Κατάφεραν να εμπνεύσουν γενιές και γενιές παιδιών στον μαγικό κόσμο της γνώσης και του βιβλίου, και πέτυχαν στις καλές εποχές να αναδείξουν τη Βικελαία στη μεγάλη ατμομηχανή του Δήμου στον τομέα του πολιτισμού.
Οι πρωταγωνιστές της μεγάλης αυτής προσπάθειας, οι άνθρωποι που στελεχώνουν σήμερα τη Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη -και πήραν τη σκυτάλη της ευθύνης από τους φωτισμένους προκατόχους τους όπως το Νίκο Γιανναδάκη και τον Ανδρέα Σαββάκη, οι οποίοι σφράγισαν με την παρουσία τους το έργο της – μιλούν σήμερα στην «Π».
Μας περιγράφουν πως προσελήφθησαν στο Δήμο Ηρακλείου, πώς βρέθηκαν στη Βικελαία, ποια ήταν η διαδρομή τους μέσα σε αυτή και κυρίως το πώς βλέπουν το μέλλον της, αφού αυτό είναι το κρίσιμο ζητούμενο.
Προϊστάμενος της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης: Δημήτρης Σάββας
«Προσελήφθην εκ του παραθύρου, όπως συνηθιζόταν εκείνο τον καιρό και συγκεκριμένα στις 2 του Απρίλη 1986. Η πρόσληψη έγινε ως εργάτου Τεχνικής Υπηρεσίας και συγκεκριμένα του τμήματος οδοποιίας. O μισθός του δεκαπενθημέρου ανήρχετο σε 22.400 δραχμές. Κατέληξα στην ΒΔΒ ύστερα από απαίτηση του τότε διευθυντού Τεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου μας, Κώστα Σχιζάκη, με τον οποίο είχαμε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση προηγουμένως.
Με έστειλε στη βιβλιοθήκη για να βρω την αναπληρώτρια του Εφόρου του Αργυρώ Καρούζου, αφού ο Έφορος Νίκος Χ. Γιανναδάκης ευρίσκετο στην Αθήνα προκειμένου να παραλάβει τη βιβλιοθήκη του Γιώργου και της Μαρώς Σεφέρη. Η 36χρονη υπαλληλική μου διαδρομή στη ΒΔΒ μπορεί να χαρακτηρισθεί ισοϋψής με την φοίτησή μου στο Πανεπιστήμιο και κάτι παραπάνω. Βέβαια πολύ πιο παρατεταμένη.
Ένα πολιτιστικό μόρφωμα που ξέφυγε από την «πεπατημένη οδό». Έπαψε να είναι μία παραδοσιακή ελληνική βιβλιοθήκη, αφού οι πολιτιστικές δραστηριότητές της τη διακρίνουν από άλλες βιβλιοθήκες.
Οι εκδόσεις, η διοργάνωση μεγάλων πολιτιστικών συνεδρίων και εκθέσεων, που προάγουν τη μάθηση, την γνώση και την έρευνα. Είχα την τύχη αφενός να υπηρετώ και την ευτυχία αφετέρου να μου προσφέρει απλόχερα πολλά. Πολλά και χρήσιμα, που συνετέλεσαν στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς μου.
Σήμερα, βαδίζοντας προς το τέλος της υπαλληλικής μου διαδρομής πιστεύω και εύχομαι να συνεχίσει να τυγχάνει της αγάπης και του σεβασμού, του ενδιαφέροντος και της αγωνίας τόσο της σημερινής, όσο και των επόμενων δημοτικών Αρχών. Βικελαία Βιβλιοθήκη, η σημαία αυτής της πόλης. Και οι σημαίες δεν πρέπει να υποστέλλονται».
Υπεύθυνη εκδόσεων, εποπτεία εκθέσεων: Στεφανία Τερζάκη
«Είχα την τύχη να προσληφθώ στον Δήμο Ηρακλείου το 1987, λίγο μετά που τελείωσα το Λύκειο, από τον τότε αείμνηστο δήμαρχο Μανόλη Καρέλλη, ως εργάτης οδοποιίας. Αμέσως με έστειλε στη Βικελαία Βιβλιοθήκη στο γραφείο του Νίκου (έτσι τον λέγαμε). Οι πρώτοι άνθρωποι που γνώρισα ήταν ο Νίκος και ο κ. Μενέλαος. Τους θυμάμαι και τους δυο με σκυμμένο το κεφάλι πάνω από βιβλία και σημειώσεις. Κάθισα κι εγώ στον ίδιο χώρο, μαζί τους. Μεγάλη η ευθύνη αλλά και μεγάλη η στιγμή αυτή. Στην αρχή χρειάστηκε χρόνος μέχρι να καταλάβω πού βρισκόμουνα. Με παρατηρούσαν, τους παρατηρούσα και σιγά σιγά άρχισε ο Νίκος να με εμπιστεύεται. Συνεργάστηκα πολύ στενά μαζί του, του έγραφα, μαζί με τη Φανή, τα κείμενά του, τις εισηγήσεις, την αλληλογραφία, τα βιβλία που ετοίμαζε και ότι άλλο μας ζητούσε.
