε και η πανδημία του κορωνοϊού στις αρχές του 2020 για να τις επιδεινώσει το 2020, όπως θα δούμε στη συνέχεια. Τις επιπτώσεις αυτές μας έδωσε τη δυνατότητα να τις υπολογίσουμε η δημοσίευση την 1.10.21 από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) της φυσικής κίνησης του πληθυσμού (γεννήσεις, θάνατοι, γάμοι και διαζύγια) το έτος 2020.
Με βάση τα δημοσιευθέντα στοιχεία του 2020 και τα αντίστοιχα του έτους 2019 από τη βάση δεδομένων της ΕΛΣΤΑΤ, θα εξετάσουμε τις επιπτώσεις αυτές στην Κρήτη και στους νομούς της και στο Σύνολο Χώρας το έτος 2020 σε σχέση με το 2019 και θα τις συγκρίνουμε με εκείνες στις άλλες περιφέρειες και τους νομούς. Τα σχετικά στοιχεία δίνονται στον Πίνακα. Στην 1η στήλη του πρώτου μέρους του Πίνακα δίνονται οι γεννήσεις τα έτη 2019 και 2020 και η ποσοστιαία μεταβολή τους, στο δεύτερο μέρος τα αντίστοιχα στοιχεία για τους θανάτους και στο τρίτο η φυσική μεταβολή τους πληθυσμού (γεννήσεις μείον θάνατοι).
Από τον Πίνακα φαίνεται ότι το 2020 σε σχέση με το 2019:
Η Κρήτη, η Ήπειρος και η Κεντρική Μακεδονία ήταν οι περιφέρειες στις οποίες σημειώθηκε μείωση των γεννήσεων, ενώ σε όλες τις άλλες αύξηση με τη μεγαλύτερη στα Νησιά του Βόρειου Αιγαίου.
Σε 32 νομούς σημειώθηκε αύξηση των γεννήσεων και σε 19 μείωση. Η αύξηση στο νομό Ρεθύμνης ήταν η 9η σε ύψος, ενώ η μείωση στο νομό Ηρακλείου η 10η σε ύψος, στο νομό Λασιθίου η 16η και στο νομό Χανίων η 17η.
-Οι θάνατοι αυξήθηκαν στο νομό Ρεθύμνης και στο Σύνολο Χώρας και μειώθηκαν στους άλλους νομούς και στην Κρήτη. Η μεγαλύτερη μείωση σημειώθηκε στο νομό Λασιθίου και η μικρότερη στο νομό Ηρακλείου.
-Η Κρήτη, η Στερεά Ελλάδα και τα Ιόνια Νησιά ήταν οι περιφέρειες στις οποίες σημειώθηκε μείωση των θανάτων, ενώ σε όλες τις άλλες αύξηση με τη μεγαλύτερη στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη.
Σε 37 νομούς σημειώθηκε αύξηση των θανάτων και σε 14 μείωση. Η αύξηση στο νομό Ρεθύμνης ήταν η 27η σε ύψος, ενώ η μείωση στο νομό Λασιθίου η 2η σε ύψος, στο νομό Χανίων η 12η, στο νομό και στο νομό Ηρακλείου η 14η.
Φυσική μείωση του πληθυσμού (θάνατοι περισσότεροι από τις γεννήσεις) και τα δυο έτη σημειώθηκε στους νομούς Λασιθίου και Χανίων, στην Κρήτη και στο Σύνολο Χώρας. Η φυσική μείωση στο νομό Λασιθίου το 2020 ήταν μικρότερη από εκείνη του 2019 και μεγαλύτερη στο νομό Χανίων, στην Κρήτη και στο Σύνολο Χώρας.
Η φυσική μείωση του πληθυσμού στο Σύνολο Χώρας το 2020 ήταν πάνω από 5.000 μεγαλύτερη από εκείνη το 2019 ή 12,4% και οφείλεται στους θανάτους από την πανδημία του κορωνοϊού (βλέπε στο τέλος του άρθρου).
-Φυσική αύξηση του πληθυσμού (γεννήσεις περισσότερες από τους θανάτους) και τα δύο έτη σημειώθηκε στους νομούς Ηρακλείου και Ρεθύμνης, μειωμένη στο νομό Ηρακλείου και αυξημένη στο νομό Ρεθύμνης.
Με εξαίρεση του Νότιου Αιγαίου, στο οποίο σημειώθηκε φυσική αύξηση του πληθυσμού και τα δύο έτη (ελαφρά μικρότερη το 2020 από εκείνη του 2019), στις υπόλοιπες περιφέρειες σημειώθηκε φυσική μείωση και τα δύο έτη (αυξημένη και 8, και μειωμένη.
Σε 46 νομούς της χώρας σημειώθηκε φυσική μείωση του πληθυσμού και τα δύο έτη. Σε 33 από αυτούς η φυσική μείωση το 2020 ήταν μεγαλύτερη από εκείνη του 2019 και σε 13 μικρότερη.
Στο νομό Σάμου σημειώθηκε φυσική μείωση το 2019 και φυσική αύξηση το 2010.
Σε 4 νομούς σημειώθηκε φυσική αύξηση και τα δύο έτη (αυξημένη στους νομούς Ρεθύμνης και Δωδεκάνησου και μειωμένη στους νομούς Ηρακλείου και Κυκλάδων).
Το ποιες θα είναι οι επιπτώσεις της πανδημίας στις γεννήσεις και στους θανάτους το 2021 στις περιφέρειες και στους νομούς της χώρας θα τις γνωρίζουμε μετά ένα περίπου χρόνο, όταν θα δημοσιευτούν τα σχετικά στοιχεία. Σε ό,τι αφορά τους θανάτους από κορωνοϊό, αυτό που γνωρίζουμε ότι το πρώτο 9ημηνο (Ιανουάριος-Σεπτέμβριος) του 2021 ανήλθαν σε 10.104 έναντι 4.838 το 10μηνο του 2020, δηλαδή υπερδιπλάσιοι.
*Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι πρώην: Αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