Ήταν δέκα χρόνια πριν όταν η πρόταση για την ίδρυση Ινστιτούτου Αστροφυσικής στο ΙΤΕ έπεσε στο τραπέζι και πλέον το όραμα γίνεται πραγματικότητα!
Κύριο κορμό του Ινστιτούτου θα αποτελέσει η Ομάδα Αστροφυσικής Κρήτης που απαρτίζεται από πέντε εν ενεργεία συνεργαζόμενους με το ΙΤΕ καθηγητές του Πανεπιστημίου Κρήτης, έναν ερευνητή του ΙΤΕ και επτά μεταδιδακτορικούς ερευνητές.
Η Ομάδα έχει εντυπωσιακές ακαδημαϊκές επιδόσεις τόσο στον ελληνικό όσο και στον ευρωπαϊκό χώρο καθώς οι ανταγωνιστικές ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις από το 2008 μέχρι σήμερα από MARIE CURIE και ERC ανέρχονται σε 5 εκατομμύρια ευρώ.
Σε αυτά προστίθενται και άλλες χρηματοδοτήσεις από πηγές εκτός και εντός Ελλάδος, ενώ η ίδρυση του ΙΑ θα μεγιστοποιήσει την επιτυχή διεκδίκηση χρηματοδοτήσεων από πηγές όπως ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) και τα Ευρωπαϊκά Ανταγωνιστικά Προγράμματα.
Οι βασικές ερευνητικές υποδομές για τη λειτουργία και την επιτυχημένη πορεία του Ινστιτούτου Αστροφυσικής λειτουργούν ήδη στην Κρήτη, στο Αστεροσκοπείο του Σκίνακα, που ιδρύθηκε το 1986 από κοινού από το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας, το Πανεπιστήμιο Κρήτης και το Max-Planck Institut für Extraterrestrische Physik της Γερμανίας.
Το Αστεροσκοπείο βρίσκεται στην περιοχή του Ψηλορείτη (Δήμος Ανωγείων) σε υψόμετρο 1.750 μέτρων και διακρίνεται για τις εξαιρετικές συνθήκες παρατήρησης που προσφέρει.
Η ευκρίνεια της ατμόσφαιρας στον Σκίνακα είναι η καλύτερη που μέχρι σήμερα έχει μετρηθεί σε αστεροσκοπείο της ευρωπαϊκής ηπείρου. Το κύριο τηλεσκόπιο του 1.3 μέτρων είναι εξοπλισμένο με τα πλέον σύγχρονα αστρονομικά όργανα. Ήδη έχουν δημοσιευθεί 200 εργασίες σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά με κριτές, βασισμένες σε αποτελέσματα από την ανάλυση παρατηρήσεων του Αστεροσκοπείου Σκίνακα.
Οι ερευνητικές προοπτικές του ΙΑ διαγράφονται λαμπρές, ιδιαίτερα μετά και την απόκτηση του πολωσιμέτρου PASIPHAE, το οποίο ήδη βρίσκεται στο στάδιο της κατασκευής με χορηγία ύψους 1,3 εκατ. ευρώ του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος. Δεκαπέντε κορυφαίοι αστροφυσικοί του πλανήτη (μεταξύ αυτών δύο νομπελίστες) αναφέρονται σε επιστολές τους με τα πλέον ενθουσιώδη λόγια στις προοπτικές της Ελλάδος να διαδραματίσει παγκοσμίως πρωταγωνιστικό ρόλο σε περιοχές αιχμής της αστροφυσικής.
«Το Ινστιτούτο Αστροφυσικής θα δώσει στην Ελλάδα το συγκριτικό πλεονέκτημα ώστε να αποκτήσει περίοπτη θέση στην Ευρώπη και σε αυτόν τον ερευνητικό τομέα» τονίζει ο πρόεδρος του ΙΤΕ, καθηγητής Νεκτάριος Ταβερναράκης.
Ο ομότιμος καθηγητής Αστροφυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης και συνεργαζόμενος ερευνητής του ΙΤΕ κ. Νίκος Κυλάφης σημειώνει ότι η αγαστή συνεργασία μεταξύ του ΙΤΕ και του Πανεπιστημίου Κρήτης έφερε το επιθυμητό αποτέλεσμα.
«Σήμερα είναι μια μεγάλη μέρα για την ελληνική επιστήμη, μία λαμπρή μέρα για την Κρήτη» τονίζει ο κ. Γιάννης Παπαμαστοράκης, ομότιμος καθηγητής Αστροφυσικής του Πανεπιστήμιου Κρήτης και συνεργαζόμενος ερευνητής του ΙΤΕ, ιδρυτής του Αστεροσκοπείου του Σκίνακα.