Εργάστηκα κοντά του σε όλες τις μεγάλες διοργανώσεις της Βιβλιοθήκης. Έζησα δίπλα του όλες τις φάσεις της ανόδου της βιβλιοθήκης και γνώρισα σπουδαίους ανθρώπους σε τοπικό αλλά και σε πανελλαδικό επίπεδο. Μετά την απώλεια του Νίκου προσπαθήσαμε, όλα τα παιδιά μαζί, να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για τη Βιβλιοθήκη, με πολύ πάθος, με αναπτυγμένο το αίσθημα της ευθύνης και απέραντη αγάπη.
Στόχος μας να την κρατήσουμε ψηλά, να διατηρήσουμε τις επαφές με τους ανθρώπους που τη στηρίζανε. Εγώ συνεργάστηκα στενά με τον Ανδρέα προκειμένου να συνεχιστούν οι εκδόσεις αλλά και οι εκδηλώσεις στο επίπεδο που ήταν. Ήταν ο δάσκαλός μου, με προετοίμαζε για να μπορώ να αντεπεξέλθω όταν θα έφευγε κι αυτός. Θέλω να είμαι αισιόδοξη και πρέπει να είμαι για το μέλλον της βιβλιοθήκης. Είμαστε κι εμείς λίγο πριν τη συνταξιοδότηση και γι’ αυτό χρειαζόμαστε νέο αίμα να εργαστεί δίπλα μας. Νέα παιδιά, να μπορέσουμε να τους μεταδώσουμε όλα αυτά που μάθαμε, αγαπήσαμε, μας πόνεσαν αλλά και μας έκαναν να νιώθουμε, ότι η βιβλιοθήκη είναι κόσμημα ακριβό στα χέρια μας, κι έτσι πρέπει να τη διαφυλάξουμε».
Υπεύθυνος του Τμήματος Αρχείων: Στέφανος Ι. Γρατσέας
«Η παρουσία μου στη Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη ξεκίνησε το 1987 με τη πρόσληψή μου από τον Δήμο Ηρακλείου στο Σκακιστικό Τμήμα της Βιβλιοθήκης, που είχε δημιουργηθεί από την τότε δημοτική Αρχή στο πλαίσιο της ανάπτυξης και του εμπλουτισμού των δράσεων της Βιβλιοθήκης. Παράλληλα εργάστηκα και σε άλλα τμήματα της Βικελαίας και μετά την περάτωση του σκακιστικού προγράμματος υπηρετώ στο Τμήμα των Αρχείων. Αισθάνομαι τυχερός που βρίσκομαι σε αυτόν τον πολιτισμικό χώρο και που έχω συναδέλφους οι οποίοι ξεχωρίζουν για το ήθος, την εργατικότητα και τη δημιουργικότητά τους.
Η Βιβλιοθήκη μας, ανάμεσα σε άλλα, διασώζει ανεκτίμητο ιστορικό αρχειακό υλικό, το οποίο αποτελεί πνευματικό πλούτο για το νησί μας στο πλαίσιο της ευρύτερης πολιτισμικής του κληρονομιάς. Στο Τμήμα Αρχείων της Βιβλιοθήκης, όπου συγκεντρώνεται, κωδικοποιείται και συντηρείται αυτό το αρχειακό υλικό, μπορεί κανείς να μελετήσει εις βάθος το ιστορικό παρελθόν της Κρήτης και να αναζητήσει την πνευματική και ιστορική του ταυτότητα. Το αρχειακό υλικό της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης, το οποίο περιέχει ποικίλα ιστορικά θέματα, είναι μια μοναδική πηγή γνώσης της τοπικής μας ιστορίας. Είναι ένας ανυπολόγιστος εθνικός θησαυρός, που μαρτυρά τη διαδρομή, όχι μόνο της πόλης του Ηρακλείου, αλλά ολόκληρης της Κρήτης προβάλλοντας την ιστορική αλήθεια.
Τα πρώτα έγγραφα αυτού του αρχειακού υλικού χρονολογούνται το 1272, λίγο μετά την έναρξη της βενετικής κυριαρχίας στο νησί, ενώ η συλλογή των αρχειακών τεκμηρίων συνεχίζεται μέχρι της μέρες μας. Συγκεκριμένα, στη Βιβλιοθήκη φυλάσσονται τα αρχεία των κατακτητών (Ενετών, Οθωμανών, Γερμανών) που ανά περιόδους είχαν καταλάβει το νησί και το αρχείο του Δήμου Ηρακλείου, το οποίο εμπλουτίζεται και συμπληρώνεται συνεχώς. Παράλληλα, υπάρχουν αρχεία σημαντικών προσώπων, οι οποίοι έχοντας αφήσει το στίγμα τους στην κρητική -και όχι μόνο- ιστορία επέλεξαν τη Βιβλιοθήκη μας για να δωρίσουν τις συλλογές τους».
