Ένα κομμάτι της Ιστορίας της χώρας μας κατάφερε να «ζωντανέψει» το ΕΛΚΕΘΕ, μέσα από την καταγραφή του ναυαγίου του θρυλικού υποβρυχίου Υ1 «Λάμπρος Κατσώνης».
Μετά τον αρχικό εντοπισμό του ναυαγίου, προέκυψε η ανάγκη για μια σειρά λεπτομερέστερων πλάνων καταγραφής της περιοχής αλλά και του ίδιου του ναυαγίου. Αυτά θα βοηθούσαν τόσο την, πέραν από κάθε αμφιβολία, ταυτοποίηση του ναυαγίου, όσο και την ανάδειξη της ιστορίας του συγκεκριμένου υποβρυχίου του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Το υποβρύχιο Υ1 «Λάμπρος Κατσώνης» βυθίστηκε τον Σεπτέμβριου του 1943 στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή ανάμεσα στο Πήλιο και τη Σκιάθο από το ανθυποβρυχιακό σκάφος UJ-2101. Το ΕΛΚΕΘΕ κλήθηκε να συνδράμει στην προσπάθεια λεπτομερούς καταγραφής του ναυαγίου, διαθέτοντας, εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό, τον υψηλού επιπέδου υποβρύχιο ρομποτικό εξοπλισμό του, και το Ωκεανογραφικό σκάφος ΑΙΓΑΙΟ.
Στα άδυτα ενός ναυαγίου…
Η αποστολή για τη λεπτομερή κινηματογράφηση του ναυαγίου πραγματοποιήθηκε στα τέλη του Ιουνίου του 2019 . Συμμετείχε η ομάδα υποβρυχίων ρομποτικών οχημάτων του ΕΛΚΕΘΕ με το υποβρύχιο ρομποτικό όχημα Max Rover ROV, πραγματοποιώντας σειρά καταδύσεων από το Ω/Κ ΑΙΓΑΙΟ.
Στις καταδύσεις που πραγματοποίησε το Max Rover ROV του ΕΛΚΕΘΕ, με τη βοήθεια των συστοιχιών sonar και καταγραφικών καμερών υψηλής ευκρίνειας που διαθέτει, έγινε μια λεπτομερέστατη καταγραφή του ναυαγίου και της γύρω περιοχής.
Πρόκειται για μια περιοχή με δύσκολα επιχειρησιακά χαρακτηριστικά, καθώς η ύπαρξη έντονων υποθαλάσσιων ρευμάτων, αλλά και η ύπαρξη εγκαταλειμμένων αλιευτικών εργαλείων, απαιτούσαν «χειρουργικής» ακρίβειας χειρισμούς του ρομποτικού οχήματος από την ομάδα του ΕΛΚΕΘΕ.
Στην αποστολή επίσης συμμετείχαν η ομάδα παραγωγής του ντοκιμαντέρ της Team FAOS, ο ειδικός τεχνικός εμπειρογνώμων κ. Δημήτρης Γκαλών αλλά και η κόρη του υπάρχου (και διασωθέντα) του Υ1 «Λάμπρος Κατσώνης» κ. Μπήλιω Τσουκαλά.
![το ΕΛΚΕΘΕ, μέσα από την καταγραφή του ναυαγίου του θρυλικού υποβρυχίου Υ1 «Λάμπρος Κατσώνης».]()
Στις οθόνες μας
Το ντοκιμαντέρ Y1: Silence of the Deep εξιστορεί την ιστορία του υποβρυχίου και του πληρώματος του, μέσα από μια σειρά μαρτυριών αλλά και εικόνων.
Η συμβολή του ΕΛΚΕΘΕ στην αφήγηση της ιστορίας του υποβρυχίου, υπήρξε σημαντική, καθώς κατέστη δυνατή η καταγραφή υποβρύχιας εικόνα υψηλής ευκρίνειας.
Το ντοκιμαντέρ είναι μια δημιουργία του κ. Στέλιου Ευσταθόπουλου (δ/ντής παραγωγής) και της Team FAOS.
Το ντοκιμαντέρ έλαβε το Βραβείο σκηνοθεσίας από το 14ο Ελληνικό Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Χαλκίδας.
