Ένα μαξιλάρι ασφάλειας, ότι η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων των υδρογονανθράκων στην Κρήτη δεν θα θέσει σε κίνδυνο το περιβάλλον, θα αποτελέσει το Ινστιτούτο Πετρελαϊκής Έρευνας, που αποτελεί συνεργασία του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας και του Πολυτεχνείου Κρήτης.
Ο πρώτος διευθυντής του ΙΠΕ, καθηγητής της Σχολής Μηχανικών Ορυκτών Πόρων του Πολυτεχνείου Κρήτης, κ. Νίκος Πασαδάκης, ο οποίος εξελέγη ομόφωνα από την αρμόδια επιτροπή την περασμένη Πέμπτη, αναφέρει στην «Π» πως «πρέπει να δούμε ότι χώρες, όπως η Νορβηγία, η Δανία, η Αγγλία, η Ιταλία, έχουν μακρόχρονη εμπειρία στην παραγωγή πετρελαίου και, όμως, το περιβαλλοντικό αποτύπωμα αυτών των δραστηριοτήτων είναι μηδενικό».
Το κείμενο της συνέντευξης που παραχώρησε στην «Π» έχει ως εξής:
Ποιες είναι οι διαδικασίες που θα ακολουθήσουν μέχρι να ξεκινήσει η λειτουργία του Ινστιτούτου Πετρελαϊκής Έρευνας;
«Το Ινστιτούτο είναι ήδη θεσμοθετημένο από τον χειμώνα, υπήρχε η προκήρυξη του διευθυντή και καλύφθηκε η θέση την Πέμπτη. Υπάρχουν τρεις προκηρύξεις για τρεις νέους ερευνητές, των οποίων ο χρόνος υποβολής έχει λήξει.
Μπαίνει μπροστά μια καινούργια δομή στο ΙΤΕ, μια δομή που θα ασχοληθεί με την έρευνα του πετρελαίου.
Το Ινστιτούτο θα λειτουργεί στα Χανιά, στις εγκαταστάσεις του Πολυτεχνείου και σε συνεργασία με το Πολυτεχνείο.
Νομίζω ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό και ειδικά στον χρόνο τον οποίο ξεκινάμε.
Το ενδιαφέρον για υδρογονάνθρακες στην Κρήτη και, γενικότερα, την Ελλάδα και την Ανατολική Μεσόγειο βρίσκεται σε υψηλό επίπεδο.
Το Ινστιτούτο θα ασχολείται και με τα τεχνικά θέματα του να βρούμε το πετρέλαιο, να παράξουμε το πετρέλαιο, αλλά προφανώς και με τα περιβαλλοντικά θέματα ώστε η παραγωγή και κάθε δραστηριότητα της βιομηχανίας στο πετρέλαιο να είναι τέτοια που να αφήνει το ελάχιστο δυνατό ή κανένα ίχνος στο περιβάλλον».
Έχουν εκφραστεί πολύ έντονα ανησυχίες από φορείς και μεμονωμένα άτομα ότι η Κρήτη θα πληγεί από αυτή τη διαδικασία, τι απαντάτε;
«Νομίζω ότι έχουν ακουστεί, δυστυχώς, πάρα πολλές υπερβολές και η συζήτηση πρέπει να είναι τεκμηριωμένη, επιστημονική και θα πρέπει να βλέπουμε τι γίνεται σε αντίστοιχες, θέλω να πιστεύω σαν την Ελλάδα, προηγμένες χώρες.
Πρέπει να δούμε ότι χώρες, όπως η Νορβηγία, η Δανία, η Αγγλία, η Ιταλία, έχουν μακρόχρονη εμπειρία στην παραγωγή πετρελαίου και, όμως, το περιβαλλοντικό αποτύπωμα αυτών των δραστηριοτήτων είναι μηδενικό. Το θετικό αποτύπωμα είναι πάρα πολύ σημαντικό και ξέρουμε όλοι τα θετικά αποτυπώματα της παραγωγής του πετρελαίου στη Νορβηγία, τον πλούτο που έχει συσσωρεύσει και την ανάπτυξη που έχει φέρει στην κοινωνία. Επομένως, είναι θέμα του πώς μια κοινωνία, μια πολιτεία, ένα κράτος διαχειρίζεται κάθε πράγμα.
Ό,τι ισχύει για το πετρέλαιο ισχύει για κάθε άλλη βιομηχανική δραστηριότητα. Οποιαδήποτε βιομηχανική δραστηριότητα αν γίνει με κακό τρόπο έχει αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Ακόμα και το αυτοκίνητο που οδηγούμε αν το οδηγούμε με λάθος τρόπο, λάθος καύσιμα ή λάθος κινητήρα, έχει επιπτώσεις και δραματικές μερικές φορές. Άρα δεν είναι το πετρέλαιο το κακό, κακό μπορεί να είναι στον τρόπο που θα το διαχειριστεί μια κοινωνία. Πιστεύω πως η ελληνική κοινωνία είναι μια ώριμη κοινωνία, μια ευρωπαϊκή κοινωνία και μπορεί να τα καταφέρει μια χαρά σε αυτό το πράγμα».
Ποια θα είναι η εμπλοκή και συνεργασία του Ινστιτούτου με τις αρμόδιες εταιρείες που αναλαμβάνουν την αξιοποίηση των κοιτασμάτων αλλά και το ελληνικό κράτος;
«Αυτό ακριβώς φιλοδοξούμε, να είμαστε ο απαραίτητος επιστημονικός κρίκος σε όλη αυτή την αλυσίδα σαΝ σύμβουλος στις υπηρεσίες της ελληνικής Πολιτείας αλλά και συνεργάτης για τις ξένες και ελληνικές εταιρείες, ώστε από πρώτο χέρι να ξέρουμε και τι γίνεται και να εξασφαλίζουμε ότι όλα γίνονται με τον καλύτερο δυνατό και περιβαλλοντικά και τεχνικά τρόπο.