Υπεύθυνος Οπτικοακουστικού Τμήματος Βικελαίας: Γιάννης Αλεξανδράκης
«Τον Ιούνιο του 1986 επί δημαρχίας του αείμνηστου Μανόλη Καρέλλη, σε μια συνάντηση μου με τον τότε Τεχνικό διευθυντή του Δήμου (κ. Κώστα Σχιζάκη) συζητήσαμε για το αν θα μπορούσα να οργανώσω εντός της Βιβλιοθήκης ένα σύγχρονο οπτικοακουστικό τμήμα, που σκοπό του θα είχε τη δημιουργία και συλλογή οπτικοακουστικού αρχείου. Ο ηλεκτρονικός εξοπλισμός που είχε προμηθευτεί ο Δήμος Ηρακλείου αφορούσε μηχανήματα ήχου και εικόνας και φυλασσόταν σε μια αποθήκη στο κτήριο ΑΧΤΑΡΙΚΑ.
Με αυτόν τον εξοπλισμό ξεκίνησε σιγά σιγά να παίρνει σάρκα και οστά το Οπτικοακουστικό Τμήμα της Βικελαίας Βιβλιοθήκης, το οποίο αυτή τη στιγμή διαθέτει τον πιο σύγχρονο ηλεκτρονικό εξοπλισμό που θα ζήλευαν πολλές βιβλιοθήκες να τον αποκτήσουν. Τους πρώτους μήνες η μισθοδοσία μου γινόταν μέσω του τμήματος Οδοποιΐας, αφού στον οργανισμό του Δήμου δεν υπήρχε θέση που να κάλυπτε ειδικότητα σχετική με το αντικείμενο αυτό, αργότερα όμως ήρθε η μονιμοποίηση μου σε παραπλήσια θέση ως «Τεχνολόγος Μηχανολόγος».
Το πρώτο αρχειακό υλικό παράχθηκε από τη βιντεοσκόπηση και την ηχογράφηση του συνόλου των εκδηλώσεων του φεστιβάλ «ΗΡΑΚΛΕΙΟ – ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ 1986» και στη συνέχεια ακολούθησαν τα υπόλοιπα φεστιβάλ μέχρι και σήμερα.
Με το Τμήμα συνεργάστηκαν:
η Κινηματογραφική Λέσχη Ηρακλείου που για περίπου έξι χρόνια σε εβδομαδιαία βάση προβάλλαμε ταινίες ποιότητας.
Μουσικολόγοι με διαλέξεις-μαθήματα ανέλυσαν στους φίλους της μουσικής θέματα που αφορούσαν την κλασική μουσική, τη συμφωνία, την τζαζ, την new age, κ.α.
Πανεπιστημιακοί με θεματικές διαλέξεις
Βιντεοσκοπήθηκαν, ηχογραφήθηκαν και φωτογραφήθηκαν σημαντικά γεγονότα της πόλης όπως:
Οι διεθνείς εκθέσεις και τα συνέδρια για τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο, την Κρητική Σχολή Αγιογραφίας, τα πορτραίτα των FAYUM.
Ημερίδες και συνέδρια για τον κρητικό Τύπο, την Αραβοκρατία στην Κρήτη, τον Κρητικό Πόλεμο.
Συνεργάστηκα με το Πανεπιστήμιο Κρήτης και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, βιντεοσκοπήθηκαν δράσεις τους και έγινε παραγωγή εκπαιδευτικών ντοκιμαντέρ.
Κομβικές στιγμές στην 35χρονη υπηρεσία μου ήταν:
η αποστολή μου στη Βενετία προκειμένου να οργανώσω την απόκτηση σε μικροφίλμ των αρχείων του Duca di Candia και των Notai de Candia,
η γνωριμία μου και η φιλία που απέκτησα με εκατοντάδες επιστήμονες Έλληνες και ξένους, η εις διπλούν επιλογή μου το 2000 και το 2004 από τους πρώην δημάρχους να εκπροσωπήσω την πόλη μας στους Διεθνείς Αγώνες Παίδων (ICG).
Το γεγονός πως ό,τι μέχρι σήμερα έχω αναλάβει να οργανώσω το διεκπεραιώνω με απόλυτη επιτυχία και το ότι συχνά υποβάλλω αιτήματα για χρηματοδοτήσεις μέσω ΕΣΠΑ ή άλλων προγραμμάτων, οφείλεται η Βιβλιοθήκη στη νέα ψηφιακή εποχή και θεωρώ ότι η διαδρομή μου στη Βικελαία Βιβλιοθήκη έχει στεφθεί με απόλυτη επιτυχία.
Προσδοκία μου είναι να έλθουν άμεσα μόνιμοι υπάλληλοι δίπλα μας, ώστε σιγά σιγά να ενημερωθούν για το έργο μας και για τις εργασίες που απαιτούνται από τις θέσεις που υπηρετούμε, γιατί μετά το 2022 πολλοί από εμάς θα βρεθούμε στην πόρτα εξόδου της Βιβλιοθήκης και θα λυπηθούμε αν θα πρέπει τότε να παραδώσουμε τα κλειδιά μας στον κύριο δήμαρχο. Το S.O.S. για τη Βικελαία Βιβλιοθήκη είναι πια στο κατώφλι της».
Διαβάστε επίσης σχετικά: