Μέχρι το πρόσφατο παρελθόν, καμία ελληνική κυβέρνηση δεν φρόντισε να εγείρει στα διπλωματικά και διεθνοπολιτικά fora, ουσιαστικά το ζήτημα των επανορθώσεων. Μέχρι την ανάληψη καθηκόντων από την παρούσα κυβέρνηση, κανένα κοινοβουλευτικό όργανο δεν προέβη στη διερεύνηση, καταγραφή και άρθρωση νομικού-πολιτικού δόγματος για τη διεκδίκηση.
Αυτό έγινε για πρώτη φορά από την πλειοψηφία στη Διακομματική Επιτροπή του 2016, η οποία είναι η μόνη που κατέληξε σε Πόρισμα, την ίδια στιγμή που πολιτικές δυνάμεις, οι οποίες κυβέρνησαν επί μακρόν (ΠΑΣΟΚ , ΝΔ) αρνήθηκαν να λάβουν θέση έναντι του αυτονόητου: της διεκδίκησης της δικαίωσης του Ελληνικού Λαού μετά από 70 έτη.
Με δεσμευτικές δηλώσεις, ο Έλληνας Πρωθυπουργός από την μαρτυρική Κάνδανο Χανίων, έκανε σαφές ότι η διεκδίκηση των Γερμανικών αποζημιώσεων είναι για εμάς ιστορικό χρέος, επισημαίνοντας ότι μέχρι το τέλος του έτους θα έρθει στην ολομέλεια της Βουλής το πόρισμα της επιτροπής και θα αποφασισθούν οι περαιτέρω ενέργειες. Το ίδιο επιβεβαίωσε και ο Πρόεδρος της Βουλής στον Αμιρά Βιάννου στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για το ολοκαύτωμα της Βιάννου τον περασμένο Σεπτέμβρη.
Κατά τη διάρκεια των εργασιών της Διακομματικής Επιτροπής και όπως καταγράφεται και στο Πόρισμα δεν προέκυψε από πουθενά ότι η χώρα μας έχει παραιτηθεί από τις διεκδικήσεις της, αλλά ούτε και ότι αυτές έχουν παραγραφεί ή αποδυναμωθεί, παρά τα όσα υποστηρίζει η Γερμανική πλευρά «περί ρυθμισμένου πολιτικά και νομικά θέματος». Εξάλλου, σύμφωνα και με τη συνθήκη της Χάγης του 1907, δεν προβλέπεται παραγραφή αξιώσεων που στηρίζονται στη διεθνή αστική ευθύνη του κατέχοντος κράτους.
Η διεκδίκηση της Ελλάδας αφορά απαιτήσεις που προέκυψαν και από τους δύο Παγκόσμιους Πολέμους.
Όσον αφορά στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο
Βάσει του ποσοτικού προσδιορισμού του Γ.Λ.Κ. η απαίτηση αυτή την 31-12-2014 ανέρχεται σε 9.189.270.837 ευρώ. Η «Συμφωνία του Λονδίνου περί εξωτερικών γερμανικών χρεών» (1953) προβλέπει αναβολή και δεν θέτει ζήτημα ανυπαρξίας ή αποδυνάμωσης ή παραγραφής της απαίτησης αυτής, που παραμένει εκκρεμής και πλήρως ενεργή.
Όσον αφορά στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο:
Οι ζημίες που προκλήθηκαν από Γερμανούς, Ιταλούς και Βούλγαρους αφορούν:
Θανατώσεις, τραυματισμούς και πρόκληση αναπηριών με διαφόρους τρόπους, εγκλεισμούς σε στρατόπεδα συγκέντρωσης με καταναγκασμό σε εργασία, φυλακίσεις, αφαίρεση ή καταστροφή ιδιωτικών περιουσιών λόγω αρπαγών, κλοπών και άλλων μέσων κ.λ.π.
Καταστροφή ή διαρπαγή ή αφαίρεση υποδομών και εγκαταστάσεων (σιδηροδρόμων, οδών, λιμένων κ.λπ.), πολεμικού και στρατιωτικού υλικού, εκκλησιών, μουσείων, κατοικιών, οδών, πλατειών, βιομηχανιών, πλοίων, χρυσού, υδραυλικών έργων, γεωργικών προϊόντων, αγροτικών εγκαταστάσεων και φυτειών, αλυκών, μεταλλείων, λουτροπόλεων, κτηνοτροφιών, δασικού πλούτου κ.ά.
Καταβολές σε μετρητά στα γερμανικά και ιταλικά στρατεύματα κατοχής (κατοχικό δάνειο).
Κλοπή αρχαιολογικών θησαυρών.
Βάσει της ανωτέρω κατηγοριοποίησης εγείρονται απαιτήσεις που αφορούν:
α. πολεμικές αποζημιώσεις για τις υλικές καταστροφές και διαρπαγές,
β. πολεμικές επανορθώσεις των θυμάτων και των συγγενών των θυμάτων,
γ. αποπληρωμή του κατοχικού δανείου,
δ. επιστροφή των κλεμμένων αρχαιολογικών θησαυρών και εκκλησιαστικών κειμηλίων.
Ο ποσοτικός προσδιορισμός των απαιτήσεων από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο:
α. βάσει της Συνδιάσκεψης των Παρισίων (1945): με τη Συμφωνία των Παρισίων (1945) καθορίστηκε για την Ελλάδα μερίδιο, βάσει του οποίου το Γ.Λ.Κ. προσδιόρισε ότι το σύνολο του υπολοίπου των καθαρών απαιτήσεων της Ελλάδας έναντι της Γερμανίας, ανέρχεται την 31-12-2014 σε 309.498.827.179 ευρώ. Στο ποσό αυτό δεν περιλαμβάνει τις αποζημιώσεις από τη βύθιση εμπορικών πλοίων, τις αποζημιώσεις από την αφαίρεση χρυσού και την αρπαγή χρυσού των ιδιωτών την καταστροφή ιδιωτικών περιουσιών, τα αφαιρεθέντα καπνά και τις αποθετικές ζημίες.
β. βάσει του αρχειακού υλικού: το Γ.Λ.Κ. προσδιόρισε ότι το σύνολο του υπολοίπου των καθαρών απαιτήσεων της Ελλάδας έναντι της Γερμανίας ανέρχεται την 31-12-2014 σε 269.547.005.854 ευρώ. Δεν περιλαμβάνονται οι απαιτήσεις για αποζημιώσεις από την απώλεια ανθρωπίνων ζωών, αναπηριών κ.λ.π.
Ο ποσοτικός προσδιορισμός των πολεμικών αποζημιώσεων των ιδιωτών: Το Γ.Λ.Κ. επιχείρησε δύο (2) προσεγγίσεις για τον προσδιορισμό των αποζημιώσεων βάσει του αριθμού των θυμάτων με τις απαιτήσεις να ανέρχονται έως και τα 107.268.000.000 ευρώ – χωρίς να υπολογίζονται οι τόκοι.
Οι συνέπειες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στην Ελλάδα και για τους πολίτες της υπήρξαν τρομακτικές και ανεπανόρθωτες. Η Ελλάδα κατέχει την πρώτη θέση μεταξύ των κρατών που θρήνησαν θύματα εκ του Πολέμου. Η αναλογία των θυμάτων επί του συνολικού πληθυσμού των 7.335.000 (έτους 1939) ανέρχεται σε ποσοστό19,70%.(ενώ: Γιουγκοσλαβία 13,83%, Γαλλία 2,65%, Ολλανδία 2,50%, Τσεχοσλοβακία 2,44%, Λουξεμβούργο 2,34%, Βέλγιο 2,24%, Μεγάλη Βρετανία 1,55%, Η.Π.Α. 0,66%).
Το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί σε 558.000 θανόντες και σε 880.000 αναπήρους, ήτοι συνολικά 1.438.000 θύματα.