Σίγουρα, ο στόχος μας είναι το Ινστιτούτο να γίνει επιστημονικό κέντρο πετρελαίου στην Ανατολική Μεσόγειο. Το γεγονός ότι δημιουργείται στο περιβάλλον του ΙΤΕ είναι από μόνο του μια θετική είδηση, με την έννοια ότι το ΙΤΕ έχει εμπεδωθεί σαν ένας άριστος επιστημονικός οργανισμός, γνωστός παγκόσμια και εκείνο που φιλοδοξούμε κι εμείς με το νέο Ινστιτούτο είναι να είμαστε αντάξιοι σε αυτό το διεθνές όνομα του ΙΤΕ και να το συνεχίσουμε».
Συνεπώς, και μόνο η λειτουργία του Ινστιτούτου καθησυχάζει τις ανησυχίες του κόσμου;
«Και μόνο η λειτουργία του Ινστιτούτου σημαίνει ότι η Πολιτεία βλέπει σοβαρά το θέμα της δραστηριότητας της έρευνας και παραγωγής πετρελαίου και προετοιμάζεται. Κάπως έτσι κάνουν τα σοβαρά κράτη. Προετοιμάζονται εν όψει μιας διαδικασίας, η οποία είναι στην αρχή και την εξέλιξή της».
Είναι ένας τομέας που γνωρίζετε καλά. Τι να περιμένουμε από τα μέχρι σήμερα δεδομένα που έχουμε στα χέρια μας για την αξιοποίηση των κοιτασμάτων;
«Δεν θα ήθελα να μπούμε ούτε σε αριθμούς ούτε σε αυτή τη συζήτηση. Οι ενδείξεις μας είναι πάρα πολύ αισιόδοξες.
Υπάρχει μία έκφραση που λέει «Μια χώρα μπορεί να ζήσει χωρίς πετρέλαιο, δεν μπορεί, όμως, να ζήσει αν δεν ξέρει αν έχει πετρέλαιο». Εμείς είμαστε ακριβώς στην αρχή αυτής της διαδικασίας σε αυτή τη φάση της έρευνας. Κάτι το οποίο έχει καθυστερήσει και πολύ καλά κάνει η Πολιτεία και το τρέχει, προετοιμάζεται και προετοιμάζει.
Έχουν γίνει σημαντικά γεγονότα, δεν έχουν γίνει λίγα. Σε αυτόν το δρόμο πρέπει να πάμε με τον καλύτερο επιστημονικά και τεχνικά τρόπο».
Όσο αφορά στον εξοπλισμό, τι εργαλεία θα έχουν στα χέρια τους οι επιστήμονες για την έρευνα του πετρελαίου;
«Όπως έχει συμφωνηθεί, το νέο Ινστιτούτο θα ξεκινήσει με τις υποδομές που ήδη υπάρχουν στο Πολυτεχνείο, για αυτό και επελέγησαν τα Χανιά ως ο χώρος εγκατάστασής του. Είναι μια καλή κίνηση, με την έννοια ότι δε γίνεται από το μηδέν μια υποδομή, αλλά πατάμε πάνω σε κάτι που ήδη δουλεύει. Από εκεί και πέρα είναι σίγουρο ότι το ΙΤΕ θα επενδύσει σε αυτή τη δομή.
Στα χέρια μας θα έχουμε εργαλεία, software και hardware, που θα αφορούν την έρευνα του πετρελαίου που είναι η μία κατεύθυνση, εργαλεία που έχουν να κάνουν με την παραγωγή του πετρελαίου, όπως τη μελέτη των ρευστών, τη διαχείριση των ταμιευτήρων, και εργαλεία για το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του πετρελαίου, δηλαδή αξιολόγηση της παρουσίας των υδρογονανθράκων στο περιβάλλον, ανάπτυξη νέων τεχνολογιών για την αντιμετώπιση τυχόν προβλημάτων.
Θα έχουμε όλη την γκάμα, ξεκινάμε από την έρευνα, μέχρι την παραγωγή και την εγκατάλειψη των πλατφορμών με την ολοκλήρωση του κύκλου».
Υπάρχει, δηλαδή, μελέτη για τις επόμενες δεκαετίες, από τη στιγμή που θα ξεκινήσουν οι έρευνες μέχρι τη στιγμή που θα σταματήσει η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων.
«Δεν είναι δραστηριότητες ενός και δύο χρόνων, είναι δραστηριότητες μερικών δεκαετιών. Είναι μια φιλόδοξη ιδέα, πιστεύουμε ότι θα τα καταφέρουμε και θα περπατήσει καλά.
Είναι σημαντικό το γεγονός ότι αποτελεί μια διέξοδο και για το επιστημονικό δυναμικό της Ελλάδας.
Διότι δε γίνεται να υπάρχει γύρω η βιομηχανία του πετρελαίου και να δουλεύει μόνο με ξένους τεχνικούς και στη γειτονιά μας, την Ανατολική Μεσόγειο, την Κύπρο, να έχουμε όλες αυτές τις δραστηριότητες και να είναι απόν το ελληνικό επιστημονικό δυναμικό, παιδιά που φοιτούν σήμερα στα μεταπτυχιακά, προπτυχιακά προγράμματα, πρέπει να βρίσκουν διέξοδο για κάποια δουλειά στην Ελλάδα».