Η συμβολή του ΕΛΚΕΘΕ
Δεν είναι η πρώτη φορά που το ΕΛΚΕΘΕ συμμετέχει στην καταγραφή και ανάδειξη ναυαγίων στις θάλασσες μας. Έχουν πραγματοποιηθεί επιστημονικές αποστολές που φέρνουν στο φως κομμάτια της ιστορίας του τόπου, αναδεικνύοντας την εδώ και αιώνες τεράστια πολιτιστική σημασία των Ελληνικών θαλασσών.
Ίσως μια από τις πιο σημαντικές ανακαλύψεις του ΕΛΚΕΘΕ ήταν η ταυτόχρονη ανακάλυψη, των πιο βαθιών ίσως αρχαίων ναυαγίων στις θάλασσες μας. Συγκεκριμένα, στο Ιόνιο πέλαγος και σε βάθη που ξεπερνούσαν τα 1100 μ. ανακαλύφθηκαν τρία ναυάγια αρχαίων εμπορικών σκαφών. Η περιοχή ανακάλυψης είναι γνωστό ότι αποτελούσε εμπορικό δρόμο διασύνδεσης Ελλάδας και Ιταλίας, ενώ το ναυάγια μετά την λεπτομερή τους καταγραφή, ταυτοποιήθηκαν σαν ναυάγια αρχαίων Ρωμαϊκών σκαφών του 3 αιώνα μΧ.
Η αποστολή κινηματογράφησης του Υ1 «Λάμπρος Κατσώνης» ανέδειξε για μια ακόμη φορά τις μεγάλες επιχειρησιακές δυνατότητες που διαθέτει το ΕΛΚΕΘΕ.
Ο υψηλού επιπέδου επιστημονικός εξοπλισμός που διαθέτει αλλά και η τεχνογνωσία του επιστημονικού του προσωπικού, του επιτρέπουν να επιχειρεί σε δύσκολα θαλάσσια περιβάλλοντα, αξιοποιώντας στο μέγιστο τις δυνατότητες προσωπικού και μέσων. Μια σειρά υποβρυχίων ρομποτικών οχημάτων , εξοπλισμένα με συστήματα ανίχνευσης καταγραφής και δειγματοληψίας, είναι στην διάθεση του επιστημονικού προσωπικού για την επιτυχή πραγματοποίηση των ερευνητικών τους αποστολών.
Όντας ο μεγαλύτερος φορέας θαλάσσιας έρευνας στην Ελλάδα και ένας από τους μεγαλύτερους στην Ευρώπη, το ΕΛΚΕΘΕ με τον εξοπλισμό του και το προσωπικό του συμβάλλει και στην ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, συμμετέχοντας σε αποστολές σαν και αυτήν της κινηματογράφησης του Υ1 «Λάμπρος Κατσώνης».
Ταυτόχρονα, δρομολογεί και το άμεσο επιχειρησιακό και ερευνητικό του μέλλον, έχοντας ήδη δρομολογήσει τόσο την αναβάθμιση του ΕΣ ΦΙΛΙΑ όσο και την ναυπήγηση του νέου ερευνητικού σκάφους της Ελλάδας , του νέου ΑΙΓΑΙΟ, που θα διαδεχτεί το υπάρχον σκάφος. Στο πλαίσιο δε της ναυπήγησης του νέου σκάφους, θα υπάρξουν και προμήθειες υποβρυχίων ερευνητικών οχημάτων που θα επεκτείνουν ακόμη πιο πολύ τις επιχειρησιακές δυνατότητες του ΕΛΚΕΘΕ.
Την ομάδα υποβρυχίων οχημάτων ΕΛΚΕΘΕ, της αποστολής κινηματογράφησης του Υ1 «Λάμπρος Κατσώνης» αποτελούν οι Καλλέργης Μανώλης, χειριστής/Μηχανικός ROV, Κολουντζάκης Αντώνης, χειριστής ROV, Μανουσάκης Λεωνίδας, χειριστής/Μηχανικός ROV, Πανταζόγλου Φώτης, χειριστής ROV και Στασινός Βασίλης, δύτης αποστολής.