Η Γερμανία δεν έχει το δικαίωμα και δεν μπορεί να έχει οποιαδήποτε ένσταση κατά των αξιώσεων της Χώρας μας επειδή:
Σε καμία συνθήκη από όσες έχουν υπογράψει με την Ελλάδα, δεν υπάρχει διάταξη για παραγραφή των ελληνικών απαιτήσεων.
Η Γερμανία αποπλήρωνε τις απαιτήσεις που είχαν προκύψει από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι το 1986.
Η Χώρα μας δεν ήταν συμβαλλόμενο μέρος ούτε και έχει αποδεχθεί ρητά ή σιωπηρά την Συμφωνία 2+4 της Μόσχας το 1990, ενώ επιπρόσθετα δεν συμπεριλήφθηκε καμία διάταξη για παραίτηση αξιώσεων ή δικαιώματα επανορθώσεων ενάντια στη Γερμανία από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, των χωρών που συμμετείχαν στη Συμφωνία του 1990
Η μοναδική συμφωνία χορήγησης επανορθώσεων που έχει υπογραφεί μεταξύ Ελλάδας και Γερμανίας με τη Συμφωνία της Βόννης το 1960, αφορούσε αποζημίωση προσώπων που διώχθηκαν παράνομα λόγω ιδεολογίας και δεν περιελάμβανε αποζημίωση για θύματα, για πρόσωπα που υποβλήθηκαν σε καταναγκαστική εργασία ή εστάλησαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, ούτε ρύθμισε κάτι αναφορικά με το θέμα των διακρατικών επανορθώσεων ή του κατοχικού δανείου.
Η αναπτυξιακή βοήθεια που λάβαμε ως χώρα την περίοδο 1960 – 1970 δεν αφορούσαν σε καμία περίπτωση επανορθώσεις ή έναντι οφειλών ένεκα μαζικών θηριωδιών (εγκλημάτων πολέμου & εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας).
Η μονομερής άρνηση της Γερμανίας να αναλάβει τις υποχρεώσεις της και να προχωρήσει στην καταβολή των αποζημιώσεων, δεν καλύπτεται νομικά.
Η νομική οδός της διεκδίκησης είναι πάντοτε ανοικτή βάσει των δυνατοτήτων της Συμφωνίας του Λονδίνου του 1953, αλλά και βάσει των δυνατοτήτων που προσφέρει η συμμετοχή των δύο κρατών στον ΟΗΕ, όργανο του οποίου αποτελεί και το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
Η Χώρα μας οφείλει να ασκήσει την πολιτική και διπλωματική πίεση που απαιτείται, ώστε η Γερμανία να προσέλθει στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης. Η κοινοποίηση του πορίσματος της διακομματικής επιτροπής καθώς και η ανασύσταση του Γραφείου Εγκλημάτων Πολέμου, αποτελούν τα πρώτα βήματα άσκησης αυτής της πίεσης.
Στην παρούσα φάση, καλείται η Ελληνική Βουλή πλέον να ψηφίσει στη συντριπτική πλειοψηφία το πόρισμα της Επιτροπής ώστε να ανοίξει ο δρόμος για αποζημίωση και δικαίωση.
Η μαύρη περίοδος 1941-1944 βύθισε τον τόπο μας σε ανεξίτηλο πένθος. Η ναζιστική κτηνωδία σφράγισε τον τόπο μας και τη ζωή όσων επέζησαν και κλήθηκαν να ανέβουν τον δικό τους Γολγοθά. 75 χρόνια πέρασαν όμως και δεν κατάφεραν να ξεθωριάσουν τις μνήμες ούτε να απαλύνουν τον πόνο για τα γεγονότα έτσι όπως τα γνωρίσαμε από τις γιαγιάδες μας και τους γονείς μας.
Σήμερα 75 χρόνια μετά είμαστε εδώ για να συνεχίσουμε τη διεκδίκηση αποζημιώσεων και τη δικαίωση.